Abir Khaling was born on March 8, 1967, in Karmatar, Darjeeling; he is one of the most popularly known figures in contemporary Nepali literature. In the course of his decade-spanning career, Khaling has done a great deal to enrich the literary world with stories, poems, and novels, and concurrently preserve the Nepali language and culture.
Early Life and Background
Abir Khaling was born in Karmatar, a small town of Darjeeling-a region known for its rich cultural and literary heritage. The quiet and beautiful backdrop of his childhood influenced Khaling, and the beauty of his surroundings later emerged as a recurring motif in his works. His love for literature started when, as a young boy, he began writing poems and short stories during his early years. He first attended local schools and then pursued higher education, focusing on literature to lay the foundation for his illustrious career.
Contribution to Nepali Literature
Khaling has immense contributions to Nepali literature. He has written many novels, short stories, and poetry, which are critically acclaimed and considered grand in their depth and creativity. Among many of his works is the collection of short stories entitled Darjeeling Metamorphosis, from which he gained a wide recognition. The collection is a pointer to Darjeeling's transformation-not as a place, but as part of one of the most significant social, political, and cultural transformations. Most of the stories are laced with poetic nuances, heavy with deep philosophical undertones, reflecting the changes this region has traversed and how the shifts ripple in the lives of people who live there.
A big year for Khaling, he won the prestigious 26th Dr. Shova Khanti Thegim (Lepcha) Memorial Award in 2023 presented every year by the Dr. Shova Khanti Thegim Memorial Trust, Gangtok, which recognizes outstanding contributions to Nepali literature. Not only was it important for his personal achievement, but the transformation and struggles of the Darjeeling community, projected through his work, have been important.
Literary Style and Themes
Abir Khaling's style is at once elegant and evocative. Rarely does a writer weave into his magnificent stories these subtle psychological and emotional states his characters are in. The works of Abir are filled with a search for identity, norms, and the human condition. In Darjeeling Metamorphosis, for instance, Khaling uses "metamorphosis" as a biological change and also as a metaphor of the social and cultural changes taking place in Darjeeling. His writing draws parallels between the transformation of the land and the inner transformations of his characters.
Khaling reflects on the process of metamorphosis, much like the German philosopher Johann Wolfgang von Goethe, in Metamorphosis of Plants, follows through with the process of transformation in living things. Similarly, Khaling's stories unfold how people, like plants, do take some transformation under the compulsion of an outer force. The telling influence of Franz Kafka's The Metamorphosis, where the protagonist gradually transforms into a giant insect, is unmistakable in the physical and psychic changes that come about.
Khaling's writing is heavy with symbolism and metaphors. His stories are not just narratives but comments on caste, religion, and gender issues. He views the psychological dimensions of his characters quite keenly, often unraveling the complexities of their inner struggles. His work stands as a reflection of the Nepali-speaking community's experiences in the Darjeeling region, faced with its own unique social, political, and cultural challenges.
Major Works
In these years, Abir Khaling has written a number of books that have been great contributions to Nepali literature. A few of these are as follows:
Baluwako Pahad, 1987 (Sau rupee ko mahanga oda) - A collection of short stories that delve into the lives of ordinary people, exploring themes of love, loss, and survival in the Darjeeling hills.
Abiranubhuti, 1995- A collection of poems reflecting the deep emotional and philosophical musings of Khaling.
Akshar-Utsav, 2007: Yet another collection of poems pointing toward his lyrical mastery and introspective thoughts. Darjeeling: Metamorphosis, 2019: His most recent collection of short stories that travels the contours of change in the social, political, and cultural landscape of Darjeeling. Pratishodh Ek Tirsakarko, 1982: A children's novel; this is his early entry into the world of literature.
Besides original writings, Khaling as an editor and translator of some important works have contributed to Nepali literature. His work as an editor includes Kitapsingh Kirti Ra Kriti, a presentation of the legend of Kitapsingh Rai, and Naya Samvad, a literary journal he had co-edited with Sitam Moktan. The fact that he has contributed to these works shows his farsightedness in promoting Nepali literature.
Abir Khaling's Influence on Nepali Literature
Khaling's works have shaken the very roots of Nepali literature, particularly in Darjeeling. Many young writers have found a mentor in him, who has been advocating that they take to writing about their culture. His stories often mirror the complexities of living at a place like Darjeeling, which is the home of multiple ethnicities, languages, and cultures.
He is also a vocal advocate for the Nepali language, which is considered to be in peril because of the dominance of other regional languages in India. Much work has been undertaken aggressively by him towards ensuring that Nepali literature continues to thrive through his involvement with various literary organizations.
Personal Life and Teaching Career
Besides his engagement in literary work, Abir Khaling is also a committed educator. Currently, he is serving in Shankar Nepali Senior Secondary School at Kalchini, Dooars. For the last many years, he has been teaching and taking care of young minds in that place. He pursues a very encouraging style of teaching among the kids, teaching to think critically and write.
Khaling's teaching philosophy is deeply entwined with his literary work. He believes that education is not only about giving knowledge but also about fostering creativity and curiosity. His students have often spoken about how his classes were more than lessons-they were explorations of life, culture, and identity.
Community Engagement and Social Contributions
The influence of Khaling goes beyond the classroom and the literary circles. He actively participates in community development projects in the Dooars region, particularly related to education and cultural preservation. He was involved in a few projects to promote literacy and provide educational opportunities among the underprivileged children in the region.
His great contribution has been toward the preservation of the rich cultural heritage of Nepali-speaking people in Darjeeling and Dooars. Through his writings and community work, Khaling has helped ensure that the stories, traditions, and values of this community are not lost in the face of modernization and globalization.
Awards and Recognitions
Various honors and accolades have been bestowed on Abir Khaling a number of times during his lifetime for his contribution and services in the field of Nepali literature. Along with the Dr. Shova Khanti Thegim (Lepcha) Memorial Award, he also received the Pratibha Prerna Puraskar in the year 2015 for literary service. These prizes mark the influence and legacy of Abhir Khaling in the Nepali literary world.
His works have been read and appreciated not only in Nepal but throughout the Nepali-speaking diaspora. Khaling had a flair for capturing the essence of life in Darjeeling, which he could then translate into stories relatable by people from all walks of life; thus, he stood among the greats of Nepali literature.
Legacy and Future Prospects
Abir Khaling continues to write and teach, and his impact in Nepali literature grows stronger day by day. His works stand as a bridge between the past and the present to translate the basic cultural metamorphosis the Nepali-speaking regions of India are undergoing. His commitment to his work and his community ensures that his legacy will endure for generations to come.
To young writers and readers alike, Khaling remains an inspiration—a reminder that literature can reflect not only society itself but also its shaping. As Nepali literature continues to progress, no doubt Khaling's work will remain one of the cornerstones for guiding forthcoming generations of writers and thinkers.
