Poems Collection Of Atit Mukhiya अतित मुखियाका केही कबिताहरु

Poems Collection Of Atit Mukhiya अतित मुखियाका केही कबिताहरु



Atit Mukhiya was born Ishwar Kiran Sunuwar upon March 2, 2012, in the Okhaldhunga District. Quite tumultuous was his soon existence: when he was completely youthful, he endured from a grave illness. His household believed in customary medicine, so correct treatment was completely belated, at an age of already nine years. After quad years of worthless treatments from town healers, his household finally brought him to Kathmandu, location he was diagnosed with stones and underwent surgery.

despite all these arising difficulties, Atit did not halt learning. He first completed his main schooling at monument institute and then connected lab High institute in Kirtipur for classes 9 and 10. He eventually managed to get an SLC from Sagarmatha community High institute in Okhaldhunga in 2028.

    Academic and Professional trip

    He did his Bachelor of Law from Nepal Law Campus, what he passed in 2038. Earlier, he desired to be a physician as his guardians wished, and he even examined for two years as a lab technician at Maharajgunj healing Campus. However, attraction in writings and skill took him to other places. His participation in writings and musical activities shortly built him donate upward medical research and rotate to rule.

     

    Immediately after his LLB, Atit did a short Tehsildar Nasu job in Birganj and shortly accepting to focus upon his passions after his dad's demise and his mother's illness. He came back to Kathmandu and then co-established Ideal Legal Sadanoo, a rule firm in Maitighar. Irrespective of his lawful charge, Atit finds these years among the darkest in his existence as of personal and expert confusion.

     

    Literary Contributions

    Atit's scholarly charge began when he was at tall school, coming next in an inter-tall school meter competition. Since then, he began writing poems for diverse weekly newspapers and took an energetic atom in scholarly activities. Through the years, Atit possesses written a great number of works in such genres as: meter, ghazals, haikus, and investigation upon customary Kirat tradition. Some of his notable works are as follows:

     

    Literature:

     

    1.         Abhishapta Ashish: Ghazal collection

     

    2.         Abhash Milanako Canvas Jibanako: A meter collection

     

    3.         Awartan Parawartan: Ladhukvita Sangrah

     

    4.         Khomigyurgyur-Antarabeg: Some poems translated into Kirat Koyach and Nepali are collected herein.

     

    5.         Achano Aahat: Rekha Khandakavya (Regarding female pain)

     

    6.         Anabrit Aakti: Audio Visual Poetry Collection

     

    Research:

     

    1.         Shaadar Pidar: Kirat Culture Mungdum - An Unseen Truth

     

    2.         Traditional Koiach Law: brief of Traditional Laws in the Kirat Koiach Sunuwar Community

     

    different Works:

     

    1.         Aspasta Aakriti: Ghazal Collection

     

    2.         Anubandhit Aastha: Poetry Collection

     

    3.         Akshay Akriti: Haiku, Tangka, Sedoka and Choka collection

     

    4.         Atit ka Geet: A collection of songs

     

    5.         Anangkit Astitwaa: A compilation of short stories

     

    Social Contributions and Advocacy

    Besides his scholarly and lawful occupation, Atit Mukhiya was deeply occupied in communal job. He founded Oonepal Sunuwar Seva Samaj in 2045 and served as its chairman from 2049 to 2051. During his chairmanship, the group purchased land for its building and as well initiated diverse communal maintenance activities within the building.

     

    He possesses as well served as a lawful advisor for diverse organizations that contain Nepal Sunuwar Seva Samaj, Kyunitavu Welfare Fund, Vallo Kirant State, Dalman Akshay Kosh, and Kuldeep Smriti Kosh. His job possesses contributed greatly to the rights and personality of Sunuwar commonwealth and the whole Kirat cultural group.

     

    private Life and Legacy

    In 2038, Chitrakumari Rai married Atit Mukhiya and gave birth to two sons and single daughter. Despite all these adversities and difficulties, Atit is motionless committed to his scholarly, lawful, and communal works. Through his writings and activities, Nepali writings possesses been blessed with a glowing legacy, ensuring continued impact among the commonwealth and community to guard their customary cultures and laws.

     

    The biography of Atit Mukhiya is single of flexibility, commitment, and passion for writings, rule, and communal fairness. His contributions upward to that date be in possession of inspired and affected many in Nepal and beyond.

     

    after Life and Contributions

    The more Atit Mukhiya advanced in his charge and personal existence, the more he obtained drawn to writings and communal job. Since his quitting in 2048 from administration maintenance, he loyal more period to his lawful practice and scholarly pursuits. His knowledge and socio-cultural problems of the community to what he belonged, altered his form of writing.

     

    Revival of Literary emotion

    When he came back to Kathmandu and restarted his lawful charge, Atit continued his adore for writings. He wrote a number of significant pieces during those days and added them in his difference in job:

     

    •          Anangkit Astitwaa: A collection of stories that deals with diverse characters' lives, their problems, and their struggles regarding communal issues and personal journeys.

     

    • Akshay Akriti by dint of: Haiku, Tangka, Sedoka and Choka Collection-This reflected his versatility regarding unlike poetic forms; it highlighted the beauty of brevity together with customary Japanese poetic structures.

     

    • Anubandhit Aastha by dint of: Poetry Collection-Justifying the sense of his label, that was an statement of his deep-seated beliefs and sensitive experiences. The poems clicked with most readers as of the path things were stated so passionately.

     

    Social Work and Advocacy

    Ati was similarly committed to communal fairness and well-being for his community. He had been the chair of the Nepal Sunuwar Seva Samaj, location he did much during his article in office. The group bought land for its activities and initiated numerous projects for the advancement of the Sunuwars in schooling, cultural preservation, and lawful aid.

     

    As a lawful advisor, Atit played a extremely significant part in advocating for the rights of junior communities. majority of his operating engagements were with the Kyunitavu Welfare Fund and Vallo Kirant State, particularly upon matters pertaining to the promotion of customary laws and customs by dint of the community of Kirat Koiach Sunuwar. Through his investigation publications, such as Traditional Koiach Law and Shaadar Pidar, he possesses given insights into the lawful and cultural legacy of his commonwealth.

     

    My thought in Life: private Reflections

    Atit Mukhiya guided a extremely easy, serious, and committed existence. He believed in the ability of writings and skill to change community and bring meaningful alteration to it. Despite all the setbacks he received in existence, if personal or expert, Atit stayed flexible and upon path towards his goals.

     

    Atit frequently reflected upon which adore, existence, and blessedness really intended to him. According to him, a person receives real achievement when he knows that he is contributing thing to community and sticking to his passion. This he stated via all his writings works and communal activities to inspire and raise others.

    Family and Legacy

    Atit's household was as well a origin of great strength and inspiration. His children, Sanyog, Srishti, and Samyam Sunuwar, each created their own paths, with the youthful artists of the famous Nepali band "Samibu" leaving their sign as distant afield as Hong Kong. Their commitment to the skill and its achievement testifies to the values implanted in them by dint of the dad.

     

    The spouse of Atit is Chitrakumari Rai or Prapti Sunuwar, who possesses been completely a partner in his stay until now. A conjugal union based upon shared admire and divided values, their conjugal union possesses formed a cornerstone in his personal existence.

     

    Continuing effect

    flat in his give age and after above five decades of energetic participation in writings, rule, and communal job, Atit Mukhiya inspires and influences. His writings are an impact of his profound-sitting cultural legacy and first-person experiences, hence giving a Nepali community understanding into existence that a handful other writers can. His lawful and communal advocacy paved the path for greater acknowledgment and rights of Sunuwar and other marginalized communities.

     

    The existence of Atit Mukhiya stands as a beacon to flexibility, commitment, and passion. He contributed so much to Nepali writings and community that his contributions might always be recalled and an inspiration to future generations.

