Known for his work in metrical poetry,
Budha is known for upholding progressive values. His poems belie a profound
faith in social justice, dialectical materialism, and cultural integrity. The
blog discusses significant poems like "Bigreko Harke" and
"Sayapatri Fulda" and shows how the literary creation by Budha has
challenged conventional society, given voice to the proletariat, and inspired
cultural change.
Through perceptive analysis and context,
the blog creates an all-round understanding for its readers into the poetic
contributions of Budha and his indelible mark on Nepali literature and society.
Birth and Early Life
Giriprasad Budha was born in 1835 AD in the
beautiful village of Gunam in Rukum Purvam, now known as Musikot Municipality
Ward No. 5 in Bagh Bazaar, Old Rukum West. He was born to Baba Hasta Bahadur
and Mother Harikala. A life that has been inextricably linked with the
socio-political and cultural life of the people in the community he belonged
to. His major source of strength during his journey has been his life partner,
to whom he has been married for many decades.
Political-Social Engagement
Giriprasad Budha has been an active
participant in politics for a long time and is involved in social service. His
expertise in class struggle and his progressive stance have placed him well
within the literary world of repute, especially known for his writings on
advocacy for the proletariat class. His commitment to social justice and
equality resonates deeply in his writings, and he has been an outspoken critic
of societal ills, advocating change in culture.
Literary Contributions
Giriprasad
Budha has contributed to Nepali literature, especially in poetry. He is
highly regarded as one who broke the tradition that only aristocrats wrote
poetry in meter. His innovative approach and style set a new benchmark in
metrical poetry. His poems often mirror his progressive views and aim at
guiding social consciousness in the right direction. One of his notable works,
"Bigreko Harke," which was published in the year 2072 B.S., was a
popular poem reflecting dialectical materialism philosophy.
His song "Sayapatri Fulda" itself
symbolizes the spirit of progressivism and the values of beliefs in true
cultural expressions and socio-realistic portrayals. This is just one example
of the use of literature to bring out and talk about social issues.
Roles and Recognition
Giriprasad Budha is an active participant
in several literary organizations. He happens to be a life member of Rapti
Sahitya Parishad and holds responsible positions in the Progressive Writers'
Association, including Secretary, Rukum Branch; President, Karnali State
branch; and Central Secretary, PWA. His leading positions have helped him guide
and shape the course of functioning of these organizations with much
effectiveness.
Paudel's works have been duly recognized
with a string of awards that include the President of Rapti Sahitya Parishad
Rukum Branch, the Old District Development Committee Rukum, and the Domadevi
Sahitya Award in 2074 B.S.
Philosophical and Cultural Influence
Giriprasad Budha has always turned
progressive sentiments with ideological depth into works as a creative writer
and lyricist. Materialistic dialectics appear in his creations, as one sees
realistic and critical angles toward society. His songs and poems have been
critically highlighting the negative approaches that have plagued society,
corruption in political circles, and cultural decay while aiming toward social
harmony and revolutionary changes.
He is a thinking luminary who upholds
patriotism and nationalism, and humanity through trying to bridge the gap between
the world of thought and the experiences of ordinary people. His works inspire
wisdom and consciousness as they portray social sufferings and advocate for
meaningful transformations.
Legacy
Giriprasad
Budha remains a committed cultural worker and an influential figure in
the old cultural movement. Works such as "Sayapatri Fulda" still
reverberate with progressive values, an attestation to timeless commitment to
social change and cultural preservation. His legacy is one of ideological engineering
wherein social themes form the foundation of his literary endeavors. His life
and works serve as a perennial fount of inspiration for new generations of
writers and activists committed to social justice and cultural integrity.
Cultural and Social Contributions
Besides literature, Giriprasad Budha's
contributions extend to the larger cultural and social arenas. His active
involvement in the cultural movement underlines his commitment to the
preservation of authentic cultural expressions. His works are not only artistic
expressions but also tools for social critique and change, thus embodying his
vision of a more just and equitable society.
His song "Sayapatri Fulda"
epitomizes that reflection and critique of realities he does through his art.
His songs stand in support of the real cultural values while exposing and
challenging distortions and disintegrations taking place in the society. The
ability to merge the integrity of culture with progressive ideology gave him
the impetus that made him influential both in the literary circles as well as
among the cultural cognoscenti.
Commitment to Progressive Ideals
The progressive ideals of Giriprasad Budha
come true in the fight that he wages relentlessly against the injustice of
society. He dared to stand against bad customs, political criminalization, and
the silence of law by demanding cultural transformation and social harmony
through his writings. Thus, his revolutionary approach and commitment toward
social justice have been inspiring many to revolt against status quo and strive
for societal change.
His belief in dialectical materialism
informs his critique of societal structures, and often, his works mirror the
struggles and aspirations of the proletariat. He sees literature as a means to
awaken social consciousness and inspire action; hence, his work is
transformative and not merely reflective.
Fame and Impact
His influence has also been extended
through his different roles in various literary organizations: Giriprasad Budha is a life member of the Rapti Sahitya
Parishad, an important figure in the Progressive Writers Association-PWA, which
played a big role in nurturing and promoting progressive literature.
Recognition through various awards speaks to his great impact on Nepali
literature and society.
He has been able to lead young writers and
help in the development of a network of progressive thinkers by assuming
leading positions like Central Secretary of PWA and President of PWA Karnali
State. Giving shape to the debate in social and cultural areas, an integral
part of both the literary world and that of activism, ideological engineering
has been his contribution.
Personal Philosophy and Writing Style
The depth of ideological commitment and the
relevance he shows to the basic social concerns have carved a niche for the
writings of Giriprasad Budha. His use of dialectical materialism and his
concentration on proletarian struggles distinguish him from conventional
literature. He writes with a purpose: challenging and changing of the societal
norms, and advocacy for underprivileged and oppressed were his soul reasons.
His personal philosophy on revolutionary
change, social harmony, and cultural integrity is reflected in his writing. He
believes in the power of literature to inspire and guide social movements; at
times his works constitute a call to action from his readers.
Future Directions and Legacy
Indeed, the works of Giriprasad Budha have
been a source of inspiration and change. Since he is still writing songs and
poems that voice his progressive thoughts and values, his work is sure to
remain apt and timely. In this respect, he is in a position to adapt to
shifting social contexts without losing his ideological core, while his
influence is assured of persistence.
His commitment to social justice, cultural
preservation, and progressive literature has left an indelible mark on Nepali
society. His works will continue to inspire future generations of writers and
activists, and his contributions shall remain a cornerstone in Nepali cultural
and literary heritage.