डुवर्स् डुवर्स् १ सिंचुला सन्धि[1]को ताबीज हातमा बाँधेर लिजमा साटिएको आफ्नो परिचय खोज्दै घरि बक्साफोर्ट[2] घरि राजाभातखावा[3] डुलिरहन्छ । सुनकोसको बगरैबगर तिस्ताकों फाँटभरि / तोर्सा[4]को गड़तीरमा सहोदर र आफन्तको पाइलाको डोब खोजिबस्छ । थर र गोत्रबिना नामहीन नामसँग बाँच्नुको ब्यंग्य भोगिरहेछ ऊ / र चिन्हारीको प्रमाण-पत्र खोजिबस्छ घरि कालेबुङमा घरि फुन्सोलिंगमा । 2 छात्तीमा एउटा गहिरो घाव र मनमा एउटा संताप बोकेर चिन्हारी खोज्दै बाँच्नुको नियति भोगिरहेछ । मानेको पातमा अड़ेकों शीतको थोपाजस्तों सपना साँचेर अनिद्राका रातहरू काटिबस्छ ऊ। के भयो कोनि हिजोआज उसको स्वर र सूरमा आफ्नो गीत छैन उसको बाटोमा गति छैन उसको पाइलाको आफ्नो डोब छैन । असंख्य ऐतिहासिक तक्माहरू छातिमा झुण्ड्याएर नलराजाको किल्लामा सशस्त्र उभिएको छ अतीतमोहमा कही सुनकोसको प्रवाहमा खुँड़ा पखालिएको स्वप्नमा आत्मलीन् छ । · 3 डुवर्स-2 चियाको मुनामा कति खोजिसक्यो उसले सुखका सपनाहरू तोर्साको लहरलाई कति सोधिसक्यो भाग्यका खबरहरू । किन आउदैन मुम्बईबाट फर्किएर हाम्री सोमरी कहा हराई हाम्री मंगली दिल्लीको जंगलमा शोकमग्न ऊ चहारिरहन्छ जलढाकाको बगरमा । लकआउटको चटयांगले त्रस्त ऊ खाने थालमा हच्कन्छ साहेबको गिद्धे आँखाले छोरीको नाङ्गो आङको एक्सरे लिएर रातको सपना तताउँदा निरही ऊ ईश्वर फलाक्छ – ‘हे ईश्वर ! गरीबको बैसलाई दुँवाली थुनेर के ढदिया भर्छौ ?’ जान्दैन ऊ ईश्वर मालिकको अधिनमा छ । |
आमासँग तिम्रो फरियाको फेरमा मेरा कतिमाना आँसु होलान् / आमा सिंङ्गान र रालले तिम्रा सुग्घर क्षणहरु कति लखेटेका होलान्? म रुँदा तिमी रोएर तिम्रा सुखद बेलाहरु म लड्दा तिम्रा सबल उपस्थिति कति घाइते भए । मचाहिँ जुनजस्तो सुग्घर र सुरक्षित हिँडिरहें तिम्रो मायाको आकासमा । तिमीबाट सास पैंचोलिएर बजाईरहेछु यो मुरली यो नन्दन बनमा । तिमीले दिएको यो दिव्यवाणीमा भज्दैछु शिवनाम/ गाउँदैछु देशराग । तिमी मेरो शब्दमा शक्ति हौ मेरो आत्ममा प्रज्ञा भएर छौ मेरा हरेक पाईलामा लक्ष्य भएर छौ मेरा शरीरका प्रवाहित रक्तकणहरूका अनन्त श्रोत हौ। आमा! मैले लेखेका नलेखेका कविताहरूका आदिम र अंतिम स्वर तिमी हौ। जिन्दगीको यो पीड़ामय युद्धमा आमा तिमी आदि, अनंत, अहर्निश मेरो सुरक्षा कवज हौ। |
भर्नाबारी र बुनुको बाबुबुझेकोको छैन भर्नाबारी र बुनुको बाबुले मेक इन इण्डिया र डिजिटल इण्डियाको कुरा । हरेक बिहान जब साइरन बज्छ इच्छाहरू बन्दकी पर्छन् र विवशताको रागमा जिन्दगीको सरगम मिसिन्छ । जान्दैन राजधानीले कस्तो सपना देख्छ राजधानीको सपनामा कतिमाना उसको सपना होला ? बेड टीको स्वादसँग जब राजधानीले आङ्ग तन्काउछ भर्नाबारी र बुनुकोबाबुको आङ्गभने बेसकन दुख्छ दिनभरिको मेहेनत र थकाईले थिल्थिलिएको रोगी शरीरले चाख्न पाएको छैन जिन्दगीको स्वाद यो ठाउँमा। नारा आउँछ जुलुस आउँछ मेनिफेस्टो आउँछ तर जीवन तंग्राउने औषधि आउँदैन भोकको आगो निभाउने योजनाको दमकल आउँदैन ? खुट्टामा दासत्वको सांगलो बाँधिएका धेर श्रापित सिसिपसरू भोक र रोगको खर्क चरिरहन्छन् क्रूसीफाई येसु यो विपत्तिको कलवेरी चहारिरहन्छन् उन्मुक्तिको ढयांग्रो बजाउँदै विसन्चो यो ठाउँको खड़को काट्न आउँदैन कुनै बिजुवा । भर्नाबारी र बुनुको बाबुलाई जिन्दगी भनेको एउटा श्रापमात्र छ । |
लोग्नेसँगपुरानो विचारको सिरक गुम्लुङग ओढेर मेरो मायाको ब्ल्याकमेल गर्दै सनातनी विचारले भिजेर मायालु बेड टी सोध्छ घामले नापेको अकाश हेर्दै मेरो मायासँग पनि दलाली गर्दै सुतिबस्छ ऊ उसको हैकमवादी पलङगमा । हो यो त्यही पलङग हो जहाँ डुबेर मरेका छन् मेरा रहरहरू मेरा आफ्नापनहरू मेरा वैंश र सपनाहरू मेरा नाम,जात,थर र गोत्रहरू । मेरो अस्तित्वको साम्राज्यलाई आफ्ना औपनिवेशिक योजनाले धलिमली गरेर आफ्नो विजयको धुन बजाइरहन्छ ऊ यही पलङगमा । म हरेक बिहान गङ्गा हुनु मन्दिरको घण्ट बज्नु भान्सा हुनु नानीहरूको हतार हुनु/सासु ससुराको तातो चिसो हुनु । ऊ फेरि खबरकागजको ताजा खबर हुनु मर्निग वाक र रमाइलो गफ हुनु।ऊफ! झिनो यो सासको डोरीमा किन खेलेको यतिविघ्न पिङ्ग? किन गरेको यो हवन ? कुन मोक्षको अभिलाषामा गर्दैछौ यो चीरहरण ? ऊ दिन दिनै देवत्वको भरयांग उक्लिनु म झनझनै यन्त्र हुनु । घरि म दाइजोमा पोलिएँ घरि चितामा सति गएँ घरि तीन तलाकको चटयांगमा परें। मायावी कृष्णहरूको म त मुरलीमात्र भएँ। खबरदार ! जब मौनताले नाघ्नेछ हिमाल धर्यको तिम्रो साम्राज्यको जग ढल्नेछ र गाउनेछौ समवेत गीत। |