    अन्तर अवलोकन

    बिश्वसुन्दरी 
    कुरुप युवतीको
    एक्स्रे नेगेटिभमा
    पोजेटिभ कोरिएका
    समान अस्तिपञ्जर रेखा
    अन्तर अवलोकन ।
    पाप ... धर्म
    स्वर्ग ... नर्क
    सब धर्मका साझा सवाल
    दीगभ्रमित एक भ्रमजाल
    र ...पनि
    तत्व तत्वमा अत्तो थापिदा
    धर्मभित्रै हुने पुण्यको बेहाल
    धर्मभाकेर धर्म बिरुद्ध गरिने पाप
    स्वर्गको सपनामा फुल्ने नर्कको सन्ताप
    ईश्वर बन्नखोज्ने मानिस प्रति
    आस्थाविचको अनास्था प्रति
    चुनौतिको सवाल
    रेखीय सञ्जाल
    समश्याको ढाकरलाई
    समाधानको नाम्लो खकन
    अन्तर अवलोकन ।
    दृश्यबाट आवर्तित
    दृष्टि रेखा
    अक्षरहरुमा परावर्तित
    मेरा कविता 
    रेखाहरुका रेखीय उद्बोधन
    अन्तर अवलोकन ।।

    कुण्ठा

    “बडाले जे ग¥यो काम, हुन्छ त्यो सर्वसम्मत”।
    गुरु सिकाउनु हुन्थ्यो मलाई नितीश्लोक
    कतै श्रुतिका कुरा
    कतै स्मिृतिका कुरा
    कतै पुराणका कुरा 
    कतै कुराणका कुरा
    अनि भन्नेगर्नु हुन्थ्यो
    बलियाका जे पनि हतियार
    लाठो होस वा अरुनैकेही, 
    जे ठान
    शक्तिकै मात्र भक्ति हुन्छ
    सही होस वा गलात, 
    जे मान
    पुराणकै कुरा गरौं,
    एउटै कर्मका दुई कर्ता
    जालन्धर,
    नक्कली सही सक्कली गलत
    वाली डण्डित व्यास सम्मानित
    कृष्णका रासलीला सबै उचित
    बहुपती भोगका आदि,
    कुन्ती, द्रौपदी दुबै सती
    अपहरण हुनु सीताको अयोग्यता
    इन्द्रका अत्याचार सबै क्षम्य
    “नरो वा कुञ्जरो वा अश्वत्थामा हतोहतः”
    धर्मपरायणार्थ धर्मराजको सत्यवाँणी ।
    यसरी,
    यथार्थ कतै मोडिनेगर्छ
    कुकर्म सुकर्ममा जोडिनेगर्छ
    परंपरा नयाँ हुन
    पुरानो सधैं तोडिनेगर्छ ।
    तोडिनु
    मोडिनु
    जोडिनु
    कालचक्रको एउटा कोल
    जाँहा सत्य पेलिदा कुण्ठा चुहुन्छ
    फलामको वैरी फलामै निस्कन्छ
    यदि यसो नहुदो हो त,
    भृगुपुत्र कदापी दैत्यचार्य बन्दैनन थिए
    ऋषीकुलमा रावण जन्मदैन थिए ।

    सन्तुष्टि


    प्रिय सन्तुष्टि
    तिमी देख्नुको अभावग्रस्त आखा
    कसिंगर पीडामा उनिदै
    बाटो दोबाटो लम्पसार पर्छन
    चौतारोहरुमा अविरल प्रतिक्षा गर्छन ।
    अभाबका उर्लदो भेलले
    जब तृष्णाको पैरो भत्काउछ
    पैरोको घाउमा पीडाग्रस्त आँखाहरु
    तृप्तिको क्षितिज चाहार्दै
    दृश्यहरुमा दृष्टिको विकल्प खोज्छन
    अनुकूल परिवर्तनका खाका सोच्छन ।
    परिवर्तनका योजना, परियोजना
    यथार्थमा रुपान्तरहुन अगाडि नै 
    भूमिगत लालचको हुस्सुले छोप्दा
    प्रतिकूल बनिदिन्छ 
    लक्षित योजना
    पटक पटक संसोधनभै धारासाही हुन्छ
    परिणाम 
    मात्र मृगतृष्णा ।
    शान्त पर्यावरण भित्र नै
    ससंकित परिवेश 
    अवलोकनमा
    पतझडका उराठिला नाङ्गाहाँगाहरु
    हाँगाहरुमा साँझ पर्खेर
    उभिण्डो झुण्डेका भ्यानपायर चमेराहरु
    झिज्यारलाग्दो 
    लाटकोसेरोका कर्कश आवाज
    आन्दोलित मन मस्तिस्क
    चौतर्फि चट्याङ बोकेका बादल
    भूकम्प काँपीरहेको माटो
    बिद्रोही मौसम
    परिणाम
    अनिकाल ।
    अनिकाल ओताउन
    सिलाखोजेर कटुसका दाना
    कुनाकाप्छा लुकाउन व्यस्त लोखर्के
    लोखर्के ताकिरहेको जोडी चिल आँखा
    चिल ताकिरहेको सिकारी आँखा
    अवसरग्रस्त सेरोफेरोभित्र
    कोही त्रस्त
    केही रुष्ट
    कुनै असन्तुष्ट 
    आँखै आँखा
    मानौ आँखा
    माकुरो जालमा अल्झेको शीतविन्दु 
    जो भूमिगत माकुरालाई आहार जुटाउछ ।
    प्रिय सन्तुष्टि
    यीनै त्रस्त, असन्तुष्ट र अभावग्रस्त आँखाहरु
    त्रासको टिही छेक्न
    आशाको आगो बालेर पिठ्यूँ सेक्छन
    चम्किलो शितदानालाई मोती देख्छन 
    र 
    यही मोती आर्कषणमा मोहित भै
    भूमिगत माकुराको सन्तुष्टि बन्छन 
    यसैले समयचक्रमा तिमी
    मात्र सन्तुष्टहरुकै मात्र पेवा बनेको छौ ।

    अद्भुत पराजय

    सिंगो एउटा कोष
    बिकशित हुदै सहस्र भयो
    जिवाणु जिव बन्यो
    शरीरमा आवश्यक अंग पलाउदै गयो
    अनावश्यक सायद विलाउदै गयो
    जलचर, स्थलचर, उभयचर भै
    यत्रतत्र सर्वत्र छायो ।
    सृष्टीको यो गुप्त भेद सृष्टिकर्ताले 
    जन्तर बनाई डार्विनको गलामा झुण्डायो
    विकाशबादको  डार्विन टाई झुण्डाउदै
    मानिस बादरबाट महामानव बन्यो ।
    अमिवा,
    एउटा पुरातन अस्तित्व
    आज पनि,
    भाले पोथीमा बर्गिकृत  नभएरै
    अझै सन्तानवृद्धि गर्दैछ
    आवस्यकता छैन उसलाई मैथुनको
    अनौठो प्रकृया छ सन्तान उत्पादनको
    गर्मि सिजन होस या जाडो सिजन
    “मल्टिपल फिसन” होस या “बायनरी फिसन”
    आफैमा विभक्त भएर धेरै हुन्छ
    उ आफ्नो सन्तान खुदै बन्छ ।
    आजपनि गर्व छ उसलाई अमिवा हुनुमा
    किन्चित पश्चाताप छैन सूक्ष्म जिवाणु हुनुमा ।
    उ चीरजिवी जिवान्त छ
    उ अध्यावदी छ पर्यन्त रहन्छ
    किनकी वर्तमान मानवहरु झैं
    स्वार्थलोलुप बनेर प्रकृतिको दोहन गर्दै
    कहिल्यै बर्गशत्रुमा बिभाजित हुदैन ऊ
    कहिल्यै जाती शत्रुमा बिभक्त हुदैन ऊ
    न लिङ्गभेद छ उसमा
    न त जातिभेद, रंगभेद नै छ उसमा
    न त धर्मको कुटिल स्वार्थ नै छ उसमा
    यसैले ०.१ माइक्रोन आकारमै पनि 
    चीरायू छ ऊ
    जिवाणु भएरै दीर्धायू छ ऊ
    प्रकृतिपरकता उस्को धर्म हुदा अभय छ 
    यसैले जगतमा उसकै बिजय छ ।
    ऊ......
    मान्छेको मानव हुनुको अभिमान
    ब्याक्टेरीया बनेर चाट्न सक्छ
    मानवीय अहं अस्तित्वलाई
    सूक्ष्म भाईरस भएर मेट्नसक्छ
    यसैले मान्छे,
    त्रिलोक विजयी भएरै आज
    सूक्ष्म भाइरससंग आजित छ
    सूक्ष्मतिसूक्ष्म जिवाणूसंगै पराजित छ ।