In fact, the life and work of Giriprasad
Budha are testimony to the ability of literature to question, inspire, and
change. To this day, he is considered an important figure in Nepali history
because of his belief in progressive ideals and relentless pursuit of social
justice. His legacy will continue to inspire and guide all those who seek to
use art and literature for social change.
Conclusion
The poetry of Giriprasad Budha bears
testimony to the power of words that inspire, challenge, and thus transform.
Indeed, his finest works, such as "Bigreko Harke" and "Sayapatri
Fulda," demonstrate his mastery over dialectical materialism and a deep
commitment toward social justice and cultural integrity. Such poems are not
only reflective of the struggles and yearnings of the proletariat but
represent, in their entirety, a call to change in society.
Budha, with his innovative ways, brought a
revolution in metrical poetry that has completely rendered the traditional
dominance of aristocrats null in Nepali literature. Budha's progressive insight
into sociological concerns seems to effectively bring forth works that inspire
influence in the literary and social arenas alike.
Indeed, his poetry helped Giriprasad Budha
bridge the gap between art and social critique through the use of his art in
service of addressing and challenging the injustices of his times. He left
behind a legacy as a poet, social activist, and cultural worker that continues
to inspire new generations of writers and thinkers who seek to create change
through literature.
It is, therefore, to commemorate the very
best poems of Giriprasad Budha, a
recognition of his workmanship in literature but far beyond that-a recognition
of his deep influence on Nepali society and culture. His works help remind one
of the staying power of poetry in shaping our world and reflecting on our most
profound values and aspirations.
पार्टी फुटेको दिनकुर्सी कै झगडा गरे दिनदिनै केन्द्रीय नेताहरू बिर्से दुःख र पीर यो मुलुकको पार्टी फुटाले बरु स्वार्थी हो अथवा पवित्र मनको नेता सबैले चिन के लाग्छौ भन ब्यार्थको जुलुसमा पार्टी फुटेको दिन जिन्दावाद भनेर उच्च स्वरमा आकाश बोक्नेहरू मुर्दावाद भनेर खण्डहरमा आक्रोश पोख्नेहरू तिम्रो रक्त बग्यो कयौं समरमा खोसेर सत्ता लिन नारा व्यर्थ लगाउँछौ जुलुसमा पार्टी फुटेको दिन फ्याँक्नै पर्छ सबै मिलेर अब ता थोत्रा ती पर्थाहरू ठूलाका निजि स्वार्थ बुझ्नु छ, सबै ए कार्यकर्ताहरू त्त् बुझ्नै पर्छ यहाँ गरिब जनको आएन सत्ता किन ? के हिड्छौ निजि स्वार्थको जुलुसमा पार्टी फुटेको दिन बोल्थे लाल सलाम यै भुवनमा मुठ्ठी उचाली सदा थर्केथ्यो रुढिवादका सब शिला नेताहरू गर्जदा यस्तालाई रछ्यानका सुँगुर झै देखेर लाग्यो घिन खै के भन्नू र आज नै सब कुरा पार्टी फुटेको दिन नेता मिल्नु पर्यो भनेर जनको धड्किन्छ चोखो दिल नेताका मनपेट मिल्न नसके भोका र नांगा मिल प्यारो देश उठाउने मन लिई दुःखी नजुट्ने किन ? दुःखी जुट्नुछ आज क्रान्ति हितमा पार्टी फुटेको दिन । |
सहिदजागौँ भन्दै मधुर धुनमा क्रान्ति बोकेर आयो रातो झण्डा सहित उभिँदा हात राम्रो सुहायो बोकी राँको बिच सडकमा ज्योति छर्दै उदायो यस्तै यस्तै सुखद सपना ब्युँझदा बाँड्न आयो । आजै सारा उठ उठ भनी गीत लेखेर गायो भोकै नाङ्गै अविरल यहाँ क्रान्ति पाङ्ग्रा गुडायो देख्यो नौलो जनसमरमा क्रान्ति आगो पिएर यस्तै यस्तै मधुर सपना हिँड्न थाल्यो लिएर राँको बाल्दै शहर अनि त्यो गाउँ रातो बनायो आगो सेक्दै गरिब जनको वक्ष तातो वनायो तारा जस्तै झलमल यहाँ तेज पाथ्र्याे दियो ऊ यस्तै यस्तै हरसमयको दीप ज्वाला थियो ऊ । हाँसौँ भन्दै हिम शिखरको पूर्ण हाँसो उ हाँस्यो गासौँ भन्दै दुखित जनको फूलमाला उ गाँस्यो गाँस्दा गाँस्दै लहर जनको बीचवाटै हरायो ठूलो योद्धा सहिद जिउँदो दीर्घजीवी धराको । बन्थ्यो बेग्लै असल नमुना दीपजस्तै बलेर बन्थ्यो प्यारो सपुत जनको मित्र आफै जलेर भोका नाङ्गा जनजगतको पूज्य आस्था थियो ऊ दानी त्यागी असल मनको वीर योद्धा थियो ऊ । यो धर्तीमा जगत जननी जाग भन्दै जगायो आफ्नै ठानी तनमन दियो प्रीति पोख्यो बगायो बोकी राँको घर सहरमा चेतना भै उदायो हाँसी हाँसी तन मन दिई दीर्घतामा निदायो |