मेरो बाउले आत्महत्या गरेको देशसपना तुहिएको आँखा र गन्तव्य हराएको पाइला अनि लाञ्छनाको चिलले चिथारेको शिर लिएर त्यही डाँडामा मेरो बाउले आत्महत्या गरेको हो। काँधमा सधैँ रङ्गविरङ्ग झण्डा अनि ओँठमा रटिएका वेदका ऋचाझैँ नारा । हिँडाइएको जुलुसको एउटा अनाम पात्र जसको न परिचय थियो न नाम । चेतनाको ढोका बन्द गरिदिएर कठपुतली बाँच्न विवश बनेका मेरो बाउले आत्महत्याको बाटो रोजेको हो । देवराली,भञ्ज्याङ, उकाली-ओह्राली सिमेभुमे,जङ्गली, नाग-नगेनी, देवीदेवता भाकेर मन्साउँदा पनि काटिएन बाउको खडको । सुम्निमा-पारूहाङ,तागेरानिमाफुङ, इष्टदेव पुकार्दा पनि फुटेन बाउको बसेको वाक्य । चराका बचेराहरूले गुँडको साथ नपाएपछि गीतका लहरहरूले सासको आश मारेपछि जुन रिक्तताको आकास फैलिन्छ यही आकाशको फेरले छोपियो मेरो बाउको आँखा र जिजीविषा । कञ्चनजङ्गाको निर्लिप्त आँखामा उदाउँदै अस्ताउँदै गरिरह्यो पुर्खाहरूको पौरखको इतिहास र धुप्पी र सल्लाहरूले मौन तपस्वी बनेर कहिरह्यो त्याग र उत्सर्गको कथा । चाँप र गुराँस तुहिएको बसन्तमा बाँझो उभिरहे र स्खलित जोशहरू बतासमा हावी भइरह्यो । मङ्गलसिङको सास जुन डोरीमा झुण्डिएर गयो अथवा बाबुरामको आँखा जुन सपनाको खोजमा बन्द भयो त्यही डोरीले लग्यो मेरो बाउको सास त्यही सपनाले खोस्यो मेरो बाउको आँखा । हतोत्साहको टिस्टा र निराशाको रङ्गीतमात्र छ मेरो पैत्रिक जेथा । लुटिएकी कञ्चनजङ्गा सुँकसुँकाइरहन्छे सधैँ मेरो छातीमा र फर्काइमाँग्छे उसको ओभानो कुमारी वैँश । स्खलित इतिहासले कुटिएर अर्द्धचेत बनेको मेरा बाउले यही डाँडामा आत्महत्या गर्न विवश बनेको हो । अहिले फेरि म घेरिएको छु चारैदिशाबाट मेरो पनि चेतनाको झ्याल बन्द गरिदिएर हातखुट्टा बाँधिदिएर मुखमा बुचो खाँदिदिएर सोध्छ मेरो वंशावली खोज्छ मेरो चेप्जुको चिहान । सपनामा आउन थालेको छ त्यही डोरी र बाउ झुण्डिएको रुख खेद्न थालेको छ सपना तुहिएका जोर आँखाहरूले । ओ देश, फुकिदेऊ निधार र भनिदेऊ रोगो ---रोगो,कोलो कोलो काटिदेऊ खुर्मीले कचु र बोलाइदेऊ मेरो सातो—चबबब ---हट,हट । |
बालक हराएको सूचनाबारीको डीलमा उभिएर किल्किलाउँदै हाँस्ने अवोध लालुपातेजस्तै एउटा बालक गाउँबाट हराएको छ । हिजोसम्म हरियो त्यो चौरमा साथीहरूसँग अम्मल-डम्मल खेल्दै थियो हरियो पातको फिरफिरेसँग गाउँको बाटो कुद्दै थियो दोबाटोमा असिनपसिन दण्डीवियो खेल्दै थियो । दु:ख साट्न बजार गएकी आमाचाहिँलाई अस्तिसम्म कुइनेटोमा रालसिङ्गान पर्खिबस्थ्यो तारको गाडी कुदाएर झुम्राको पुतली नचाएर बालापनको स्वर्णिम सुख भोगिरहन्थ्यो । जुनजस्तो हाँस्थ्यो र सयपत्रीसँग फुल्थ्यो उसको सुन्दरता। चोखो धारोमा बगिरहन्थ्यो उसको चन्चलता । मकैका विरुवासँग उभिन्थ्यो उसको अवोधता खोई ऊ कहाँ हरायो ? चराको गुँड खोजेर बचेरासँग ऊ चरा हुन्थ्यो कुक्कू हा खेलेर दिनभर रातमा वुद्ध निदाउँथ्यो यति यति पानी घेघेरानी खेलेर कहिले ऊ रानी हुन्थ्यो कहिले ऊ पानी हुन्थ्यो । खोई ऊ कहाँ हरायो? अक्षरहरूका निर्मम प्रहारबाट चुटिएर बा-आमाका सपनाद्वारा लखेटिएर उसका नाबालक पलहरू उसका मुलायम कोमल कपासी बेलाहरूसँगै हठात ऊ हराएको छ । महाशय ! तिम्रो कङ्क्रीट मनको भित्तामा टाल्दैछु यो बालक हराएको सूचना। |
जीवन थीङ दाजु ! तपाईँभन्दा पनि म धेरै अभागी छुमसँग त विश्वासघात, दुर्व्यवहार र लाञ्छनाको कालो इतिहासमात्र छ छि:छि:, पर पर र सानीमाको कोखमात्र छ। कति खोज्नु म म नै भएको प्रमाणपत्र मेरो स्वत्वको प्रमाणिकता कति माँग्नु अरूलाई? न हाँस्नलाई कञ्चनजङ्गा छ न रुनलाई टिस्टा रङ्गीत। चर्नलाई बन्दकीमा परेका चियाबारीहरू छन्/कुलेनघारीहरू छन्। जब जब निद्राबाट ब्युँझन्छु एउटा बेटुङ्गोको ठाउँ /ठहरमा ब्युँझन्छु कहालीलाग्दो सहरमा ब्युँझन्छु र ब्युँझनुका भ्रमले म आत्तिन थाल्छु मेरो छोरोको अम्मल डम्मल खेल्ने आँगन खोई मेरो नाति/खनातिलाई चोखो सास फेर्दै फिरफिरे कुदाउने बाटो खोई ? सञ्चले निदाउन सक्दिनँ उसका लामा लामा हातहरू मेरा घाँटी निमोठ्न आइपुग्छन् मेरो घाँटी निमोठेर जिब्रो थुत्न खोज्छन् उसका घाती आँखा मेरो सातो टिप्न आउँछन् मलाई जहिल्यै तँ को होस् भनेर सोध्ने गर्छन् मेरो जात/थर/गोत्र खोदल्ने गर्छन्। जीवन थीङ दाजु! तपाईँभन्दा म धेरै अभागी छु । मेरो आफ्नो बुर्कुसी मारी मारी देउसी खेल्ने आँगन छैन छोरीलाई भैलिनी भट्याउन हरियो गोबरले लिपेको सिकुवा छैन छैनहरूमात्र छन् मेरा जेथा रिक्थमा पाएका। कुनैदिन गान्तोकको एम जी मार्गमा म मेरो ढाँडका घावहरू देखाउनेछु आङका निला निला डामहरू देखाउनेछु कसरी खेलिएको छु शिकार म कसरी खेदिएर मारिएकी छु म मृग सदाम वा नाम्चीको पाखामा तपाईँलाई देखाउनेछु। तपाईँ रुँदा तपाईँका आँसु पुछिदिने आफन्तहरू छन् रुँदा बुझिदिने सहगोत्रीहरू छन् भोक लाग्दा पानीमा रुझ्दा मर्म बुझ्ने सन्तानहरू छन्। तपाईँलाई साँधसिमाना भएको सार्वभौम किपट गुमाउनुको पिडा छ तर सयपत्री रोप्ने आफ्नो नामको घरबारी छ टाउको ठाडो पारेर हेर्ने आफ्नो कञ्चनजङ्गा छ सिङ जोर्नलाई बाजे बराजूको वीरता छ। मैले ओत माँगेभने मलाई भोक लाग्यो भने दिउँसै सहरमा मेरो शिकार गर्ने वैरीमात्र छन् भन्नुहोस् जीवन दाजु ! म कति अभागी छु। |
गर्मी - २ मसँगै ऊपनि मेरो ओछ्यानमा सुत्यो/ र मेरो निद्रालाई घाँटीमा अठ्याँयो । आउन दिएन उसले आँखामा सपना र चुसिबस्यो मेरै चैन र आरामको रगत । हैकमवादी आँखाले आह्रिस हेऱ्यो सिलिङमा घुमिरहेको पङ्खालाई/ आतङ्ककारी भएर छिर्नै दिएन खिडकीबाट मलाई गुहार्न आउन खोज्ने निर्बल प्राणदायी बतासलाई । निहत्था/ निस्साहय म भने छटपटिरहेँ उसको कुटिल जालमा । बलात्कारी ऊभने- खेलिरह्यो मेरो नाङ्गो आङ्गसँग/ र बिहान थाहा नदिई खिडकीबाट हाम्फालेर भाग्यो । |