    कलुशीत भिक्षा

    अधिक महत्वकाङ्क्षा उग्र सुनामि हो
    जो आफैलाई डुबाउन सक्छ
    यसैले बुद्धले मतिशोधनको उपदेश दिदै भने
    अरुका निजि मामिलामा चासो नराख 
    अमेरिका तिमीले भेतनाम युद्धबाट पाठ सिक्नु पथ्र्यो ।
    जो अरुका घर भत्काउन उद्दत रहन्छ
    संगसंगै उ आफ्नै घर जगैबाट जिर्ण पारिरहेको हुन्छ 
    हो ! तिमी यसै गरिरहेका छौ ।
    अमेरिका,
    आफैमात्र शक्तिसाली बन्ने होडमा तिमी
    अरुका प्रगतिको आहारिस गर्छौ
    सेतो रंगहुनुको अभिमानमा
    काला, राता, र पहेलाका मानवीय अधिकार हर्छौ
    शान्तिपृय परेवा र मलेवाका सिकार गर्न 
    गिद्दे बाज बनेर उडान भर्छौ ।
    शान्तिका नाममा बम बारुदको ब्यापार गर्छौ
    र बदलामा अन्य मुलुकमा
    कतै तेल कतै खनीजरुपी प्राकृतिक श्रोतको कब्जा गर्छौ 
    र... नै...
    ट्रम्प जस्ता नाजीहरु सधैं सेतो सदनमा पुग्छन ।
    अपृय ट्रम्प,
    मलाई आभाश भैरहेछ
    तिमी एसियालाई धुजा धुजा पार्न चाहान्छौ
    वुहानको लकडाउनलाई मानव अधिकार हनन् मान्ने तिमी
    के जर्ज फ्लोएडको हत्या प्रजातन्त्र हो ?
    स्वतन्त्र पत्रकारिताको अोकालत गर्ने तिमी
    अोमार जिमेनेजको खुला गरप्तारी मानवता हो ?
    कालाहरु बिरुद्ध कालालाई नै सञ्चालन गरेर
    आफ्नै नागरिक बिरुद्ध शैनिक उतार्ने धम्कि प्रजातन्त्र हो ?
    खुदै अमेरिकि जनताका अबिभावक हुन नसकेका तिमी
    हामी गरिब नेपालीको कसरी हितैसी हुन सकौला र ?
    यसैले मुट्ठिभर भ्रष्ट नेताहरुलाई मोहरा बनाएर
    यमसिसिको भिक्ष थाप्न बाध्य नपार 
    तिम्रै देशका बेरोजगारहरुलाई बाँड
    भलै दाउनकै भरमा जिविका चलाउला
    म थुक्छु तिम्रो कलुषित भिक्षा लाई 
    हामीलाई हाम्रै स्वाभिमान प्यारो छ ।।

    जननी

    यहा आफ्नो अस्मिता बचाउन
    निमुखा भै परायाकै मुख ताक्नुपर्छ भने
    आफ्ना छोराछोरी पाल्न आमाले
    अरुकै दैलो–दैलो माग्नु पर्छ भने
    कल्पनै नगरौं गौरव र गरिमाको
    कुरै छाडौ पौरख र पसिनाको ।
    एउटा आस्थाको मिर्मिरे ओछ्याउन यहा
    घामजुनलाई नै झार्न पर्छ भने
    सत्यको गोरेटो जोगाउन यहा
    असत्यकै काँढेतार बार्न पर्छ भने
    किन अङ्गिकार गर्नु स्वच्छ मनस्थितिको
    किन पालना गर्नु शुद्ध आचरणको ?
    यहा,
    जस्ले जे गरेनि भयो
    जस्ले जे बोलेनि भयो ।
    यहा शोषण गरेर आर्जेको सम्पतिले
    साम्यवादी राजनिति थालेनि भयो
    आफ्नै स्वास्नी र चेलीबेटी बेचेर
    सुधारवादको खेती गरेनि भयो,
    जननीकै अस्मिता लिलाम गरेर
    जनवाद र समाजवादको ब्यवसाय गरेनि भयो,
    वेश्याबृत्तिको आय खर्चेर
    आदर्शका भाषण फलाकेनि भयो
    जस्ले जे गरेनि भयो, जे बोलेनि भयो ।
    हाम्रा धमनीका रक्तकोषहरुलाई
    नालापानीको इतिहासले सचेत गराउदैन भने
    छात्तिभित्रका संवेदनशील पाटाहरुलाई
    कालापानीको घाउले दुखाउदैन भने
    आमाकै शिरमुकुट सगरमाथालाई
    सुम्पुवा गरे भो संझौताका खेश्रामा ल्याप्चे ठोकेर
    छात्तिभरीका गहना नदीनालालाई
    बेचिदिए भो सन्धिपत्रमा सहि ठोकेर
    यत्तिलेनि नपुगे ऐयासी गर्न
    ऐतिहासिक स्थलरुपी माखोमुन्द्रोलाई
    धरौटी राखे भयो स्वतः पच हुनेगरी ।
    हैनभने,
    सुस्ताको वंशाणुगत रोग
    पुस्ता पुस्ताहुदै सरिरहेछ
    टनकपुरको सङ्क्रामक किटाणु
    जनकपुरमा नसर्ला भन्ने छैन
    पशुपतिनगरको घटना
    महेन्द्रनगरमा नघटला भन्ने छैन
    यसैले,
    नलापानीको इतिहासले अझै ब्युँझाउछ भने
    कालापानीको घाउले अझै दुखाउछ भने
    हामी हाम्रै हिमालजस्तै आत्मा शुद्ध पारेर प्रण गरौं
    पुर्खाका रगत साक्षी राखेर आचरण बदलौं
    कतै भाविपुस्ताले
    न्यानोओत र ममतामयी काखका निम्ति
    अनन्त अनन्तसम्म नसरापुन हामीलाई
    यसैले सबले एउटै प्रण गरौं
    हृदयको पानामा प्रणपत्र कोरौं चोपेर रगतको मसी
    ¨जननी जन्मभूमिश्च स्वर्गादपिगरियसि” ।