संघीयता चाहिंदैनहामीलाई दुःख बिछ्याएर सपना देख्न मिल्ने एक एक वटा झुप्रो चाहिन्छ हामीलाई निष्पि्कक्री भएर टेक्न मिल्ने आफ्नै स्वामित्वको आँगन चाहिन्छ हामीलाई आागनमा जीवन लुटिने रीति चाहिँदैन हामीलाई राष्ट्रियता खरानी पार्ने सङ्घीयता चाहिँदैन हामीलाई आलु रोपेर खान पुग्ने एक/एक टुक्रा जमिन चाहिन्छ हामीलाई हलो जोतेर बाँच्न मिल्ने आफ्नै लालपुर्जा सहितको माटो चाहिन्छ हामीलाई शोषणको भुत जगाउने ठाउँ ठाउँका राज्य चाहिँदैन हामीलाई विदेशी वैरी हसाउने सङ्घीयता चाहिँदैन हामीलाई शोषकसँग लड्न मिल्ने एक/एक वटा तरवार चाहिन्छ हामीलाई वर्गिय माया गास्न मिल्ने राष्ट्रिय एकताको माला चाहिन्छ हामीलाई शोषकी राज्यको नाङ्गो रूप चाहिँदैन हामीलाई जनताको भावना फोर्ने सङ्घीयता चाहिँदैन हामीलाई पैसा नतिरेरै उपचार गरिदिने ठाउँ ठाउँमा अस्पताल चाहिन्छ हामीलाई पैसा नमागेर पढाइदिने गाउँ गाउँमा व्यावहारिक स्कुल चाहिन्छ हामीलाई पाइला पाइला थगि खाने राज्य चाहिँदैन हामीलाई सामन्ती जालो फिजाउने सङ्घीयता चाहिँदैन हामीलाई उर्जाशील जीवन जिउन मातृभूमिको न्यानो ममता चाहिन्छ यो विश्वमा गर्व गरेर रहन हाम्रो आफ्नै पौरखको अखण्ड नेपाल चाहिन्छ हामीलाई सुखको गीत गाउन उन्मुक्तिको दुनिया चाहिन्छ हामीलाई क्रान्तिको घर भत्काउने नीति चाहिँदैन हामीलाई नेपाल टुक्राउने सङ्घीयता चाहिँदैन |
आमा प्रतिको आभारअनौठो यो ब्रहमाण्ड अनन्त छ नि भनिन्छ यसको शुरु कहाँ हो कुन विन्दुमा सकिन्छ ! ।१। रहस्य मात्रै होइन यो संसार बोधगम्य छ यो धर्ति भित्र मान्छेको अस्तित्व सुन्दर रम्य छ ।२। पृथवी हुनु पूर्व नै शुरुमै थियो विज्ञान मान्छेले पछि बनायो “ईश्वर” तथा “भगवान” ।३। मान्छेले आफै कुनै दिन ईश्वरको चिहान खन्ने छ सृष्टीको साक्षी त्यस पछि विज्ञान मात्रै बन्ने छ ।४। शुरुमा थियो विश्वमा त्यो वर्गविहीन समाज मान्छेले आफै जन्मायो उचो र निचो लौ आज ।५। ध्र्तिको पूर्व इतिहास मतृसत्ताले चल्दथ्यो हरेक पुरुष त्यो बेला नारीलाई श्रद्धा गर्दथ्यो ।६। मान्छे त्यो आफै गयो नि पितृसत्ताको बाटोमा नारी पुरुषको बीचमा विभेद रोप्यो माटोमा ।७। मान्छेले आफै कुनै दिन मेट्ने छ विभेद सरासर एक दिन् त पक्कै हुने छ मानव जाति बरावर ।८। धर्तिको पहिलो मानव कुन होला आमा पुकार्ने विचित्र छ यो प्रकृति सृष्टीको दैलो उघार्ने ।९। यही छ हावा त्यो पानी यहि छ आगो खरानी यही छ मान्छे जाती त्यो सँगसँगै अनेक प्राणी ।१०। सर्व प्रथम धर्तिमा आमा बन्ने को होलीन ? ति बनि आमा शुरुमा कुन शिशुलाई जन्माइन ? ।११। आमाहरुका ताँतीमा एउटी आमा आएर यो जन्म दिइन् मलाई अपार माया लाएर ।१२। महलको शिशु भा’भए महलकै दादा हुँदा हु घोचेर दुःखी जनलाई क्रान्तिमा काँडा हुँदा हुँ ।१३। पछुटो छैन मलाई जन्मेर गरिब कुलमा बासना हुन्छ आखिरी फक्रेको सानै फुलमा ।१४। यो जन्म दियौ तिमीले संसारै देख्न म पाए काँडाको बीच फुलेर आस्थाको गीत म गाए ।१५। तिम्रै खुनको बलले हजार चोट सहें म धन्य आमा तिमीलाई तिमी भयौ र भएँ म ।१६। २. वाल्यकालको अनुभूति इलमी मेरी यि आमा पसिना धारा बगाउने माली बनेर बारीमा आस्थाका फुल सजाउने ।१७। मेरी यि दुःखी आमाको श्रममा ठुलो भक्ति छ आस्थाको फूल फुलाउने यिनीमा असिम शक्ति छ ।१८। यिनै आमाको काखमा हुर्केर धर्ति म डुले यिनै आमाको आँखामा आस्थाको फूल भइ फुले ।१९। भन्थिन् रे मेरी आमाले चाहिन्न मिठो रसिलो भोकै र प्यासै हुँदा नि हुन्थिन् रे सधै हँसिलो ।२०। वहाना कुनै नपारी हजारौ काम सक्थिन् रे विरामी जिउ भए नी कर्तब्य पथमा बढ्थीन् रे ।२१। प्रशव व्यथा हुँदा नि थिइन रे साहुको मेलामा गोठको ओट मिल्यो रे म जन्मदाको बेलामा ।२२। जन्मेर रुन थाल्दा म पीडामा आमा थिइन् कि सुकेको ओठ भिजाउँदै आँसुको घुट्को पिइन् कि ।२३। पेटमा राखी भ्रुणलाई लेक र बेसी डुलाइन् आखिरी आफ्नै काखमा प्रीतिको फूल फुलाइन् ।२४। गर्भमा राखी जोगाउने आमाको महान् क्षमता देखेर आज दंग छु उनैको अपार ममता ।२५। आमाको छात्ति भरी त्यो दुधको खानी थियो की अमृत रस चुसाउने आमाको बानी थियो की ।२६। आमाको दुध चुसेर उनैको काख विगार्ने कसरी बनूँ असल म ? संसारै सारा सिंगार्ने ।