खडेरीपल्लो घरको दाइ विमार भएको छ महिना पुग्यो उनलाई हेर्न जान भ्याएको छुइनँ। हाइवे कन्ट्रक्सनको काम द्रुत गतिमा चल्दैछ राम्रो प्रोफिटको आशा छ। परको ओली बुढा अस्ति भर्खर खसे राममानको छोरो रक्सी पिएर गयो। अन्त्येस्टिमा जान पाइनँ। हन कस्तो बिजी भएँ घरी ओभरसियरको भिजिट घरी मन्त्रीको आगमन मामुली कुरा त थाहा हुँदैन। ठुलोको कि सानोको हो तीन जुलाई बर्थ डे ? त्यसको आमाचाहिँलाई पनि म्यारिज र पार्टीले अल्मलायो उसको पनि त कता डिनर, कता बर्थ डे पार्टी विचरा फुर्सद छैन। बिहान जिम्मी र ऱ्याम्बो (बुलडग)को मर्निङवाकले खान्छ अलिकति समय जिम र योगाले लान्छ हैट ! फेसबुक नघुमी दिसा लाग्दैन र ब्रेकफास्ट रुच्दैन। इन्स्टाको फोटो चेञ्ज गर्नु पर्ने साथीहरूले उमेरभन्दा बुढो देखियो भनेर कमेन्ट लेखे । हो त केसमा रङ लगाउनु छ दाह्री सेभ गर्नु छ। छोराछोरी होस्टेलमा छन् कल गरेको छुइनँ नम्बर मोबाइलसँगै हराएँ मोबाइल आएदेखि कसैको फोन नम्बर थाहा छैन कसम तपाईँको पनि थाहा छैन। घर आएपछि चारैजना होटलमा डिनरमा जाने योजना छ घरको भात र घरको कुरा बाहियात लाग्छ हिजोआज। भर्चुवल भेटघाट नै रमाइलो । छोरी पनि त्यसै भन्छे छोरा फ्री फायर र पबजीमा हुँदा 'डोन्ट डिस्टर्ब मी पा' भन्छ त्यसको अङ्ग्रेजी राम्रो छ। नेपाली त्यसले बिर्सेर/ नजानेर राम्रो भो नभए कविता लेख्थ्यो फ्रेन्ड सर्कलमा भानुभक्तको ड्याड भइन्थ्यो मर्नु हुन्थ्यो। भेटै नहुँदा पनि चल्छ जिन्दगानी भिडियो च्याटमा भेटमाभन्दा माया धेर लाग्छ। छोराछोरीको फ्लाइङ किस्, हेल्लो ड्याड, हाउ डु यु डु अहो ! म त मर्छु। बैँक जाने झँझट मेटियो अनलाइन पेमेन्ट कति सजिलो पैसा छ त दुनियाँ छ केही, कोही नहोस्, बैँक ब्यालेन्स होस् प्रभो ! म त खुसी। फ्लिपकार्ट, अमेजन, अलिबाबासँग ब्रान्ड झुक्छ ढोकामा। डोमिनो, केएफसी र जोमाटोले आमाकै हातको स्वाद पस्किदिन्छ मायासँग । खुसी पनि कसरी बसेको यस्तो मसिनो कुरामा। यो दसैँमा नआउने भन्छ भाइबुहारी न्युयोर्कबाट 'गुगलमिटमा दसैँ मानौँ ' उसको सल्लाह कति दामी छ। भेला हुनु भनेको झमेला को पकाउने, को सर्भ गर्ने, को जुठोभाँडाहरू पखाल्ने सबै हाउस मेडहरूलाई छुट्टी चाहिन्छ उनीहरू कै भो दसैँ उनीहरूलाई नै भो फ्यामिली भ्यालु आफूलाई त फ्लास र टकिला भए पुग्यो। |
ओ पर्यटक!माथि बक्साफोर्टमा इतिहासका केही पलहरू कैद छन् राजाभातखावामा झन अजङ्गको एउटा ऐतिहासिक मुहूर्त निमग्न सुतिरहेको छ - ओ पर्यटक महोदय ! हेर्नु नभुल्नु होला । चिलापाताभित्रको त्यो अटब्बे जङ्गलमा नल र दमयन्तीको प्रेम अलपत्र परेको छ कसम भनेको – मायाको न्यानो हावाले हरेक आगन्तुकको गाला मुसार्छ त्यहाँ । ताजमहलको एउटा सानो तुक्रा त्यँहीं खसेको छ आनन्द हिँडेर स्वर्ग टिप्नु होला । आस्थाको गजुर र मुक्तिको तृष्णा कि त मनोवाञ्चित कामना छाम्न पुग्नुहोस जयन्ती र चडनुहोस् विकट पहाड कि गङ्गाको नाम जप्दै पुग्नुहोस जल्पेश । चियाको हरियो बुट्टामा दिनहूँ मरिरहन्छन् सपना देख्ने निर्वल ज्यान – त्यतातिर हजुरको पर्टकीय आँखा नघुमाउनु होला । जल्दापाड़ाको एकसिङ्गे गैडासँग हजुरको रोमाञ्च कुद्छ- हात्तीले बोकिल्याउँछ अनुभव नगरिएको जङ्गलीपनको त्रास । गोरूमाराको अभयारण्यमा मन मजुर झन् रमाएर नृत्य मग्न हुन्छ- क्यानोन कि निकोन डीएसएलआर क्यामेराले जङगली भैंसीको खिँच्नुहोस् उन्माद । पर्यटक महोदय ! विरूप मान्छेको विदग्ध तस्विरले हजुरको क्यामेराको लेन्सलाई वितृष्णा जगाउला । किन खिँच्नुहुन्छ र मान्छे र मान्छेको भोकको बस्ती ? अभिशप्त जिन्दगी बाँचिदिनुको श्रापले पीड़ित अस्थिपञ्जरको ब्ल्याक एन वाईट प्रस्तुतिले कसको आँखामा आनन्दको फुल फुलाउँछ र ? सह सकिएको मान्छेको बस्तीमा पर्यटक महोदय ! नजर नडुलाउनु होला । दूरदर्शनहरूका पर्दाहरुले सँधै टाडा राखेका/ अखबारका ब्रेकिङ्ग न्युज बन्न कहिल्यै नसकेका अधिकार र उज्यालोबाट वञ्चित वृथा जुनी भोगेर भोकको युद्ध लड़िरहेका/ सपनाको सींमानामा सँधै सहिद भएका शोषितहरूको किन खोज्नु हुन्छ मुस्कान? किन खोज्नु हुन्छ आँखामा दीप्ति र ओँठमा गुलाब ? भैगो, पीरहरूको सानो यो तलाऊमा आनन्दको नौका विहार गर्नुहोस् अनि घर फर्किएर फेसबुकमा लेख्नुहोस् “एन्च्याटिङ डुवर्स”। |
ऐतवारी ! कसरी तँलाई म प्रेम नगरूँ तेरो मोतीजस्तो चम्किलो सेतो दाँत देखेपछि ईर्ष्याले बोल्नेहरू भन्छन् तँ काली भएरै तेरो दाँत चाँदीजस्तो देखिएको हो । थाहा छैन कि उनीहरूलाई तँ त आगोभन्दा तातो घाममा तपेर सुन बनेकी होस् भाभरमा जली जली जुन बनेकी होस्। चियाबारीमा बिगा र डबलीको लोभमा कति घाम पचायो तेरो कमलो आङले कति पसिना ओभायो तेरो ख्याउटे ज्यानले र पनि तँ त फुलिस् सृष्टिको सुन्दर फुल तँ त मेरो कालो गुलाफ होस्। करम पूजाको रात कति नाचिस् दु:ख र मलाई कानमा खुसुक्क भनिस् 'मोइ तोर से प्यार करोन्' म त मरेँ नि मेरी काली ऐतवारी कसरी तँलाई म प्रेम नगरूँ। व्यवस्थाको निर्मम खुट्टाले टेकिरह्यो तेरो शिर मालिकहरूले चुसिरह्यो तेरो खुन ट्रेड युनियनका नेताहरूले बेचिरहे तेरो श्रम म कसरी तँलाई प्रेम नगरूँ ऐतवारी जब कि अरूको बिहान तेरो खुन पिएर सुरु हुन्छ र साँझ तेरो घाँटी रेटेर रङ्गीन हुन्छ। काम खोज्दै केराला पुगेको दाजुको नाममा उपवास बसिस् करम पूजामा अनि लजाउँदै भनिस् मलाई जितिया तोर लेगिन रैखबो। आउँदो #सरुल पर्वमा बिहे गर्ने तेरो सपनालाई कुन