    ईश्वर

    एकम् सत्य विप्राः बहुधा वदन्ति ।। 
    न तस्य प्रतिमास्ति यस्य नामं महाइश ।।
    वेद, परम सत्मार्ग हुदोहोत
    एक ईश्वरबादी ऋग्वेदबाट
    न तेत्तिसकोटी भगवान नै जन्मन्थे
    न चतुर्मुखि ब्रह्मा हुन्थे 
    न विष्णुले पटक पटक अवतार लिन्थे 
    न त समाज ब्राह्मण, क्षत्री, बैश्य, शुद्रमा बाँडिन्थे
    जन्मना जायते मानवः हुन्थे ।
    ला इलाहा इलल्लाह
    मोहम्मद उर रसुल अल्लाह
    कुरान, अल्लाको पाक उपदेश हुदोहो त
    अली इब्न र अबु बकरविच विवाद हुने नै थिएन
    सिया र सुन्नीका नाममा अल्लातालाकै भक्तहरु विच
    रक्तपातपूर्ण नरसंहार हुने नै थिएन ।
    हालेलुया !?
    बाइबल, यदि परमपिताको सुसमाचार हुदो हो त
    न त प्रभुपुत्र यसु क्रसमा टाँगिन्थे
    न क्याथोलिकको अत्याचार बढथ्यो
    न त प्रोटेस्टियनहरुले नै प्रोटेष्ट गर्थे
    न कुनै मालिक हुन्थे न कोही दास बन्थे 
    पवित्र ग्रन्थ हुदोहो त 
    बाइबलको अपब्याख्या हुने नै थिएन
    पवित्रतामा भक्तहरुकै रगतको दाग लाग्ने नै थिएन । 
    आमिन ! आमिन !! आमिन !!!
    नमो तस्स भगवतो अरहतो ...?
    हैनन् ईश्वर बुद्ध पनि
    न उनले आफु भगवान हुनुको दाबिनै गरे
    मानिसकै रुपमा मानिसहरुका विच
    जस्ले प्रकृतिपरक भै शान्तिका ज्ञान छरे
    उनीमात्र, एक यस्ता प्रथम जगतगुरु हुन 
    जस्ले,
    न कसैलाई स्वर्गको लोभमा लोभ्याए
    न कसैलाई नै नर्कको त्रासमा तर्साए 
    मात्र यही भने
    दुःख छ दुःखको कारण छ र कारणको निवारण छ ।
    ¨अत्तदीपा बिहरथ” ।
    ब्रह्माण्ड स्वयम स्वचालित स्वयंभू स्रष्ठा हो
    तत्व शक्तिको गति प्रगति नै प्रकृतिको सृष्टि हो
    विना प्रकृति कुनै पनि नस्ल नश्वर हुदैन
    प्रकृति भन्दा पर कुनै ईश्वर छदै–छैन ।।

    घण्टाघर

    समय शास्त्रि
    त्रिचन्द्र कलेजको पुरानो बिद्यार्थी
    बुढो घण्टाघर
    उल्टै समय सोधनी गर्छ मलाई 
    “...कति बज्यो भाई ?”
    नसक्दा नाप्न गणतन्त्रको व्यास
    आफ्नो समय यन्त्रले
    रानीपोखरी समिप ठिंग्रिङ्ङ ठि“गुरिएको उ
    सोध्ने गर्छ रे समय सधैं
    हर नया सत्रका विद्यार्थीहरु लाई पनि
    “...कति बज्यो बाबु, ...कति बज्यो नानी ?” 
    दरवारमार्गका नव बटुवाहरुसंग
    गोप्य बासी परामर्श लिदै
    टुंडिखेलका कैदि रिसल्लाहरुमा
    अझै सलामी टक्राउदै छ रे उ
    खोलेर गुप्त राजमार्ग
    अझै गोरेटो घोरेटो कक्राउदै छ रे उ ।
    लोकतन्त्रका नव श्री ३ हरु भने
    सिनो खोसाखोसको 
    भुस्याहा बुद्धिमै रणभूल्ल छन
    बिर्सेर हिजोको प्रतिज्ञा
    आजको ऐसआराममै प्रफुल्ल छन
    धिक्कार छ सिंहासनमुखि नव औतारीहरुलाई ।
    समय शास्त्रि
    त्रिचन्द्र कलेजको पुरानो बिद्यार्थी
    बुढो घण्टाघर
    उल्टै समय सोधनी गर्छ मलाई 
    “...कति बज्यो भाई ?”

    अनुवन्धित आस्था

    जबजब अस्तित्वको सवाल उठछ
    प्राणीमात्रको सवालमा मानवता
    राष्ट्रियताको सवालमा स्वराष्ट्र

    जातियताको सवालमा स्वजाति
    धार्मिक सवालमा स्वधर्म
    आस्था स्वस्फुर्त अनुवन्धित हुन्छ ।

    अनुवन्धित आस्था
    सतभावमा मौलाउछ
    सहचारितामा फस्टाउछ
    सहिष्णुतामा आलौकिक बन्छ
    रत्तिभर ल्केष द्वैष रहन्न
    खुल्ला आकाश झैं पारदर्शी हुन्छ ।
    तर,
    प्रत्यक्ष अप्रत्यक्ष
    कतै संक्रमित भएर
    कतै अतिक्रमित भएर
    कतै अपहरित भएर
    न्यायको नाउमा अन्याय
    सदाचारको ठाउँमा अत्याचार
    धर्मको नाउमा अधर्म
    कर्मको ठाउँमा कुकर्म हुन्छभने
    प्रतिबादमा दृढभएर
    आस्था भित्रभित्रै अनास्था जुट्छ
    बिभाजनको साँध कोर्दै आस्था
    कुण्ठाको बारुद भएर फुट्छ
    आस्था डढेलो भएर सल्कन्छ
    आस्था आगो भएर राँकिन्छ
    प्रतिशोध बनेर झाँगिन्छ ।

    जब जब अस्तित्वको सवाल उठछ
    प्राणीमात्रको सवालमा मानवता
    राष्ट्रियताको सवालमा स्वराष्ट्र
    जातियताको सवालमा स्वजाति
    धार्मिक सवालमा स्वधर्म
    आस्था स्वस्फुर्त अनुवन्धित हुन्छ ।

    परिभाषा

    लिखितम् धनिका नाम ...
    हो यो नाममा
    बन्धकि परेकाछन् कैयन जीवन
    तामेली परेकाछन् असंख्य बैंश
    मुलतवी रहेकाछन् बहुसंख्यक मातृत्व ।
    बिषय वा प्रसङ्गले अर्को अर्थ नलागेमा
    बिकाश भन्नाले
    बैदेशिक ऋण अनुदान सम्झनु पर्छ
    योजना भन्नाले
    सधिँयारका नाउमा ल्याप्चे थिचिएको
    कपाली तमसुक सम्झनु पर्छ ।
    यहाँ संविधान अनुकूल ऐन कानून हैन
    रीति–परम्परा अनुरुप संविधान बन्छ
    आफ्नो निम्ति केही हुदैन
    भएका सबै अरुकै हुन्छ ।
    सायद यसैले होला मुम्बैका रेडएरियातिर
    आई सि बटुल्न बाध्य नेपाली योनीहरु झैं
    सिमित सलामीका लागि सगरमाथाले
    पटक पटक पराई कुल्चाई सहनु परिरहेछ
    के भरोसा,
    कतै सगरमाथालाई पनि एडस् लाग्ने हो कि ?
    अन्नपूर्णलाई अनिकाल लाग्ने पो हो कि ?
    आगे यसै सरहदका जलश्रोत उप्रान्त
    हिउदमा पानी सुकेर धारा सुखा
    वर्षामा बाडी बगेर पदेरा सुखा
    यहाँका पगरिदारहरुलाई
    स्रेस्तेदार र तहसिलदारहरुलाई
    असुल तहसिल गर्न
    पटक पटक च्योरोल्पा फुट्नु पर्छ
    पटक पटक फेवा सेतीसंगै पाताल डुब्नु पर्छ
    तब पो,
    सुनकोसीको पानीले वारी लोडसेडिङ
    पारी झलमल्ल बत्ति बल्छ
    कोशी, कर्णाली, गण्डक नहरहरुले
    वारी सुखा पारी, पहेलपुर धान फल्छ
    सायद यी परिबन्धहरु पनि
    भर्पाई दादै आगे... पछाडीका हरपहरु हुन ।
    यसैले विषय वा प्रसंगले अर्को अर्थ नलागेमा
    बिकाश भन्नाले
    बैदेशिक ऋण अनुदान सम्झनु पर्छ
    योजना भन्नाले
    सधिँयारका नाउमा ल्याप्चे थिचिएको
    कपाली तमसुक सम्झनु पर्छ ।
    सिंहदरवार भन्नाले
    लथालिङ्ग देशको भताभुङ्ग घरबार सम्झनु पर्छ ।