२७। प्हिलो प्रथम धर्तिमा आमाकै दुध चिने हुँ दुधको भारा तिर्न त्यो अग्रिम लक्ष लिने छु ।२८। हँसाउँदै र खेलाउँदै काखमा राखी पालिन् की कहिले काही आवेगमा भुँइमा पनि फालिन् की ।२९। रोए कि हाँसे थाहा छैन कोक्रोमा पिङ खेलेर रमाए हुँला सँधै म आमाको मुहार देखेर ।३०। यता र उति आमाले दोकोमा बोकी घुमाउथिन् दन्ते कथा सुनाउँदै मझेरीमा झुङाउथिन् ।३१। आमाकै पहिलो देनले यो तोते बोली सिकेर उनैको औला समाई पहिलो पाइला हिडेर ।३२। सुख र दुःख जगतको सँगाल्न थाले आफैले जीवन जिउने पद्धति अँगाल्न थाले आफैले ।३३। पिँडीमा बसि आमाले मुर्चुङ्गा बाजा बजाउँदा उचाली मलाई आमाले हत्केला माथि नचाउँदा ।३४। रोदन रोकी तत्कालै मुस्कान भर्थे ओठमा बाख्राको पाठो उफ्रदा अचम्मै पर्थे गोठमा ।३५। क्षितिजको रेखा देखेर आकाशै छुन मन लाग्थ्यो क्षितिजमा जब म पुग्थे माथिको आकाश झन् भाग्थ्यो ।३६। आमाको काँधमा चढेर आकाशको तृष्णा मेताउँथे आमाकै न्ययानो काखमा धर्तिको माया भेटाउँथे ।३७। झरीको बेला आमाले स्याँगुले छोपी बचाउथिन् कोदो बारीमा लगेर गड्यौला समाई हँसाउ्थिन्् ।३८। मेला र पर्व गाउँको बिहेमा पनि डुलाउथिन् तिहारको बेला आमाले सयपत्री फूल फुलाउ्थिन् ।३९। कञ्चन पानी धारामा गुँरास फूल नजिकै आमाले नुहाईदिँदा त प्रफुल्ल हुन्थे म निकै ।४०। कुलोको सानो खाल्डोमा धमिलो पानी हेलिन्थ्यो त्यही धमिलो पानीमा मजाले पौडी खेलिन्थ्यो ।४१। आमाले पारी पाखामा ईन्द्रेणी आ’को देखाउँदा साह्रै नै खुशी भइन्थ्यो चराको गुँड भेटाउँदा ।४२। विरामी हुँदा म सानु गाउँकै झाक्री बोलाउथिन् सन्तानको दुःख पीडामा एकहोरो उनी टोलाउँथिन् ।४३। जीवनको खेल खेलिन्थ्यो आमाको सुख दुःखमा भोकाउँदा खाली हेरिन्थ्यो आमाकै मुखमुखमा ।४४। अलि म ठुलो भएर काखमा जान लजाएँ आमाको माया सँधैलाई मुटुमा लगि सजाएँ ।४५। कोक्रो र डोको आमाले दलिन माथि राखिन् रे सन्तानको माया साँचेर दलिन्मै उनी हाँसिन् रे ।४६। रहर जाग्यो आमाको स्कुल मलाई पठाउने सपना उनको थियो त्यो छोरालाई महान् बनाउने ।४७। आमाले स्कुल जा भन्दा नजान भनि रुन्थें म आमाले मावलो लैजाँदा खुशिले दङ्ग हुँन्थें म ।४८। खुर्सानी बोटै उखेल्ने चक्चके साह्रै भएँछु आमाको आँखा छलेर काफलै खान गएँछु ।४९। काफल टिप्न के सक्थें अग्लो र ठूलो रुखको रुखको काँपमा अल्झेर ओर्लन ठुलो दुःख भो ।५०। आमाले आई त्यै ठाउँमा गालामा हानी रुवाइन् पाकेको काफल टिपेर उनैले फेरी खुवाइन् ।५१। मामाको घर सुटुक्क खाएर टन्न सुतेछु लाजले भए भुतुक्क ओछ्यानै माथि मुतेछु ।५२। सवेरै उठी आमाले पलङको तन्ना उठाइन् बिहानी लाली किरणमा धोएर ओछ्यान् सुकाइन् ।५३। ममाको कोठा पसेर टि.भीमा कार्टुन हेरियो कम्प्युटर समेत खोलेर रमाईलो खेल खेलियो ।५४। ममाको घर आँगनमा कलले लुगा सिएको लगाएँ नयाँ त्यो लुगा मामाले मलाई दिएको ।५५। छुट्टिने बेला मामा र आमाको अाँसु देखियो थहा छैन माइती देशको रहस्य त्यहाँ के थियो ।५६। फर्कदा बीच बाटोमा असिना गेडी झरेको देखियो कठै ! चरीलाई खोलीको तिरमा मरेको ।५७। झ्याउझ्याउ गर्दै झाडीमा झ्याउकिरी पनि करायो बाटैमा कोरी भ्यागुतो उफ्रदा होशै हरायो ।५८। उकाली चढी थाकियो पुर्णिमा लाग्ने साँझमा यो वालो मनै आत्तियो जंगल झाडी माझमा ।५९। फर्केर घर बेलुका आमाले ढिंडो पकाइन् गुन्द्रुक झोल राखेर खा बावुुुु…….. भनि फकाइन् ।६०। विहानै उठी आमाले बिरह गाइन जाँतोमा मामाको माया झन् बढ्यो घरको ढिँडो आँटोमा ।६१। करोडौं तारा सँग सँगै एउटा ठुलो जुन मामा सन्तानलाई मुटु ठान्ने ति धर्तिकै ठूला हुन् आमा ।६२। भइन्छ भन्छन् टुहुरो साथमा आमा नभए पुकारा गर्छु त्यसैले हे आमा ! टाढा नगए ।६३। आमाकै न्यानो हातमा बित्यो है मेरो बालापन सन्तानको निम्ति निरन्तर फुलीनै रहोस् आमाको मन ।६४। |