चट्टानमा कोरूँ म कुन स्याहीले लेखुँ म समयको गालामा ताकि भुईँमान्छेहरूको सानो सपना मेटिदिने क्रुर हातहरूले मेट्न नसकुन् हाम्रो प्रेमको कथा। | गर्मी १ आगोको साइरन बजाएर उ हाम्रो शहरमा पसेको छ लु को बुट बजार्दै गरेको छ आनन्दको चिरहरण रिक्सवालाको खोपिलामा च्यापिएर घुमिहिडेको छ शहरमा ज्यामीको निधारमा भरियाको थाप्लोमा टलक्क टल्केको छ उस्को हाँसो सडकको छातीमा सल्केको छ उसको सास वातानुकुलित कोठाबाट फुत्त वाहिर निस्केर किन अँठ्याको निर्बल श्रमिकको निर्बल निस्सहाय प्राण किन चुसेको खेतमा सपना रोप्ने किसानको शरीरको पानी । सडकको पेटीमा गिट्टी कुट्ने मजदुरको किन चाख्न खोजेको खुन वान्टेड आतंककारी भएर पसेको छ उ हाम्रो ठाउँमा अपहरण गरेको छ हाम्रो जाँगर ÷ जोश र सान्ति |
तिर्खा -एकतिर्खा सुतेर हरेक अनिंद्राका रातहरू जब ऐंठन व्युँझन्छन् काँशका फ़ूलहरू कहीं झरिसक्छन् एउटा इतिहास खोजेर बगर उदास हाँसेको हुन्छ उसको बलात्कृत ऐकान्तिकता रोइरहेको हुन्छ। सपना बोकेर बगेका गौरवशाली यात्राहरू मान्छेका पाइलामुनि पूरिइए त्यो पवित्रता कसकोनिम्ति तिरोहित भो। नदेख्नु रहेछ पानीले सपना मान्छेहरूको बस्तिमा। त्यो नैसर्गिक गति, त्यो रूमानी पल खै कहाँ चुहयो ? स्वतंत्रताको त्यो गीत खै कसले बन्द गर्यो ? | नटिप्नु तिमीओइली झर्ने फूल कैल्यै नटिप्नु तिमी छुटी जाने प्रित कैल्यै नलाउनु तिमी । हातको फूल भुइमा खस्दा कोपिला च्यातिन्छ टुटी जाने प्रीत लाउदा यसरी धर्ति फाटीन्छ । उडी जाने सिन्दूर तिमीले कैल्यै नरोज्नु त्रूटी जाने प्रीत तिमीले कैल्यै नलाउनु । उडी जाने बादल सँग रम्नु कैल्यै तिमी फुटी जाने चुराको भर नपर्नु कैल्यै तिमी । बिली जाने तुषारो नटिप्नु कैल्यै तिमी बोटै मार्ने शितको साथ नपर्नु कैल्यै तिमी । |
चिनारीको खोजआकाश नपाएका सपनाहरु हाम्रा हुन् वेग नपाएका उडान हाम्रा हुन् नाम नपाएका बेवारिस उत्सर्ग कती टुहुरा छन् समर्पणका कती कथा लांक्षित छन । सीमानामा सपनासँगइ कती मरे हाम्रा बाबुहरु चिया टिप्दै, कुलेन गोड्दै कती सडे हाम्रा बाजेहरु टिस्टालाई सोध्,रङीतलाई सोध् सुनकोशको त्यो मौन प्रवाहलाई सोध् छाहारी नपाएको यो क्षण कती भिझेको छ । सडकाकाअ पेटीमा गिटीसँगइ कती कुटिइन हाम्री आमाहरु बालासनको बालुवासँगइ कती बगिन हाम्री दिदीहरु देशको सीमालाई सोध्,टुहुरा सन्तानलाई सोध् मान नपाएको मौन त्यो तक्मालाई सोध् वास नपाएको अभिमान कती रोएको छ । | हाम्रो प्राणपन्जाबिको पन्जाब हजुर गोर्खालिको गोर्खाल्यान्ड् यही हाम्रो प्राण हजुर त्यही हाम्रो ज्यान । पहाड्देखी सुनकोश्सम्म हाम्रो साँध सिमाना बिदेशी त होईनउ हामी देशकै गहना देश आमाकी छोरा हामी ,देशको हामी शान् देश नै हाम्रो उच्छ्वास हो देश नै हाम्रो प्राण । बिहारिको बिहार हजुर गोर्खालिको गोर्खाल्याण्ड् यही हाम्रो सपना हजुर्,त्यही अभिमान । उन्नतिमा देश हिडे छाती फुल्छ हाम्रै देश रोए छाती दुख्छ आँसु झर्छ हाम्रै देशभक्तिको हामी संगीत,हामी देशको गान् देश नै हाम्रो सर्वस्व हो, देश नै हाम्रो आन । गुजरातिको गुजरात हजुर्, गोर्खालिको गोर्खाल्याण्ड् त्यही हाम्रो अस्मिता हो, त्यही पहिचान । |
अजिंगर र सपनासपना तुहिएर सकिएपछि बाँचेजस्तो गरेर जिन्दगीलाई कुन घड़ी र मुहूर्त्तसम्म थेग्नु ? जिन्दगी भनेर समयले थमाइदिएको यो शोषण झेल्ने श्वास-यंत्रलाई कुन औजारले मरमति गरेर राख्नु ? भग्नांशमा बाँचेको रहल जिन्दगीलाई कुन जिजीविषाको पूलबाट पारि पुरयाउनु? हरियो यो शोषणको नदीमा कति बगे हाम्रा रहरहरू कति बहे हाम्रा बल र वैंशहरू हाम्रा सामर्थ्य र ऊर्जाहरू । हरियो यो नदीमा डुबेर मरे हाम्रा बाबु–आमाहरू हाम्रा आफन्त र सहोदरहरू । आत्महत्या गर्न विवश छ सँधैं हाम्रो आकास यही हरियो नदीमा । पसिना रोपेपछि सपना फुल्नु पर्ने मन दिएपछि ममता हुर्कनु पर्ने तर अहँ यो थारो ठाऊँमा चुहुने छाप्रोले हाम्रो निद्रा भङ्ग गराउँछ रित्तो थालले गाँसको व्यंग्य गर्छ पसिनाको त्यो ज्यालाले हाम्रो चूल्हाको खिल्ली उड़ाउँछ । सुकिला वस्त्र पहिरिएर पाठशाला जान सक्दैनन् हाम्रा सपनाहरू बढ़ेर आउँछ छाल नदीमा अनि हाम्रो सपनालाई आधा बाटोबाट बगाउँछ दैवले जुरयाइदिएको आहार सम्झेर त्यो अजिंगर बेसकन रमाउँछ । रगत चुस्न जानेपछि पल्किएर पल्टेको छ घाम ताप्दै त्यो सरिसृप हाम्रो सपनाको बाटो छेक्दै। | संवेदना स्वरमेरा हात खुट्टा काटेर पर मिल्काईदियौ र जितें भन्दै कुटिल हाँसो हाँस्यौ । तर मैले जोगाईराखें मेरो एक मुठ्ठी विरोध … मेरो मुटुमा । आँखा फोर्यौ / कान काट्यौ जिब्रा थुत्यौ र अराजकताका गीत गाउँदै हिँड्यौ । मेरा आँसुका थोपाहरुबाट स्वीमिङ पूल बनायौ र आनन्दको विहार रच्यौ । रगत पिएर चियाको स्वाद मार्यौ । हैकमवादको जुत्ता लाएर मेरो छातीमा मार्चपास्ट खेल्यौ । संवेदनाको सानो स्वरलाई सुन्न सकेनौ र रोक्न सकेनौ त्यसलाई । विरोधको स्वर निकाल्दै म जन्मिएँ कवितामा मार्न सक्छौ … मार मलाई । |