    चरित्रचर्चा

    “बडाले जे गर्‍यो काम, हुन्छ त्यो सर्वसम्मत”।
    गुरु सिकाउनु हुन्थ्यो मलाई नितीश्लोक
    कतै श्रुतिका कुरा
    कतै स्मृतिका कुरा
    कतै पुराणका कुरा
    कतै कुराणका कुरा
    अनि भन्नेगर्नु हुन्थ्यो
    बलियाका जे पनि हतियार
    लाठो होस वा अरुनै केही,
    जे ठान…।

    शक्तिकै मात्र भक्ति हुन्छ
    सही होस वा गलात,
    जे मान…।
    पुराणकै कुरा गरौं,
    एउटै कर्मका दुई कर्ता
    जालन्धर,
    नक्कली सही सक्कली गलत
    वाली डण्डित व्यास सम्मानित
    कृष्णका रासलीला सबै उचित
    बहुपती भोगका आदि,
    कुन्ती, द्रौपदी दुबै सती
    अपहरण हुनु सीताको अयोग्यता
    इन्द्रका अत्याचार सबै क्षम्य
    “नरो वा कुञ्जरो वा अश्वत्थामा हतोहतः”
    धर्मपरायणार्थ धर्मराजको सत्यवाणी ।

    यसरी,
    यथार्थ कतै मोडिनेगर्छ
    कुकर्म सुकर्ममा जोडिनेगर्छ
    परंपरा नया हुन
    पुरानो सधैं तोडिनेगर्छ ।
    तोडिनु
    मोडिनु
    जोडिनु
    कालचक्रको एउटा कोल
    जहा सत्य पेलिदा कुण्ठा चुहुन्छ
    फलामको वैरी फलामै निस्कन्छ
    यदि यसो नहुदो हो त,
    भृगुपुत्र कदापी दैत्यचार्य बन्दैनन थिए
    ऋषीकुलमा रावण जन्मदैन थिए ।

    अत्भुत पराजय

    सिंगो एउटा कोष
    बिकशित हुदै सहस्र भयो
    जिवाणु जिव बन्यो
    शरीरमा आवश्यक अंग पलाउदै गयो
    अनावश्यक सायद विलाउदै गयो
    जलचर, स्थलचर, उभयचर भै
    यत्रतत्र सर्वत्र छायो ।
    सृष्टीको यो गुह्य भेद सृष्टिकर्ताले
    जन्तरवनाई डार्विनको गलामा झुण्डायो
    विकाशबादको डार्विन टाई ।

    अमिवा,
    आजपनि एउटा पुरातन अस्तित्व
    भाले पोथीमा बर्गिकृत नभएरै
    अझै सन्तानवृद्धि गर्दैछ
    आवस्यकता छैन उसलाई मैथुनको
    अनौठो प्रकृयाछ सन्तान उत्पादनको
    गर्मि सिजन होस या जाडो सिजन
    “मल्टिपल फिसन” होस या “वायनरी फिसन”
    आफैमा विभक्त भएर धेरै हुन्छ
    उ आफ्नो सन्तान खुदै बन्छ ।

    थाहा छ ?
    मान्छेको एउटा उखान छ
    “बाँदरले आˆनो घर’ नी वनाउदैन अरुको’ नी भत्काउछ” ।
    प्राणी जगतमा मान्छे बिवेकशील चोला
    सायद बादरकै सन्तान भएरै होला
    मानिस आफ्नै घरपनि भत्काउदैछ
    अरुको पनि भत्काउन भ्यउदै छ ।

    अल्फ्रेडले डाइनामाइट हत्याए
    दाम कमाए अनी नाम कमाए
    जव यो पड्क्यो उनी आफै भित्र
    आफुसँग उनी आफै डराए
    दोषी ठान्दै आफुले आफैलाई
    आत्तिदै आफुलाई विध्वंसक ठहराए ।
    यसैले आजपनि उनी
    आफ्नै आविस्कारको प्रायश्चित स्वरुप
    नोवेल पुरस्कारको रिस्वत बाँडदै हिड्छन्
    शान्तिको कामना भाक्दै हिड्छन्
    हगिसके पछी दैलो देख्छन् ।

    अमिवा,
    आजपनि गर्व छ उसलाई अमिवा हुनुमा
    किन्चित पश्चाताप छैन जिवाणु हुनुमा
    उ दीर्धजिवी भएर जिवान्त छ
    उ अध्यावदी छ पर्यन्त रहन्छ
    किनकी,
    कहिल्यै बर्गशत्रुमा बिभाजित हुदैन ऊ
    कहिल्यै जाती शत्रुमा बिभक्त हुदैन ऊ
    यसैले शून्य भएरै चीरायू छ ऊ
    जिवाणु भएरै दीर्धायू छ ऊ
    अभय छ यसैले उसकै बिजय छ ।
    ऊ……
    मान्छेको मानव हुनुको अभिमान
    ब्याक्टेरीया बनेर चाट्न सक्छ
    मानवीय अहं अस्तित्वलाई
    भाईरस भएर मेट्नसक्छ
    यसैले मान्छे,
    त्रिलोक विजयी भएरै पनि आज
    सूक्ष्म भाइरससँग आजित छ
    सूक्ष्म जिवाणूसँगै पराजित छ । 

    सिक्सीको

    खै किन किन साथी ?
    कहिल्यै परेन घामको ओभानो पैतला
    मेरो आगनको हिलोमाटो माथी ।

    करेसाका कोपिलाहरु
    परदेश फुल्न बाध्यछन
    अंकुरण पहेंलिएको छ
    केवल बनमारा झप्केका छन्
    भुईचम्पा ओइलेका छन् ।

    आँसुका अम्ल बर्षाले
    गिलो र हिलो मेरो आगन
    ओभाउनुको सपना
    बाडि भएर खाडितिरै भत्कन्छ
    तन्नेरी रहर
    बलौटे प्रदेशतिरै अड्कन्छ
    सायद यसैले
    धुरीमा धुवाँसो लाग्न छाडेको छ
    भालेले प्रभात बास्न छाडेको छ ।

    हर दिन सूर्यग्रहण
    हर रात चन्द्रगहण
    छैन चमक ताराहरुको पनि
    हाम्रो आकाशमा ।
    घुरेनका आरुबखडा
    बनतरुलका बेलोले जेलिएको छ
    सगरमाथा बादलले छेलिएको छ
    लुम्विनी डुबानमा हेलिएको छ
    स्वअस्तित्वमा खिया लाग्दा
    मृत सपनासंगै खस्छन् जोर आँखाहरु
    र,
    कुहुन्छन् ओइलाएका कमलसंगै किचडमा ।

    कति बाल्नु पानसमा दीप
    मनको सलेदो सल्काउदै
    कति उतार्नु कामनाका आरति
    दृष्टिहीन आँखा पराई दृश्यमा अल्झाउदै
    खै कत्तिलाई मात्रै ओछ्याउनु
    यो हिलोमाथी ओभानु पिरा
    जुन जोगि आएनी कानै चिरा ।

    खै किन किन साथी
    कहिल्यै परेन घामको ओभानो पैतला
    मेरो आगनको हिलो माटोमाथी
    छ्या ! यो कस्तो सिक्सीको ?