एउटा सपना देख्ने मान्छेएउटा सपना देख्ने मान्छे एक दिन उसले एउटा सपना देख्यो संघीयताको ! संघीयता भित्र आफ्नो राज्यको ! त्यो राज्य भित्रको उ एउटा हकदार !!! त्यसैले उ आफ्नो राज्यको मनोरम पहाडवाट सेता झर्नाहरू खसेको देख्यो पाखाहरूमा चेलीहरूको मिठो भाका पायो चौपारी र देउरालीहरूमा वाँसुरीको गुन्जन सुन्यो हरिया डाडा माथी गुरासका थुड्डा चुम्दै आफ्नो राज्य भित्र रातो घाम उदाएको देख्यो। राज्य प्राप्तीका उल्लास सँगै रड्डीन वेलुनहरू आकासमा उडाएर आफ्नो राज्यको नागरीकहरूले भव्य उत्सव मनाएको हेर्यो। अर्को दिन उसले फेरी पनि सपना देख्यो उही संघीयताकोे ! जहाँ हर्केले वन्दुक वोकेर गर्जदै थियो , “यो मेरो राज्य हो।” फरी अर्को ठाउँमा विर्खेले खुकुरी नचाउँदै थियो, “मेरो राज्य खोई?” एउटा सपना देख्ने मान्छे उसको सपनामा उसले भाला र लाठी वोकेका रक्तरञ्जित मान्छेहरू देख्यो धनुकाँद भिरेका आदिवासी जनजातिहरू देख्यो उसको सपनाको यो अध्यायमा वेलुन उडेको आकाशभरी लडाकु विमान हरूको आतंक मडारियो यसरी उ आफ्नो राज्यको कालो पहाडवाट रगतको खोला वगेको देख्यो पाखाहरूमा चेलीहरूको रोदन र चित्कार सुन्यो। देउराली र चौपारीहरूमा युवाहरूको विभत्स लाश भेटयो उसले देखेको संघीयताको सपनामा उसको राज्यको मनोरम पहाड भत्कीयो गुराँसका थुड्डाहरू सवै झरे उसको राज्यको देउराली र चौपारीहरू पनि हराए उसको राज्यको रातो घाम क्षितिज पारी गएर विलायो संघीयताको महाद्धन्दवाट निस्किएको अशान्तिको शोक धुन सँगै उसको राज्यको मानचित्रै समेत मेटियो अचम्म ! उस्तैमा उसको सपनाको अर्को नविन अध्याय शरू भयो। एउटा सपना देख्ने मान्छे अव उसको सपनामा आकाश थर्काउने मेघको गर्जन सँगै मोर्चामा उभिएका सहासिला योद्धाहरू देख्यो धर्ती हल्लाउने भुइचालुका संर्घष सँगै न्यायप्रेमी जनताहरूका आँतीला पदचाप देख्यो उसले ज–जसलाई देख्यो उनिहरूको एउटै हुँकार थियो संघीयता चाहिंदैन ! यो हुँकार झन् झन् बुलन्द हुदै थियो मान्छेहरूको पदचाप झन् झन् तेज हुँदै थियो। अखन्ड नेपालको रक्षा गर्न अव उसको सपनामा हर्के पनि कुर्लदै सामेल भएको देख्यो विर्खे पनि हर्के सँग जुर्रमुराएको पायो एउटा सपना देख्ने मान्छे उ पनि के काम थियो र? संघीयता चाहिदैन भन्दै सवैभन्दा अगाडि मोर्चामा रातो कात्रो बाँधेर उभियो। |
छिट्टै यी प्रतिक्रियावादीहरु ढले…अत्याचारको डरलाग्दो खुकुरी उठाएर हामी जनतालाई अचानो पार्नेहरू फगत आफ्नो स्वार्थको खातिर दुःखी र गरिब मान्छेलाई मार्नेहरू तिनीहरूको सत्यनाश भए हुन्थ्यो तिनीहरू किरा परी मरे हुन्थ्यो कम्तिमा पनि हिटलरको मृत्यु सँगै उसको तानाशाह पनि गए जस्तो तिनीहरूको सत्यनाश सँगै तिनका स्वार्थ र अत्याचारहरू पनि खरानी हुँदा हुन सत्ताको “स्वर्ग” मा उक्लन हामी जनतालाई भर्याङ पार्नेहरू हामै्र रगत र पसिना माथि रजाई गर्दै हाम्रै सुख हरण गर्नेहरू हैजा लागेर सोत्र्यान्नै परे हुन्थ्यो तिनहिरू काग र गिद्दका चारो भए हुन्थ्यो गुलियो तर जुठ्ठा आश्वासन बाँडेर हामी जनतालाई बेबकुफ बनाउन खोज्नेहरू आफू घुम्ने कुर्सीमा मोज गर्न हामी जनतालाई भेंडा बनाउन चाहनेहरू तिनीहरूको टाउकोमा चिर्को परे हुन्थ्यो तिनीहरू हाम्रो आँखा सामु खुत्रुक्कै मरे हुन्थ्यो कम्तिमा पनि मृत प्राणीको शरीर सँगै जुम्राको अस्तित्व मेटिए जस्तै तिनीहरूका मृत्यु सँगै तिनका लोभ र क्रोधहरू पनि मेटिंदा हुन हाम्रो देशलाई निल्न खोज्ने तिखा दाह्रा भएका जन्तुहरू हाम्रो देशलाई चिथोर्न खोज्ने विषालु नंग्रा भएका दुष्टहरू तिनीहरू जम्मै सखाफ भए हुन्थ्यो तिनीहरू जम्मै एकै चिहान भए हुन्थ्यो कम्तिमा पनि मरेको बाघ सँगै उसका दाह्रा र नंग्राहरू गलेर गए जस्तै उनीहरूका लास सँगै उनका दाह्रा र नंग्राहरू पनि गलेर जाँदा हुन् तर अझै निर्लज्ज बाँच्न खोजिरहेछन् यी जनतामारा र देशघातीहरू अघाउन्जेल बाँच्न चाहिरहेछन् दुनियाभरीका प्रतिक्रियावादीहरू हामीले चाहेर पनि किन मर्दैनन यिनीहरू? छिट्टै यी जनतामाराहरू मरे हामी जनता सुखमा बाँच्दा हांै छिट्टै यी देशघातीहरू मरे हामी देशभक्तहरूले देश बनाउँदा हौं छिट्टै यी प्रतिक्रियावादीहरू ढले हामी क्रान्तिकारीहरूले विश्व उठाउँदा हौं |
हे दार्चुलामुसलधारे वर्षा बोकेर पश्चिमी मनसुन नेपाल प्रवेश गर्दा फेरि पनि बाढीपहिरोको सामना गर्दै नेपाली नागरिकलाई मर्नु पर्यो हाम्रो प्यारो दार्चुलालाई क्षत्विक्षत् हुनु पर्यो क्षत्विक्षत् दार्चुलाको सामुन्नेमा उभिएर महान नागरिकले ज्यान गुमाएको थलोमा आएर एनजिओको एउटा तप्काले चाउचाउको प्याकेट बाँड्यो राहत बोकेको हेलिकोप्टर आकाशमा उड्यो कुहिरोले ढाकेको शोकमग्न बस्तीमा पुगेर सरकारले आश्वासन चखायो तर पनि अपुरणीय क्षति भयो यो देशका लागि त्यसैले हे दार्चुला ¤ तिमी आफूलाई संहाल अनि दुख्न नदेऊ यो देशको छातीलाई के थाहा ? राति पुरिएर मरेका नागरिकहरु साँझ देशको चिन्ता गर्दै सुतेका पो थिए कि ? अथवा मङ्गल ग्रहमा नेपाली बस्ती बसाउन