विचारअँध्यारो रातमा आत्मदाह गरेपछि कोइलीले भोलिपल्ट बिहान गीत खोज्नेहरु थिए / लाश रुंग्नेहरु कोही थिएनन । चट्यांगको प्रहारले चिरा चिरा भएको रुखले सावनको झरी पर्खेर बसेको छ कि कुन युगमा फेरि आउला त्यो झरी ? झ्याल ढोका खुल्ला राखेर बस्न सक्छौ? उ आउँछ र सुस्तरी तिम्रो निधार / केश सुम्सुम्याउँछ । छोयौ भने उ बुद्ध हुन सक्छ / गाँधी हुन सक्छ / र तिमीभित्रको तिमीपनलाई परास्त गरेर आफ्नो साम्राज्य फैलाउँछ । कतिले घाम भनेर तापे खरानी भए । कतिले तिर्खाएर पानी संझे डुबेर मरे । भन्नुहोस महाशय ! घाम, पानीदेखि तपाईं कति टाढा हुनुहुन्छ ? | माथि हेर्न नसकिने अभिसाप पाएर हो कि त्रस्त छन् आँखा माथि हेर्न । आकाशको गीत र नीलो रंग कसैको पेवा भईसक्यो । धरतीको चित्कारले बन्द भएको कानमात्र छ नदीले रेटेको सारंगी र हावाले फुकेको बाँसुरी नेपथ्यमा विलीन भईसक्यो । शिशुहरु रुन्छन आतंकको रुदन । मायाको अंकमालमा वैरताको न्यानो । कुदिरहन्छ गाउँघरमा आतंकको सिटी फुक्दै उँधो जाने रेल । गाउनै छाडे हिजोआज मान्छेहरूले गीत… माथि माथि सैलुंगेमा र बिर्से माथिको आनन्द । |
तटस्थताछुन चाहन्न तिम्रा मखमली हातहरु । बगेर गएका निर्मल पानीका थोपाहरू तिम्रामात्रै रहुन । तिम्रो निर्मलतामा नुहाएर म पवित्र हुन पाउँ । बजेका छन तिम्रा पाउजेब छमछम कुन नृत्य तालमा? जड्ताको सिन्धुलाई महासिंचन गरेर तिम्रो रूप दिनु ऊषर मरूशुष्क त्यो माटोलाई तिम्रा वाणीले भिजाउनु । फर्केर नहेर्नु म टाढा भईसकेको हुनेछु । | सर्प खेतीचपरी तानेर हिलोहरु समय सुग्घर बाँचेको बाउसेहरु फ्याउरीसँगै सिंगौरी खेल्दै अलपत्र छन समय खेतमा । ठूलै सपनाको ठूलै खेत छ अम्ल वर्षाको यो मौसममा हिलाईरहेछु गह्रा खेतको गर्नेछु सर्प खेती । पछि ३३ विष वमनको महायुगमा पनातिले बुझ्नेछ बरातुको समय चेतना र भविष्य दृष्टि । |
शहरमाकान्छीले साईंलीलाई साईंलीले माईलीलाई खोजी हिंड्ने शहरमा रहरमा परेर सबैले बेचिसकेछन गाँउको साईनो गाँउको बोली र गाँउको नाम । बाबरीको सुगन्ध र सयपत्रीको स्वच्छता । परको गल्लीमा कोपिला भएर कान्छी बस्छे र वरको गल्छेंडामा सपिला भएर साईंली बस्छिन । तर गाँउ छैन अहिले उनीहरूसित । छ ७३ दिनभरि बजिरहन्छ हातमा शहरको रमझमसित । त्यही रमझमसित दिनभरि उनीहरुलाई भेट्न आईरहन्छ नयाँ / नचिनिने / डरलाग्दो एच आई भी पोजिटिब भन्ने नयाँ मानिस । | भोलिसधैंको रित्तो सिउँदो विधवाको खुशीजस्तो दिन र घाम नलाग्नुको अभिशाप थाप्लोमा बोकेर हाँसिरहेछौं । जूवामा हारेको वैंश नखोज्नु तिमीले । कन्याउनुको मोह पालेर लुतोको स्वाद जिन्दगीको रथमा कति चढ्नु ? भुस्याहा कुकुरहरु भुकिरहन्छन गाउँमा । मान्छेको सपनालाई………खेदेर ऐय्याशीको शिकार खेल्छन । गल्ली र गल्छेंडाहरुमा हिजो आज हाम्रो भविष्यको चेंके थपाई हुन्छ । थाह छ कि छैन कति द्रौपतिहरू जूवामा हारियो । |
ऊफिदाइन पाइलाहरु हिंडेर ऊ गई हाम्रो गाउँबाट टाढा कोलाहलको कपिलवस्तु घुम्न वोधिसत्व बेईमानीको बगदादमा हेर्न । चर्चवेलमा कसरी पड्कन्छ आजकल बम कसरी मस्जिदमा पस्छ साइकलसँगै आतंकको ठूलो स्वर ? मन्दिरहरु गुरूद्वाराहरुमा लादेनको निश्वास छ ईश्वर निर्वासित छ वर्तमान । लुंग्दरमा छ कि ? बिहानीको चरीको गीतमा पो छ कि ? डावामा छैन, पानीमा छैन मान्छेको गीतमा छैन । रेलको चर्को सिटीमा नरसंहारको गीत गाउँदै ऊ गएदेखि अँह, ऊ आएकी छैन हाम्रो गाऊँमा मान्छेको गाँउमा । | आइतबारहत्केलाबाट पखालेर व्यस्तताका रहल दिनहरु आइतबार सुम्सुम्याइरहेछु माकुरोको जालो झार्छु यादहरु गन्दै पुराना तस्वीर बोकेका फ्रेमलाई पुच्छु आइतबार हुन्छु । हेंगरमा झुण्डिएको छ कोट । मेरो आदिमतालाई कलेवर । कति कति दिनहरूलाई, पलहरुलाई, उत्सव र आयोजनाहरूलाई भद्रता र शालिनता हिंडिदिएको छ सोंच्छु कोटलाई म कि मलाई कोट? यसरी आइतबार हुंदैछु । नानीहरुलाई स्कुल ठीकै जांदै होलान । होमवर्कको जंगलमा उसको अधकल्चो ज्ञानले समाधानकि मृग पकडिंदै छे कि कोनि ? शंकाको बतासले प्रत्येक बिहान चियासंग डाम्छ । निंद्रा नपरेका कोल्टे फेराई उकाली रातसंग उसको सुडौल शरीरको तिर्खा लाग्छ । आईतबार हुंदा झन फुर्सदका केही पलहरुले तिर्खा थप्छ । |
तिम्रो यादशिशिरका नांगा रुखका हाँगाहरु हेरेर हताश हुन नपाउँदै तिम्रो याद आउँछ र उन्मादका धुन सुनाउँछ । तिम्रो याद पुरातात्विक खननबाट प्राप्त अवशेष होईन / जीवनेच्छाको बस्तीमा माघको मायालु घाम / ऊदाश उराठिलो प्रहरमा सौम्य सुललित गजल । गाउँ छाडेर जानेहरुलाई साश छाडेर हिँड्नेहरुलाई तिम्रो यादको संगीत सुनाउँ ? हाम्रो अंगालोलाई लत्याएर कोही पर पुगिसक्यो हाम्रो स्थापित सम्बन्धको विरुद्ध यु्द्ध लडिसक्यो ऊ सिकन्दरझैं हाँस्न अघि तिम्रो यादको चंगा उडाउँ? फूलमा / चरामा / नदीमा / खेतमा / गाउँमा उनीहरु कहीं छैनन तिम्रो यादको बाँसुरी बजाएर सम्मोहित तुल्याउंछु । | बांसुरीनबजाउ मलाई रिक्तता बजिरहेछु म ऐन्द्रियक प्वालहरुबाट । अस्तित्वको चीरहरण मेरो रूप तिम्रा औंलीहरुको लागी आनन्दको मार्ग नखेल मेरा घाउहरूसंग। थाक्न देउ मेरा चोटहरूलाई। सासको कपासले छोपेर राखेको छौ मैले बजिदिनु पर्छ / बगिदिनु पर्छ तिम्रा अनन्त ध्वनित मृदंगको तालमा मैले नाचिदिनु पर्छ। बजाईरहन्छौ निरन्तर बगाईरहन्छौ निरन्तर । प्रार्थनाका प्रहर जस्ता पबित्र म कहिले हुनु ? हे ईश्वर ! तिमीले नछुएको चन्द्रमासीको चोखो चन्द्रमा कहिले हुनु ? कुमारित्वको प्रमाणत्रसंग झंकृत हुनै सक्दैन तिमीबाट बलात्कृत मेरो धुन। कहिले बज्नु म मेरो आफ्नै गीत? |