    जगेडा

    अवमुल्यन हुदाहुदा आफ्नै व्यक्तित्व
    जिन्दगीको विनिमय बजारमा
    तिप्कोभर इज्यत सांचेको छु
    सम्वोधनका तिम्रा शव्दार्थमा
    जगेडा भएर बांचेको छु ।

    थाहाछैन कांहानेर कसलाई
    कुनबेला चाहिने हो
    कहिले सकिएर पालो अरुको
    बल्ल पालो पाइने हो
    हुलभित्र एक्लै बखेडागर्दै
    अभिनयको हांसो हासेको छु
    सम्वोधनका तिम्रा शब्दार्थमा
    जगेडा भएर बांचेको छु ।

    नहुनु जगेडा हुनै परेपछि
    अनिकालका लागि
    विउ भै जगेडा हुनपाए हुन्थ्यो
    मायाजालका लागि
    निहुं भै जगेडा हुनपाए हुन्थ्यो
    सुगमका लागि सुन भएर
    दूर्गमका लागि नुन भएर
    जगेडा हुनपाए हुन्थ्यो
    यो सब नभएर हरेक विवादमा
    विबादित बनेर नाचेको छु
    सम्वोधनका तिम्रो शब्दार्थमा
    जगेडा भएर बांचेको छु ।

    हिमालको छेउछाउ ठिही ओरिपरी
    अलिकति न्यानो बनेर सांचिन पाए हुन्थ्यो
    कठ्यांगि्रदो आङका फाटेका लुगाहरुमा
    ओभानो टालो भएर टांसिन पाए हुन्थ्यो
    भोकालाई भोजन भएरे
    निद्रालाई ओछ्यान बनेर
    जगेडा हुनपाए हुन्थ्यो
    तर त्यसो नभै फगत म
    पानीबिनाको धारापदेरा भएर
    आफैमा तिर्खा सांचेको छु
    सम्वोधनका तिम्रा शब्दार्थमा
    जगेडा भएर बांचेको छु ।

    हर अभावका लागि पूर्ति भएर
    जगेडा हुनपाए हुन्थ्यो
    हर सुस्तीका लागि फूर्ति भएर
    जगेडा हुनपाए हुन्थ्यो
    अभेग वस्तिका लागि बाटो भएर
    सुकुम्वासीका लागि माटो भएर
    जगेडा हुनपाए हुन्थ्यो
    तर विडम्वना
    आफ्नै मन सुकुम्वासी हुदा
    मनलाई नै आफैले भांचेको छु
    सम्वोधनका तिम्रो शब्दार्थमा
    जगेडा भएर बांचेको छु ।

    थाहाछैन कहिले कसलाई
    कुनबेला चांहिने हो
    कहिले निख्रेर पालो अरुको
    बल्ल पालो पाइने हो
    देख्नेहरुका लागि केवल
    बखेडा गर्दै हांसेको छु
    सम्वोधनका तिम्रा शब्दार्थमा
    जगेडा भएर बांचेको छु
    सिर्फ जगेडाकै लागि
    जगेडा भएर बांचेको छु ।

    पस्चाताप

    विवेक शून्य भएर आकर्षणमा
    बाच्नुको अहंकार चपाउदा चपाउदै
    विकर्षण भएर अनुभूतीमा
    जबजब मृत्युबोध हुन्छ
    एउटा विस्मृति स्मृतिमा टांगिन पुग्छ
    …तमसोमा ज्वतिर्गमय … ।
    निभ्न अगाडी सलेदोको प्रज्वलन जस्तै
    आयुको यो उपल्लो सांधमा
    हठात टांगिएको यो विस्मृतिसंगै
    जिन्दगी आफैलाई ब्यङ्ग बन्छ
    आफैलाई आफै उपेक्षा गर्छ
    दूर्धटनाग्रस्त चेतना अन्तिमपटक ब्यूझन्छ
    तर त्यो चेतनासंग
    न त विगतलाई क्षतिपूर्ति भर्ने सामर्थ हुन्छ
    न त भविश्यलाई दिने कुनै उपहार नै हुन्छ
    केवल पश्चतापमा बित्छ त्यो सतही क्षणपनि
    अन्तिमपल्ट याचनाका आखा पल्टाउदै
    आयुको पर्दा खस्छ…
    …मृत्युर्मा अंमृतं गमयः
    अनि खस्छ निराकृत निर्गम पश्चतापको समय ।

    समय

    समय जव सृजनशील हातहरुमा
    अनि पौरखी पाखुरीमा सल्बलाउछ
    बिकाश सगरमाथा भएर अग्लन्छ
    ज्ञान ढुङ्गामा पनि तेल भएर पग्लन्छ ।

    कर्तव्यबाट पलायन भएर
    कहिल्यै बिपरित मोडिन जान्दैन समय
    झिनोमसिनो निजांग्रे भएर
    कहिल्यै तोडिन र छोडिन जान्दैन समय
    यो आफै विवेकशील छ
    जुनतारा भन्दा गतिशील छ ।

    नपत्याए हेर तिमी समयलाई
    प्रतेक फल्गुणमा फागु बनेर
    बनभरी गुरांशको हांगाभरी फुलेकै हुन्छ
    हर मंसिरलाई पहेंलपुर सुन बनाएर
    खेतका गराहरुमा झुलेकै हुन्छ
    जताततै जांहा पनि
    घडीपला भएर पुगेकै हुन्छ
    चिन्नसक्नु पर्छ यसलाई
    यो कतै ईतिहास बोकेर हिडेकोहुन्छ
    भविश्यलाई
    कतै काम र माम बोकेर डुलिरहेको हुन्छ
    वर्तमानलाई
    समय,
    अथाह ढुकुटी हो
    जागरुक छन भने
    भिखारीलाई पनि सम्पन्नता बांडदै हिडछ
    समय,
    बलवान छ
    पहलमान छ
    कल्पनासम्म नगर यसलाई रोकने
    यो वायुसरी गतिवान छ ।
    समय,
    जब सृजनशील हातहरुमा
    अनि पौरखी पाखुरीमा सल्वलाउछ
    विकाश सगरमाथा भएर अग्लन्छ
    ज्ञान ढुङ्गामा पनि तेल भएर पग्लन्छ ।

    शिलान्यास

    आउ तिम्रा दुर्गम हातहरुले
    छातिका पटाङ्गीमा
    मनको सुन्दर भवन निर्माणार्थ
    भावनाका शिला राखेर शिलान्यास गर
    म परेलीका हत्केलाले ताली वजाउला
    माटो मुच्छन,
    सकेजती आशु र पसिना निचोरुला ।

    उद्वेगमा विरानी तिर
    अलिकती खुसी फुल्यो त के फुल्यो
    थोरै सुख हांस्यो त के हाास्यो
    यता सिरानी निर
    सधै सूर्ताको सांझ टरेको छ
    चिन्ताको रात परेको छ
    घरको घुरी हुदै
    प्रतिक्षाका कैयन घाम डुबेको छ
    आउ वरु यीनै खाकाहरुमा
    निर्माणका कुनै आधारभूत सुत्र खोजौ
    करेसाको डिल धस्कनै लागेको छ ।

    फर्काउ यतै बरु तिम्रा दूरगामी आंखा
    लगनशील मन,
    अविराम परिश्रम,
    निश्छल निमेक को सोझो बैंश
    यहाा बैसाकले
    साकेला, स्यांदर, चासुवा र चासोक
    ननाचेको धेरै भयो
    उमेरका विनायो मूर्चुङ्गाले
    रहरको भाका नफेरेको धेरै भयो
    आउ बरु सद्भावको डम्फू र टुङ्गनामा
    प्रेमको सेलो गाउला,
    पि्रतीको सेव्रु नाचौंला
    स्वाभिमानको मादल ठोक्दै
    ससम्मान रोदीमा
    आत्मासम्मानको टप्पा गाउला
    आत्मागौरवको सोरठी नाचौंला
    छिटोगर, रोदीघर रित्तिनै लागेको छ ।