महान् सपना पो देख्दै थिए कि यति बेला दार्चुला तिमीले आँसुले मुख धुँदै गर्दा मृतक नागरिकका भोटले लठ्ठिएकाहरु कुन दुलोमा छन् ? थाहा छैन महाकालीको प्रकृतिले हृदय चिरेर रुँदै गर्दा काठमाडौँको बागमती रुन्छ वा रुँदैन ? थाहा छैन तर पनि अपुरणीय क्षति भयो यो देशका लागि त्यसैले हे दार्चुला ¤ तिमी आफूलाई संहाल अनि ढल्न नदेऊ राष्ट्रिय खुशीको खम्बालाई आज दार्चुलालाई बिपत्ति पर्दा झापा बेखबर हुनु हुन्न महाकालीमा उच्छलन हुँदा फेवा निदाउनु हुन्न हे दार्चुला ¤ तिमी शोकलाई शक्तिमा बदल त्यतातिर तिमीले सुदूर पश्चिमलाई उद्बोधन गर्दै देउडा भाकाबाट नेपालको समृद्धि गाउँदै गर यतातिर हामीले मध्य पश्चिमलाई सम्बोधन गर्दै मयुरपङ्खी नृत्यबाट जनता उठाउँदै गर्नेछौं हे दार्चुला ¤ तिमी सतिसाल झैँ कदापि नडमगाऊ हामी सबै मिलेर नेपाली ओठबाट मुस्कान खोसिनु दिनु हुन्न किनकि हामीसँग एकताको फलामे डोरी मजबुत पारेर बाटिएको छ युगौँदेखि हामीसँग आस्थाको प्रतिक सगरमाथा ठिड्ड उभिएको छ । |
सम्बोधन : नेपाल आमालाईविश्वास नगर आमा विखन्डनवादीहरु र जातिवादीहरुको किनकि संघीयतावादी बनेका छन् यिनीहरु विखन्डनवादीहरु राष्ट्रिय एकताको धोती फुस्काउँदै तिम्रो शरीरको फरिया च्यात्न खोज्दैछन् जातिवादीहरु पुरानो संस्कृतिको नशामा लीदै तिम्रो जीवनको चोलिय उतार्न खोज्दैछन् एउटा देशभक्ति छोरा भएको नाताले तिम्रो फरिया तानेको म कसरी हेरु ¤ तिम्रो चोलिया उतारेको म कसरी सहु ¤ त्यसैले आमा, बरु म रगत बगाउन तयार छु तर म तिम्रो फरिया च्यात्न दिने छैन तर म तिम्रो चोलिय उतार्न दिने छैन विश्वास नगर आमा कांग्रेस, एमाले र माओवादीहरुको किनकि संघीयवादी बनेका छन् यिनीहरु संघीयवादीहरु तिम्रो मुटु कलेजो मागिरहेछन् साम्राज्यवादीहरु तिम्रो आन्द्रा भुँडी तानिरहेछन् एउटा असल छोरा भएको नाताले तिम्रो मुटुमा घाउ लागेको म कसरी हेरु ¤ तिम्रो आन्द्रा भुंडी तानिएको म कसरी सहुँ ¤ त्यसैले आमा, बरु म जिउँदै जल्न तयार छु तर म राक्षसहरुलाई तिम्रो मुटु कलेजो भुटेर खान दिने छैन तर म गिद्धहरुलाई तिम्रो आन्द्रा भुंडी लुछेर लान दिने छैन विश्वास नगर आमा क्षेत्रीयतावादीहरु र मधेसवादीहरुको किनकि संघीयवादी बनेका छन् यिनीहरु क्षेत्रीयतावादीहरु संघीयताको उन्मादमा मात्तिदै तिम्रो अनुहारको खुशी लुट्दैछन् मधेशवादीहरु विस्तारवादीका इशारामा उभिंदै तिम्रो जीवनको अस्तित्व मेट्दैछन् त्यसैले आमा, म तिम्रो मायाको सहारा भएको नाताले तिम्रो आँसु बगेको म कसरी हेरु ? तिम्रो अस्तित्व मेटिएको म कसरी सहुँ ? त्यसैले आमा, बरु म बली बेदीमा होमिन तयार छु तर म तिम्रो आँसु बग्न दिने छैन तर म तिम्रो अस्तित्व मेट्न दिने छैन |
शुभकामनाजनताका खुशी लुट्नलाई मन काला हुनेहरूले झोलामा बम लुकाएर डुल्दै गर्दा सङ्घीयताको जपना गर्नेहरूले विखण्डनको तरबार उठाएर नेपाली छाती चिर्दै गर्दा मलमपट्टी बोकेर नेपाली पीडा मेट्न हिडेकाहरू नेपाल बचाउन सफल बनुन् यही छ मेरो शुभकामना देश जलाउनलाई कालो मैलो मुस्लो छोड्दै सङ्घीयताको आगो आँधी हुरीसँग आउँदै गर्दा आगो टेक्दै अघि वढेका सपुतहरू अग्नि परिक्षामा सफल बनुन् यही छ मेरो शुभकामना देश ढलाउनलाई पहाडहरू हल्लाएँदै सङ्घीयताको भुइँचालो ज्वालामुखी फुटाएर आउँदै गर्दा देश जोगाउने अभियानमा खतेका योद्धाहरू देश जोगाउन सफल बनुन यही छ मेरो शुभकामना नेपाल निल्ने दाउमा सङ्घीयताको पासो थाप्दै हाम्रै छिमेकीले कपटी खेल खेल्दै गर्दा छाती थापेर अघि बढेका योद्धाहरू स्वाधीनताको लडाइँ जित्न सफल बनुन् यही छ मेरो शुभकामना आफ्नै स्वार्थको आकाङ्क्षामा राष्ट्रियतालाई बन्दकी राखी सङ्घीयताको ज्वारभाटासँगै लोभी पापी र स्वार्थीहरू बग्दै गर्दा ज्वारभाटाका विरुद्ध राष्ट्रियता बोकेर हिडेकाहरू लक्ष्य चुम्न सफल बनुन् यही छ मेरो शुभकामना साम्प्रदायिक द्वन्द्व मच्चाउनलाई वर्ग युद्धको बाटो छाड्दै सङ्घीयतामा मुक्ति देख्नेहरू आफ्नो नाममा राज्य दर्ता गर्न तछाडमछाड गर्दै गर्दा वर्गयुद्धमा लामबद्ध भएका सर्वहाराहरू वर्गयुद्ध जित्न सफल बनुन् यही छ मेरो शुभकामना |