अस्मिता को गीतहतभागी मेरा कति अनुर्वर बेलाहरू फल नलागी सुकिसके / देशको उर्वरा माटोमा । म देश जोतिरहेछु। खडेरीग्रस्त मौसममा पसीना को के मूल्य हुंदछ गोडीरहेछु बियाड धानको हिल्याईरहेछु देश खनिरहेछु देश मलबांसले हानेको मेरो चिसो आंगमा घाम कहिले लाग्छ ? पर्खाईको रित्तो लामो संगीतमा हाम्रा आकांक्षाका शब्दहरु शहीद भईसके । देशले गाएको हर्षगानामा खोई मेरो चिनारी कोरस गाउँदै राजमार्गमा हिंड्न पाऊं । देश बिणामा मैले आफ्नै धून बजाउनमात्र चाहेको हूँ आफ्नै राप अलाप्न चाहेको हूँ आफ्नै संगीतको स्वर्गीय आनंद अनुभूत गर्न चाहेको हूँ बिणाका तारमा मैले हाम्रा अस्मिताका सूरहरु झंकृत पार्न चाहेको हूँ । अखवारका हेडलाइनहरुद्वारा बहिस्कृत मेरा अदम्य चाहना र तृष्णाहरु छटपटीको मरुभूमिमा किन हराउंछ ? न्यायको न्यानो घाम नपाई अवहेलनाको बाढीले बगाउंछ? मलाई कौसीमा उभ्याएको कति भयो? मूलप्रवाहबाट उच्छेदित अगर बगर सुकेको कति भयो? म तिम्रो मुटुमा श्वासप्रश्वासमा तिम्रो विगत , वर्तमान र भविष्य हुन चाहन्छु । तिम्रो बानी र व्यवहार हुन चाहन्छु । विविधतामा एकता भन्दै कति हिंडीसकें म तिमी संग तिम्रो हात समाएर । हरेक पल्ट तिमीले सोध्यौ मेरो नाम । मेरो जात, थर र गोत्र हाँसेर खेल्न दिएनौ त्यो घरको मझेरीमा । आँगन को डीलमा उभिएर तिम्रो हात सामाउन खोज्दै यति यति पानी घेघेरानी खेलीरहें सर्वांग पानीमा डुब्दा पनि म बिचमा उभियेकी रानी हुन पाइन । | गजमेर बूढाको अनुहारकुनै तरुणीको कम्मरमा भरिएको गाग्रो भएर बस्न सक्दैन गजमेर बूढाको अनुहार । कुनै नवयौवनाको निम्ति रुखको हाँगोमा बसेको जोडी रूप्पी पनि हुन सक्दैन गजमेर बूढाको अनुहार । टाडा कतै जाँदा गजमेर बूढाको अनुहारले लोधर लगाउँछ शुभसाइतलाई उसको अनुहारले अपसगुन जनाउँछ । खुकुरी जति चल्छ त्यतिनै साँझ बिहानको चूल्हा जल्छ बूढा गजमेरको छातीको समुद्रमा मुटुको नाव चल्छ परिवारका चार जोडी आँखामा पनि सन्तोषको दीयो जल्छ । यो भाटी उसको फोक्सो हो परिवार शरीरमा श्वास वितरण गरिरहन्छ । अभावका रेखाहरुले उसको जिन्दगीको चित्र समय क्यानभासमा कोरिदियो भाग्यको घामले जिन्दगीको पाखा नछोई अस्ताइदियो । अब कहाँ पाइन्छ र खोजेर देश गजमेर बूढाको अनुहारमा देश विदेश गईसकेको छ गजमेर बूढाको अनुहारबाट । अरनिकोको हातमा कतै गजमेर बूढाको बाजेले बनाएको छिनो र मार्तोल थियो कि? बलभद्र र अमरसिंहका हातमा उसकै बाबुले कमाएको खुकुरी पो थियो कि ? अहिले गजमेर बूढालाई सबैले छि:छि गर्छन अपसगुन सम्झेर सबैले दूर:दूर गर्छन । नियतिलाई मान्दैन ऊ प्रारब्धसँग गुनासो गर्दैन ऊ । त्यसैले लिहिमा फलाम पि्टछ मान्छेको ईश्वर फलाम / फलामको ऊ फलामलाई उसले आकृति दिन्छ उसको कार्य कति प्रणम्य हुन्छ । |
पोखराका कविताहरू१ देशको गौरव र आनन्दको विहार मा छा पु च्छ रे अनि फेवाताल । २ सौन्दर्य प्रतियोगितामा प्रथम भएपछि शिरमा माछापुच्छरेको ताज पहिरिएर ग्रामीण वाला पोखरा नौका विहार गरिरहिछ फेवातालमा । ३ विदेशतिर छोराहरु रेटिएपछि माछापुच्छरे रून्छ शुन्यतामा । आँसुको दह फेवातालमा विदेशी पर्यटकहरूका नौका विहार आनन्दिलो हुन्छ । छोरा हराएको सुचना बोकेर होशहीन माछापुच्छरे पर्यटक उत्सव हेरिरहेको हुन्छ । ४ बढेका छोराहरू कहाँ गए? हुर्केकी चेलीबेटीहरु कहाँ छन? सन्तानहीन घरमा दशैंको भोज खानु मख्ख छ देश। देशवासी विना पर्यटक वर्ष मनाउनुको उन्मादमा अलमस्त छ देश । ५ हिजोआज सोचमा मग्न छ माछापुच्छरे कि आफ्नो अग्लाई देश होइन रहेछ सुन्दरतामा आफ्नो देश छैन रहेछ । | माने काका बारीको डीलमा उभिएको उत्तीसको रुखसंग माने काकालाई बह पोखाउन मन लागेको छ । डब्लु डब्लु डब्लु डट कम मानबहादुर कार्की लग अन गर्दा किन नपाएको होला उसको पेज ? एउटा चोली र गुन्युको मात्र सपना देखने आफ्नी स्वास्नीको अरु केही सपनाहरु थिए कि ? हातमा समयले थमाईदिएको ल्यापटप बोकेर बुढो उत्तीसको रुख हेर्दै माने काका डुली रहन्छ साइबर जंगलमा । कुवैतको सम्पन्न बलौटे माटोबाट छोरोले फेसबुकमा लेखेछ घरबारी उकास्ने कुराहरु / देखेका सुख सपनाहरु । बुहारी नाती जन्माएपछि शहर पस्छु भन्दैछे कुखुराहरू / बाख्राहरू कोही हुँदैन शहरमा एक्लो हुनुको भयले सार्है त्रस्त छ । उत्तीसको बुढो रुख रोपिदिने बराज्यूको सपनाहरू किन सुरक्षित छैन ? डाटाको महा जंगलमा पनि किन भोको छ हाम्रो प्यास? माने काकाको चार कोरी उमेर ले सोधेको छ – ‘खोई कहाँ छन हाम्रा चेप्ज्यूका ओभानो गीतहरु?’ फेसबुकमा देखेको छ उसले छोरोको अनुहारको किताब / कति रंगहीन । अब को तीन बर्षमा छोरो आउँछ कि आऊंदैन घर गुगल र याहू चुपचाप छन। समयको ल्यापटप बोकेर उत्तीसको फेदमा उडिरहेछ माने काका साइबर जंगल डुल्दै। |