    सोहोर र सम्हाल,
    पग्लेको पलायन मन
    एकमुष्ट वटुल छरपस्ट जीवन
    परिश्रम पखालेर विसुद्ध पसिनाले
    थमाउ एउटा नौलो आगत रित्ता कांधहरुमा ।
    आउ
    बगाउा पसिनाका धार सेतीको सतह छुनेगरी
    उचालौं कर्मको शिखर माछापुछ्रेकै हाराहारी हुनेगरी
    टिपेर घाम जुन सगरमाथाको सिरबाट
    छरौं उज्यालो पाखैभरी फांटैभरी
    मिसाएर मन सप्तगंडकी र सप्तकोशी झैं
    सिंच्याउ एकता सेरोफेरो माटैभरी
    होस राख
    धुरीबलो लच्किसकेको छ
    मूलथाम ढल्किसकेको छ
    यसैले तिमी आउ
    तिम्रो दुर्गम हातहरुले छात्तिको पटांगीमा
    मनको सुन्दर भवन निर्माणार्थ
    भावनाको शिला राखेर शिलान्यास गर
    परेलीका हत्केलाले ताली ठोक्दै
    माटो मुछ्न
    भएभरकै आंसु र पसिना निचोरुंला म । 

    लठारो बाटौं

    हे ! उज्वल सर्वशक्तिमान
    तिमी जसरी पनि आउ
    मुइँली, मोङ, माङ
    जुनसुकै रुपमा पनि तिमी आउ
    चाहे ताराहोपो इँगि बनेर
    चाहे रुमाहाङ वा पारुहाङ बनेर
    चाहे तागेरानिङ्वाफुमाङ बनेर
    तर तिमी आउ,

    यहाँ लिसुम्बुली/लिब्ला धारी
    सुसुबैन लालाङबैन जन्माउने
    थुप्रै मुजिङ्ना खियङ्नाहरुको खाँचोछ
    झर्रा हङ्छाहरु बैराउने
    थुप्रै नायुमा सुम्निमाको खाँचोछ
    खाँटि सुयुकिकि सुयुपिपि पैदागर्ने
    थुप्रै युमायुल्सहरुको खाँचोछ
    हामी बुलाचोःचा अनुष्ठान गर्न तैयार छौं,

    ए ! फेदङ्मा, सम्बा, येमा येबाहरु
    “सेन्दाङ् साक्खिरो, लाःलुङ् साक्खिरो
    मिवा साक्खिरो, नामलुङ् साक्खिरो”।..भन्दै
    हाम्रो माटोको सेहे हटाउन जुटौं
    आपसमा नफुटौं,

    ए ! माङहाङ्बा-हाङ्माहरु
    आत्मबल र मनोबल उठाउन
    साया पोक्मा अनुष्ठान सुरु गरौं,

    ए ! नोक्सो/नाक्छोङ/नोबो/र होमेहरु
    हाम्रा तायामा खियामाहरुको अस्मिता लुटन
    थुप्रैभयो चक्रधिक्माहरुले हेत्छाकुप्पालाई खेदेको
    होसियार ! लोपोन्मुख बन्दैछन
    हाम्रा सारिलुङ, सप्तलुङ, रुमिलुङहरु
    यसैले थालौं सिलि,
    साकेला, सान्केवा, तोषि, बाश पुजाको,

    ए ! पोइँब, ग्याँमि र नाःसोहरु
    थाल मुक्दुम
    उठाउ शारा भट्टाउ पिदार
    जगाउ मेग्यो फलाक सलाक
    सेन्मादुन्माहरुले याब्रेगुब्रे लखेटि नै सके
    संगालौं र सम्हालौं
    हाम्रा भत्केका लगापर्गिहरु,

    हाम्रा उभौली रेखाहरले
    चोमोलुङ्माको थाप्लो टेक्नुपर्छ
    हाम्रो उधौली रेखाले
    दमार अउलको पैतला देख्नुपर्छ,

    सलाक फलाक्दै मुक्दुमका
    साम्लो गुन्गुनाउदै मुन्धुमका
    स्वलङ गाउदै मुग्दुमका
    स्वाम्दि, रिसिया, रिदुमहरु बाच्दै
    रेसाहरुलाई रेखामा बदलौं
    रेखहरुलाई पोयामा गाँथौं
    पोयाहरुको लठारो बाटौं
    र…
    माटोको नाउमा भनौं
    खाम्बेक, आसेवारो
    च्याङ्खामा, सेवा
    खरिङ , सेवलगवल सेऊ
    सेऊ, सेवा, सेवारो
    सेउ, सेवा, सेवारो ।

    भुसको आगो

    आत्मिय मित्र,
    तिमीमा भुसको आगो
    भित्र भित्रै सल्किएछ
    मैले तिम्रो ब्यवहारमा
    धुवाँ उठेको यादै गरिन ।

    अरुसामु तिम्रै बखानगर्दै निस्फिक्री
    तिम्रै प्रगतिमा रमईरहे म
    तिम्रो सफलतामा आनन्दित भैरहे म
    तर त्यो आनन्दमा उल्टै
    तिम्रै कालो नजर लागेको पत्तै पाइन ।

    सुजेरो भित्रबाटै
    कतर्नु चलाएछौ खुसुक्कै
    मेरो भोटोको पछाडी पाटो
    धुजा धुजा भएको पत्तैपाइन
    अरुका सामु आफु
    गाइजात्रे पुरसुङगे बनेको थाहैपाइन
    दर्शकका कानेखुसी हाँसो
    मैले ठानीरहे
    त्यो हाम्रो प्रगाढताको प्रतिकृया हो ।

    तिम्रो उज्वलताका लागि
    म बाती भै प्रज्वलित बनिरहदा
    थाहैनदि तिमीले हुरी निम्ताएछौ
    म निभेँ,
    र मेरो निभ्नुसंगै
    तिमीपनि अन्धकारमय बनेकाछौ
    स्तभ्द र भयभित भएकाछौ
    बिनासित्ती तिमीले
    टुप्पामा बसेर फेद गिँडने दुष्प्रयाश गर्‍यौ ।

    मित्र तिमी,
    भुसको आगो
    भित्र भित्र सल्किएछौ
    मैले तिम्रो ब्यवहारमा
    धुवाँ उठेको ख्यलैगरिन ।

    चिठ्ठी प्राप्तिलाई

    पृय प्राप्ति,
    अतिक्रमण गरेर आफ्नै मनको मझेरी
    आंसुका डोबमा हांसो पहिल्याउदै
    खुसीको ढुकुटी खोज्ने प्रयास
    नगरेको त काहा हो र ?
    बाँधहालेर मनका विचलनहरुमा
    धैर्यको घाउ सुम्सुमाउदै
    पीडाको मूल थुन्ने कोशिश
    नगरेको त काहा हो र ?

    तर समस्याको अजंग शरीर ढाक्न
    समाधानको टालो एती सानोभयो
    तल छोप्दा माथी नाङ्गो
    माथी छोप्दा तल उदाङ्गो
    तिमी नै भन,
    यो निर्लज्ज जिन्दगी बाँचु पनि कसरी बाँचु ?

    टालेर आँत र पचाउनीका प्वाल र छिद्र
    बतासकै भरमा
    सास अढ्याउने जमर्को
    नगरेको त काहा हो र ?
    बालेर आश आखामा यथावत
    मृत्युको भास ओताउने उपाय
    नगरेको त काहा हो र ?
    तर नियतिको सांगुरो सेरोफेरोमा
    अभावको खोपिल्टो पुर्न एती गारो भयो
    यता पुर्दा उता खाल्डो
    उता पुर्दा यता भड्खारो
    तिमी नै भन,
    यो दरिद्र जिन्दगी साँचु पनि के साँचु ?