ए दशैँए दशैँ, तेरो खोक्रो आशिर्वाद अस्विकार गरेर तेरो विषालु शुभकामना बहिष्कार गरेर यसपाली मैले ठिकै गरेँ नत्र मैले क्षितिजपारी बगेको बादलको टुक्रा झैँ लागेको ऋण तिर्न कतै टाढा जानु पर्दो हो अथवा ममा गरिबीको अर्को जीवन कथा थपिँदो हो ए दशैँ, एकदिनका लागि बुढीको कचकच पचाएर ललाबालाहरूका खुशी अनि उमङ्ग दबाएर यसपाली मैले ठिकै गरेँ नत्र मैले जोडी गुमाएको ढुकुरले झै आफ्नै प्यारीको प्रेम गुमाउनु पर्दो हो अथवा लालाबालाहरूको भविष्य मेटाउनु पर्दो हो ए दशैँ, यस पाली मैले जमरा पनि छरेन दही र अक्षता पनि मुछैन मेरा नानीबाबुहरू पल्लो घरमा खसी काटेको खबर ल्याए काट्न देउ भनिदिए मेरा नानीबाबुहरू साथीहरूले नयाँ लुगा किनेको कुरा सुनाए किन्न देउ भनिदिए ए दशै, मेरा नानीहरूका आँखामा रसाएको आँसु देखेर मेरो ह्दय नपग्लेको होइन तैपनि ह्दय कठोर बनाएर यस पाली मैले ठिकै गरे नत्र मेरी आमाको पाखामा नेउलीको अर्को बिरह सुनिँदो हो अथवा मेरो यात्रामा अर्को पहाड चुलिँदो हो ए दशैँ पोहोर साल तेरो त्यो नवदुर्गा माताको पूजा गरेकै हुँ तर केही दिएन तेरो तेरो भवानीले त्यसैले तेरो भवानीलाई मैले मेरो गरिबीको आक्रोश देखाएर यसपाली मैले ठिकै गरेँ नत्र मैले सधैका लागि हरेक साँझ मझेरीमा बसेर पिरको आँसु पिउनु पर्दो हो अथवा मेरो जीवनको सपना पानीको फोका झै फुट्दो हो ए दशैँ तेरै नाममा बरू रोएर वेदना पिए यो वेदनाको क्रन्दन छोरा छोरी अनि,बुढीलाई दिए ए दशैँ तैले मेरो जीवनको चौतारीमा रोहटे पिङ घुमाए पनि खुशीका लागि मैले आत्मघाती पोको फुकाएन दुनियाले मेरो बदनामको कुरा काटे पनि मभित्रको जटिलता र गरिबी लुकाएन त्यसैले ए दशै तेरो खोक्रो आशिर्वाद अस्विकार गरेर तेरो विषालु शुभकामना बहिस्कार गरेर यसपाली मैले ठिकै गरेँ नत्र मैले क्षितिज पारी बहेको बादलको टुक्रा झैँ लागेको ऋण फाल्न कतै टाढा जानु पर्दो हो अथवा ममा गरिबीको अर्को जीवन कथा थपिदो हो |
सङ्घीयता चाहिंदैनहामीलाई दुःख बिछ्याएर सपना देख्न मिल्ने एक एक वटा झुप्रो चाहिन्छ हामीलाई निष्फिक्री भएर टेक्न मिल्ने आफ्नै स्वामित्वको आँगन चाहिन्छ हामीलाई आँगनमा जीवन लुटिने रीति चाहिँदैन हामीलाई राष्ट्रियता खरानी पार्ने सङ्घीयता चाहिँदैन हामीलाई आलु रोपेर खान पुग्ने एक÷एक टुक्रा जमिन चाहिन्छ हामीलाई हलो जोतेर बाँच्न मिल्ने आफ्नै लालपुर्जा सहितको माटो चाहिन्छ हामीलाई शोषणको भुत जगाउने ठाउँ ठाउँका राज्य चाहिँदैन हामीलाई विदेशी वैरी हसाउने सङ्घीयता चाहिँदैन हामीलाई शोषकसँग लड्न मिल्ने एक÷एक वटा तरवार चाहिन्छ हामीलाई वर्गिय माया गास्न मिल्ने राष्ट्रिय एकताको माला चाहिन्छ हामीलाई शोषकी राज्यको नाङ्गो रूप चाहिँदैन हामीलाई जनताको भावना फोर्ने सङ्घीयता चाहिँदैन हामीलाई पैसा नतिरेरै उपचार गरिदिने ठाउँ ठाउँमा अस्पताल चाहिन्छ हामीलाई पैसा नमागेर पढाइदिने गाउँ गाउँमा व्यावहारिक स्कुल चाहिन्छ हामीलाई पाइला पाइला थगि खाने राज्य चाहिँदैन हामीलाई सामन्ती जालो फिजाउने सङ्घीयता चाहिँदैन हामीलाई उर्जाशील जीवन जिउन मातृभूमिको न्यानो ममता चाहिन्छ यो विश्वमा गर्व गरेर रहन हाम्रो आफ्नै पौरखको अखण्ड नेपाल चाहिन्छ हामीलाई सुखको गीत गाउन उन्मुक्तिको दुनिया चाहिन्छ हामीलाई क्रान्तिको घर भत्काउने नीति चाहिँदैन हामीलाई नेपाल टुक्राउने सङ्घीयता चाहिँदैन |
जनआक्रोशतिम्रा संघीयताको नाराले देश फेरिन्न भन्ने कुरा थाहा पाइयो तिम्रा खोक्रा राजनीतिक जुलुसले लक्ष भेटिन्न भन्ने पक्का भयो त्यसैले ठोकेरै भन्छौं हामी जनता अब स्पाटर्कस जस्तै आफ्नो मुक्ति आफै खोजिन्छ मुठ्ठी कसेर नेपाली किल्ला जोगाउन आफै हिडिन्छ अब तिमीहरूले थोत्रिएका नियम कानुन फेर्छौं भन्दैमा उच नीच र कुरीतिहरू हटाउँछौं भन्दैमा तिमी जस्ताको भर पनि परिदैन तिमी जस्तालाई भोट पनि हालिंदैन तिम्रा मिठा र घुमाउरा तर्कहरूमा कुर्चिकै स्वार्थ लुकेको कुरा थाहा पाइयो तिम्रा ठूला संगठन र शक्तिमा सही विचार र दृष्टिकोण रहेनछ भन्ने पक्का भयो त्यसैले ठोकेरै भन्छौं हामी जनता संघीयताको मोह छाडेर अखन्ड नेपाल नै रोजिन्छ निस्वार्थी मनहरूमा फुलेका सही सिद्धान्त नै खोजिन्छ अब तिमीहरूले कुतर्क भरिएका थोत्रा गाला बजाउँदैमा हाम्रँे घरमा आएर जुम्ल्याहा हात जोड्दैमा तिमी जस्तालाई विश्वास पनि गरिंदैन तिमी जस्तालाई भोट पनि हालिंदैन तिम्रा भेला र बैठकहरूले निकास दिंदैन भन्ने थाहा पाइयो तिम्रा अगुवाई र नेतृत्वले विकास हुँदैन भन्ने पक्का भयो त्यसैले ठोकेरै भन्छौं हामी जनता निकास दिन अब आफै जुटिन्छ विकास दिन अब आफै उठिन्छ अब तिमीहरूले क्रान्तिका झुठ्ठा सपना बाँड्दैमा हाम्रो गाउँमा आएर विकासे कुरा गर्दैैमा तिमी जस्ताको पछाडि पनि लागिदैन तिमी जस्तालाई भोट पनि हालिंदैन तिम्रा योजना र सपनाहरूले जनताको संविधान आउँदैन भन्ने थाहा पाइयो तिम्रा कोक्रे सिद्धान्तहरूले गणतन्त्र सुदृढ नहुने पक्का भयो त्यसैले ठोकेरै भन्छौं हामी जनता क्रान्ति सफल बनाउन आफै पाइला चालिन्छ गणतन्त्र सबल बनाउन आफै राँको बालिन्छ त्यसैले खबरदार छली र कपटीहरू हो तिमीहरूले गुन्डा र लठैतहरू प्रयोग गर्दैमा तिमीहरूले धाक धम्की र त्रासको भाषा बोल्दैमा तिम्रा भाडाका टट्टुहरूसँग पनि डराइदैन तिमी जस्तालाई भोट पनि हालिंदैन । |