एउटा स्केचवर्तमान को त्रासद जङलबाट अक्षरको वीर्य खोजेर ल्याएको छु रोप्छु अब तिम्रा आँखाका कचौरामा । अभिशप्त मान्छेका मन मस्तिष्कबाट उठेको छ मुँस्लो धुँवाँको र विचारको बगदाद ढकिएको छ । फाटेको तन्नामा परिवर्त्तित् छ सोंच तुहिनुमा उद्द्यतशील सधैं। भोकग्रस्त आकाशबाट घाम तुहेको छ संकटको छातामा ओत थापेर हिडिरहेछन महाजुलुस। शताब्दी-स्वरको चट्याङ खसेको छ रुख्-रुखमा । उर्लेको छ वेमौसामको वादी खुशीको गीत गाउँने चराको वस्तीमा। यसबेला हातमा क्यामेरा लिएर खिँच्न खोज्दैछु एउटा तस्वीर तिम्रो,मेरो, हामी दुवैको यसो भनौं हामी सबैको हाँसिरहेको अनुहारको। | बूडेशकाल वैदिकताका भारले अभिशप्त मेरा वाणीहरु नातिको क्रिकेट क्रेजमा हराउँछ र् उदाउँछ उदासीको जून मेरो विचारको आकाशमा । स्खलित उद्देश्यले आत्माहत्या गरिरहन्छ बिहानको घाममा कि न्युजपेपरमा । अस्पस्टताको चस्माले हेरिरहन्छ द्रिश्य रुग्नताको कोट ओडेर शरीर उगिँबस्छ झ्यालमा । जिन्दगीको ढोकाभरी झरेका छन उमेरका पातहरु । टेक्दैहिँडेको एउटा नस्टालजिक यात्राको हेङओभर । कति पाइलाहरु पानीमा बगे कति बगरमा खसे गन्दैछु खुट्टाको नङ्हरुमा । |
विम्बअक्षरको कालोपन व्यवहारमा बोकेर वेईमानीसँग हिंडिरहन्छ विश्वास… वेवास्तासंग विचारको बस्तीमा । मानिसहरू शंकाको दीयो जलाएर विश्वास खोजिरहन्छन सधैंको अँध्यारो मनहरुमा । चराले गाएपछि विद्रोहको गान हावाले फेरेपछि अशान्तिको श्वास… विश्वासका पातहरू झर्छन । तूहिसके विश्वासहरू… सपनाहीन घरको । फूलको / नानीहरुका / चराको / खोलाको / आकाशको । विश्वासहीन बाटाहरू कति षडयन्त्र रच्छन । आकाशको नांगो आंङबाट चुहिरहन्छ – घामको पीप / श्रापित बाँच्नुको पसारोमय स्थितिमा दुर्गन्ध फैलिन्छ । हत्केलाले अनुहार छोपेर कुदिरहेछन सबै आफैलाई खोज्ने उपक्रममा । डढेलो लागेको छ विश्वासको जंगलमा दमकल खोज्नेहरु पनि त्यहीं बनवास पसेका छन । | समय दंसक्रुरताको मुट्ठीमा बन्द वर्तमान मस्त छ असहिष्णुताको सारंगी रेटेर समय वुद्दत्वको ढोङ रचिरहेछ छलकपटको कपिलवस्तुमा । वैलाबेलाको थारो मौसममा कोही गीत गाउन मस्त छ अहिले थाहा छैन कि गीत विनाशको पनि हुन सक्छ गीत संहारको पनि हुन्छ गीत अल्मलको पनि हुन्छ। झ्याली पिट्दै हिंड्ने जमातलाई देखेर सूर्य कुटिल हाँसो हाँसिरहेछ आकाशमा तुहिएको उत्सर्गले मख्ख छन नार्सिसस यो मौसममा । पसिना चुहिनुले जिन्दगी रित्तिएको सानो व्यथा छ अहिले । अल्मलको जातिय गीत बज्दैछ घर घरमा । वंशविनासको उद्देश्यमा खुकुरी उध्याएको छ समयले । रुग्न मानसिकताको आगोले जलेको अनुहार बोकेर नयाँ वर्षको गीत गाउँदै हिंडिरहेछ नयाँ पिँढी हुनसक्छ भोलि केही नहोला हाम्रो स्वरमा । रिक्तताको भैलो खेलेको धेरै भयो । युद्धको ढोङ रचेर भाई मारेको धेरै भयो । धेरै भयो आफ्नो आफन्तको घर जलाएको खरानीको थुप्रोमा बाबुको वीरता खोजेको धेरै भयो । |
Hindi To Nepali Dictionary Words Starting From बो
Bridging Cultures: Daily Use Hindi Sentences in Parties with Nepali Meaning
Daily Hindi Sentences for Kids with Nepali Translations: A Simple Guide
Daily Office Sentences: Essential Hindi-Nepali Translations for Everyday Use
Daily Use Hindi Sentences for Parents with Nepali Meanings: A Guide for Everyday Conversations
Daily Use Hindi Sentences for Students with Nepali Meaning
Essential Daily Sentences for Market Conversations: Hindi to Nepali and Vice-Versa
https://easyayurveds.com/ayurvedic-medicine-for-common-cold/
https://easyayurveds.com/ayurvedic-medicine-for-weight-loss/
https://easyayurveds.com/ayurvedic-medicine-for-weight-gain/
https://easyayurveds.com/ayurvedic-medicine-for-cholesterol/
https://easyayurveds.com/ayurvedic-medicine-for-cough/
https://easyayurveds.com/ayurvedic-treatment-for-back-pain/
50 Medicinal Plants of Nepal Highly Liked by Chinese People
Medicinal Plants Of Nepal ! Genetics, Classification, Preservation, and Applications
35 Essential Medicinal Plants for Your Garden! Growing Health: Cultivating Wellness
100 Rare Medicinal Plants of Karnali Nepal! Impossible to Find Other place.
Top 25 Medicinal Plants For Boosting Memory and Treating Alzheimer
Top 15 Expensive Medicinal Plants of Nepal! Numerous Among Them Are Uncommon Globally
Medicinal Plants Of Gorkha Nepal! Top 55 Herbs Used in Traditional Medication
Bartika Eam Rai Top Songs Lyrics & Chords
Nepali Song Lyrics And Chords of Prabesh Kumar Shreshta
Oshin Karki's Nepali Songs Lyrics And Chords
All Songs Lyrics Of Wangden Sherpa
Sajjan Raj Baidhya Top Songs Lyrics And Chords सज्जन राज बैध्यका गीतहरु
Aani Chhoyeng Drolma Top 10 Songs Lyrics And Chords
Top 10 Ankita Pun Songs with Lyrics and Chords
Strum Along: Top 24 Sushant KC Songs with Lyrics and Chords
Biggest Collection Of Nepali Songs Lyrics and Chords! All Song in One Site
Top Poem Of Madhabh Prashad Ghimire राष्ट्रकवी माधव प्रशाद घिमिरेका कबिताहरु
10 Famous Nepali Poem Of Mahakabi Laxmi Prashad Devkota
Exploring the Literary Legacy: Bhanubhakta Acharya and His Top Ten Poems In Nepali
11 Types of Poetry with Beautiful Short Nepali Poem
Ten Nepali Poems with English Translations for Poetry Enthusiasts Worldwide