    गौरव र गरिमापूर्ण हिजोको इतिहासले
    आजको गर्जो नसर्दो रहेछ
    बाजेले खाएको घिउको कथाहालेर
    नातीको छाक नटर्दो रहेछ
    यसैले छात्तिका स्नेही परतहरुमा
    मायाको कुलेसी काटेर
    तिमीले कतै टाढा चरन चर्नजाने साइत गर्‍यौ
    हामी बिलकुलै टाढा भयौ
    आफैसंग आफु छुट्टीएर हाँसु पनि खै के हाँसु ?

    यसरी बाँच्नुको विभीषिका व्यहोर्दैमा
    उमेरको बिटो कसिएको पत्तै भएन
    आज गाँस पुग्दा सास त छ
    तर तिम्रो स्नेही काख छैन
    वेदनाले भरिएको घाईते माथ त छ
    तर अन्तिम सासलाई एक घुट्को
    पानी दिने हात छैन
    सम्झनाका घिटघिटोहरुमा
    केवल प्वाल परेको प्रारभ्द छ
    सुगम मनले दुर्गम शरीर अंगाल्दै
    सम्झनाका हिक्काहरुका माला
    गाँसु पनि कति गाँसु ?
    भेटौंला फेरी अर्कोजुनीमा भन्दै तिमीलाई
    ढाँटु पनि कसरी ढाँटु ?

     Reference

    https://easyayurveds.com/ayurvedic-medicine-for-diarrhea/ 
    https://easyayurveds.com/ayurvedic-treatment-of-migraines-and-headache/

    Medicinal Plants for skin Burns

    Medicinal Plants for Hair Health

     Medicinal Plants for Wound Healing

    30 Medicinal Herbs For your Home

     Medicinal Plants for Skin Beauty

    50 Medicinal Plants for Inflammation

    50 Medicinal Plants Used as Spices In Nepal

     50 Medicinal Plants Commonly Used as Herbal Tea

     Medicinal Herbs: 35 Vegetable Foods For Better Sex Drive

     Medicinal Herbs Plants of Far-west Nepal

    Medicinal Plants for Penis Size Enlargement

     Medicinal Plants Found in Terai Region of Nepal

     Medicinal Plants of Your Home: Benefits and Uses

     Medicinal Plants of Koshi Province Nepal

     Medicinal Plants Found in Himalayan Region of Nepal

    Medicinal Plants for Skin diseases

    Medicinal Plants for High Blood Pressure

     Medicinal Plants for Cough

     Medicinal Plants for Piles and hemorrhoids

    Medicinal Plants For Diabetes (High Blood Sugar)

     Medicinal Pants For Itching Skin

     Nepali Medicinal Plants For Teeth Health

     Medicinal Plants Lists Which Enhance Sexual Health

     Six medicinal plants For Erectile Dysfunction

     Best Medicinal Plants for Boosting Sexual Health Worldwide

     Endangered Medicinal Plants Of Nepal

    MEDICINAL AND AROMATIC PLANTS LISTS OF NEPAL

    Medicinal Plants Lists For postpartum Periods Sutkeri ko Ausedhi or Masalaa - सुत्केरी को औसधि - सुत्केरी को मसला

     50 Medicinal Plants of Nepal Highly Liked by Chinese People

    Medicinal Plants Of Nepal ! Genetics, Classification, Preservation, and Applications

     35 Essential Medicinal Plants for Your Garden! Growing Health: Cultivating Wellness

    100 Rare Medicinal Plants of Karnali Nepal! Impossible to Find Other place.

    Top 25 Medicinal Plants For Boosting Memory and Treating Alzheimer

    Top 15 Expensive Medicinal Plants of Nepal! Numerous Among Them Are Uncommon Globally

     Medicinal Plants Of Gorkha Nepal! Top 55 Herbs Used in Traditional Medication


     Nepali Lyrics and Chords of Pramod Kharel’s Top Songs

     Melina Rai's Songs lyrics and Chords

     Famous songs Lyrics and chords of Suzeena Shrestha

     Trishna Gurung”s Top Songs Lyrics and Chords

     Rachana Dahal Song's lyrics and Chords

     VTEN All Famous Songs Lyrics

     Top Songs Lyrics and Chords of Rajesh Payal Rai

    Shashwot Khadka Songs Lyrics and Chords

    Samir Shrestha's Top Songs Lyrics And Chords

     Bartika Eam Rai Top Songs Lyrics & Chords

    Nepali Song Lyrics And Chords of Prabesh Kumar Shreshta

     Oshin Karki's Nepali Songs Lyrics And Chords

    All Songs Lyrics Of Wangden Sherpa

     Sajjan Raj Baidhya Top Songs Lyrics And Chords सज्जन राज बैध्यका गीतहरु

     Aani Chhoyeng Drolma Top 10 Songs Lyrics And Chords

    Top 10 Ankita Pun Songs with Lyrics and Chords

    Strum Along: Top 24 Sushant KC Songs with Lyrics and Chords

     Biggest Collection Of Nepali Songs Lyrics and Chords! All Song in One Site


    Famous Nepali Poems of Sarita Tiwari सरिता तिवारीका कबिताहरु

     Beautiful Poems of Bimala Tumkhewa

     Best Poems of Bhim Birag. भिम बिरागका कबिताहरु

    Famous Nepali Poems Of Man Prasad Subba मन प्रसाद सुब्बाका कबिताहरु

     Some Nepali poem Of Chakrapani Chalise चक्रपाणी चालिसेका कबिताहरु

     Famous Nepali Poem Of Ishwar Ballav

    Top Poems Of Dinesh Adhikari दिनेश अधिकारीका कबिताहरु

    Best Poems Of Prakash Sayemi प्रकाश सायमीका कबिताहरु

    Famous 10 Poem Of Siddhicharan Shrestha

     Some Nepali Poem of Parijat

    Best Nepali Poem OF SaruBhakta सरुभक्तका कबिताहरु

     Famous Poem of Bijay Malla बिजय मल्लका केही कबिताहरु

     How to Write Chhanda Mukta Kabita (free Verse Poem ) with 20 Poem Example

     100 New Nepali Haiku For Haiku Lover

    100 Nepali Famous Haiku Poem In Nepali

    Arjun Parajuli ka Nepali Kabitaharu

     Nepali Poem Collection Of Tanka Subba Sambahamphe

     History Of Nepali Poem And Some Ultra Modern Nepali Poem 

    Some Nepali Poem Of Shekhar Dhungel शेखर ढुङ्गेलका कबिताहरु 

    Some Poem Of Motiram Bhatta मोतिराम भट्टका केही कबिताहरु 

    Some Poem Of Lekhanath Paudel लेखनाथ पौडेलका केही कबिताहरु 

    25 Famous Poem Of Gopal Prasaad Rimal गोपाल प्रशाद रिमालका केही कबिताहरु 

    Some poem of Kali Prasad Rijal काली प्रसाद् रिजालका केही कबिताहरु

    Some Famous Poem Of Bhinidhi Tiwari भिमनिधी तिवारीका केही कबिताहरु

    Top Poem Of Madhabh Prashad Ghimire राष्ट्रकबी माधव प्रशाद घिमिरेका कबिताहरु

    10 Famous Nepali Poem Of Mahakabi Laxmi Prashad Devkota 

    Exploring the Literary Legacy: Bhanubhakta Acharya and His Top Ten Poems In nepali 

    11 types of poetry with Beautiful Short Nepali Poem 

    Ten Nepali Poems with English Translations for Poetry Enthusiasts Worldwide

    The history of Nepali Poem And famous poets of Nepal