निलो आकाश छोप्न दिने छैननिलो र खुल्ला आकाशमुनि पहारिलो घाम लाग्ने ठाउँमा मेरो सानो घर थियो मेरो घरको मैराबाटै ऊ पारीको मगर गाउँ क्या मिलेको देखिन्थ्यो मेरो घरको झ्यालैबाट पवित्र झर्ना बग्दै गरेको वरिपरि हरियो जङ्गलले ढाकिएको एउटा विशाल पहाड त्यो पहाडको शीरमाथि मनोरम हिमाल सबै सबै देखिन्थ्यो तर तिमी आज एक्कासी डलर बोकेर आयौ र, मेरो सानो घरको सामुन्नेमा विशाल महलका लागि पिलरहरू गाड्न थाल्यौ तिमीले महलको एकतला बनाउँदा मेरो सानो घरको मैराबाट मगर गाउँ देखिन छोड्यो तिमीले अर्को तला उठाउँदा हरियो पहाड र मनोरम हिमाल पनि छोपियो तैपनि तिमी अझै अर्को तला थप्दै छौ भो अब त अति भो योभन्दा माथि अझै अर्को तला थप्छौ भने यो स्वीकार्य हुने छैन म तिम्रो महल चकनाचुर पारिदिने छु किनकि अब डलरको आडमा तिमीले मगर गाउँलाई ओझेल पारेको कुरा मैले सहन सक्दैन हिमाल र पहाडलाई छोप्ने कुरामा मेरो सहमति हुन सक्दैन म मेरो सानो घरमा लाग्ने पहारिलो घामलाई रोक्न दिने छैन म यो निलो र खुला आकाशलाई छोप्न दिने छैन । |
Reference
https://easyayurveds.com/ayurvedic-medicine-for-diarrhea/Medicinal Plants for skin Burns
Medicinal Plants for Hair Health
30 Medicinal Herbs For your Home
50 Medicinal Plants for Inflammation
50 Medicinal Plants Used as Spices In Nepal
Medicinal Plants for Penis Size Enlargement
Medicinal Plants for Skin diseases
Medicinal Plants for High Blood Pressure
Medicinal Plants For Diabetes (High Blood Sugar)
MEDICINAL AND AROMATIC PLANTS LISTS OF NEPAL
Medicinal Plants Of Nepal ! Genetics, Classification, Preservation, and Applications
100 Rare Medicinal Plants of Karnali Nepal! Impossible to Find Other place.
Top 25 Medicinal Plants For Boosting Memory and Treating Alzheimer
Top 15 Expensive Medicinal Plants of Nepal! Numerous Among Them Are Uncommon Globally
Shashwot Khadka Songs Lyrics and Chords
Samir Shrestha's Top Songs Lyrics And Chords
Nepali Song Lyrics And Chords of Prabesh Kumar Shreshta
All Songs Lyrics Of Wangden Sherpa
Top 10 Ankita Pun Songs with Lyrics and Chords
Strum Along: Top 24 Sushant KC Songs with Lyrics and Chords
Famous Nepali Poems of Sarita Tiwari सरिता तिवारीका कबिताहरु
Famous Nepali Poems Of Man Prasad Subba मन प्रसाद सुब्बाका कबिताहरु
Top Poems Of Dinesh Adhikari दिनेश अधिकारीका कबिताहरु
Best Poems Of Prakash Sayemi प्रकाश सायमीका कबिताहरु
Famous 10 Poem Of Siddhicharan Shrestha
Best Nepali Poem OF SaruBhakta सरुभक्तका कबिताहरु
100 Nepali Famous Haiku Poem In Nepali
Arjun Parajuli ka Nepali Kabitaharu
Some Nepali Poem Of Shekhar Dhungel शेखर ढुङ्गेलका कबिताहरु
Some Poem Of Motiram Bhatta मोतिराम भट्टका केही कबिताहरु
Some Poem Of Lekhanath Paudel लेखनाथ पौडेलका केही कबिताहरु
25 Famous Poem Of Gopal Prasaad Rimal गोपाल प्रशाद रिमालका केही कबिताहरु
Some poem of Kali Prasad Rijal काली प्रसाद् रिजालका केही कबिताहरु
Some Famous Poem Of Bhinidhi Tiwari भिमनिधी तिवारीका केही कबिताहरु
Top Poem Of Madhabh Prashad Ghimire राष्ट्रकबी माधव प्रशाद घिमिरेका कबिताहरु
10 Famous Nepali Poem Of Mahakabi Laxmi Prashad Devkota
Exploring the Literary Legacy: Bhanubhakta Acharya and His Top Ten Poems In nepali
11 types of poetry with Beautiful Short Nepali Poem
Ten Nepali Poems with English Translations for Poetry Enthusiasts Worldwide
The history of Nepali Poem And famous poets of Nepal
