If you were to meet Gandakiputra today, you'd
probably look a collected man in his 50s, softly growing vegetables in his yard or
scribbling verses in a used-out notebook. But behind that calm exterior is
a man who formerly bellowed via the streets of Nepal with a pen in his bag and
rebellion in his core.
Born as Shaligram Khatiwada in Jhorahat—fair 9 km from
Biratnagar—his soon existence was established in countryside simplicity. His dad was a
rich cattle owner, with 40 buffaloes and 30 cows. As a boy, Shaligram helped
manage the household and cattle, never imagining that meter might become his
calling.
But, as existence frequently does, it had other plans.
Becoming Gandakiputra
Shaligram’s change into Gandakiputra began in 1991
(2048 BS), when he moved to Kathmandu. There, he became an avid listener of a
scholarly plan upon Radio Sagarmatha, hosted by dint of Prakash Sayami. One 24 hours,
inspired and a bit brave, he sent a poem to the show—and not under his genuine
label.
Why? Simple: he didn’t desire to be laughed at by dint of his friends
provided the poem flopped. So, he built upward a pen label—Gandakiputra, sense "Son
of the Gandaki River." He didn’t know it then, and that label might shortly
bear heaviness in Nepal’s scholarly and political circles.
Poetry as Protest
Back in the soon 1980s (2036 BS), when Shaligram was fair a
learner in Urlabari, he wrote his first objection poem. The political stress
between the Panchayat government and the growing multiparty movement was warming
upward. Young and idealistic, he hit the streets, reading the identical poem for quad
months direct during demonstrations.
“I became a champion of the movement,” he recalls. “All from single
poem!”
While his activism was powerful, his grades were feeble. Always
meeting upon the last bench, Shaligram was barely passing his classes. Teachers
knew him more for his blazing speeches than for homework.
Mentorship and Motivation
In 1981 (2038 BS), Shaligram met Madhusudan Neupane, a key
shape in Nepal’s leftist movement. Though never officially a party member,
Shaligram—or Gandakiputra by dint of now—was deeply inspired by dint of Neupane’s political
passion and scholarly recommendations.
Neupane might bring him magazines like Sankalp and Jhismise
from Kathmandu. Gandaki devoured them. He as well read works by dint of Prakash Kowit and
Subash Ghising, as good as Russian novels like saying Gorky’s mom and
Nikolai Ostrovsky’s How the Steel Was Tempered. These books didn’t fair
amuse him—they formed his worldview.
“I believe I obtained into the movement fair by dint of reading a a handful
powerful books,” he says with a grin.
A Poet, no a statesman
Despite his activism, Gandakiputra never connected a political
party. He was a poet for the commonwealth, the kind who might show upward anywhere provided
there was a mic and a group.
In his town, the Panchayat loyalists used to bawl him Wame,
a insulting article for leftists. But he didn’t anxiety. flat his household fought
to comprehend him.
“My parents desired me to obtain a administration job and resolve
low,” he says. “But I never cut me in an office chair.”
An Accidental Government official
Ironically, destiny gave him which he never chased—a administration
job. In 1987 (2044 BS), he and some friends visited their town’s newly
designated official, Parshuram Khapung. Their scheme was to rebuke him for
betraying the leftist movement and connecting the Panchayat government.
Instead, the official offered Gandaki a job upon the spot.
“I was surprised,” he laughs. “departed in to rebuke him, came out
with an appointment letter!”
The job was in Khotehang, Khotang—so distant that his
parents, pondering he couldn’t manage the journey, bought him a level pass. He
lasted nine months. Then, during his Dashain vacation, he ditched the job and
reunited the objection movement.
The motion Years
In the 1980s, Gandakiputra was all above Eastern
Nepal—organizing, performing, and objecting. He might collect piece element to
lift funds, trade it for sweetener, and sell it to buy objection materials. He
met key activists like Khem Nepali and avoided many police crackdowns.
“I felt like provided I didn’t show upward, the movement might expire,”
he recalls.
In 1981, during a educator’s alliance objection, he was questioned to
donate a address. anxious and resolute, he brought a blazing talk that built him
a local myth. From that 24 hours upon, commonwealth didn’t fair desire him to talk—they bided
for him to recite poems.
Celebrity Poet
Once, in Tarahara, Sunsari, after performing at a gathering, two
girls neared him for autographs—single upon paper, the other upon her clothes.
“You’ll clean that,” he said.
“I succeeded’t,” she replied. “I desire to keep it eternally.”
“which’s when I felt like a genuine poet,” he laughs.
In the 1990 People’s motion, Gandakiputra was a rockstar.
His label alone could gather hundreds at a street edge. He read poems, wrote
songs, executed street plays, and edited barrier magazines—all aimed at
dismantling the kingdom.
playhouse, Songs, and Shadow Performances
After 1990, Gandakiputra staged 8 plays. The first single, Naaayeko
Prajatantra (The Democracy which not ever Came), was a hit. flat after
government was restored, he and other leftist artists were motionless observed by dint of
police. They had to execute their plays privately at night, mail flyers
stealthily, and allocate lookouts to alert of raids.
“The police didn’t desire us awaken,” he says. “But we never
slept.”
A Second Chance at a Desk task (He Quit Again)
During the next People’s motion in 2006 (2062/63 BS), he
was given different administration job—that period via the abet of companion poet and
officer Madhu Pokharel.
He didn’t last lengthy. Six months in, protests began again.
He gave back the job and picked upward his meter bag formerly more.
He even divided the stage with scholarly myth Modnath
Prashrit after he was freed from prison, reciting poems that mixed crowds
into deed.
missing and establish
Today, Gandakiputra isn't as clear as he formerly was. Time,
as he says, doesn’t stay loyal to single person eternally.
“There was a period I belonged to everyone. currently, I belong to
me,” he reflects.
He motionless writes, motionless performs when questioned. His meter
collections—Aandolanka 19 Din (2006) and Moorchhanabhitra
(2012)—capture his radical soul. He’s as well written plays and possesses plans
for a political novel.
But mostly, he lives a silent existence—farming, cuisine with his
spouse, and reflecting upon a existence of poetry and disruption.
Love, the Unexpected Chapter
In the soon ’80s, whereas staying in Urlabari, Gandakiputra
fell in adore. He idea she was the single. But, like many things in his existence,
destiny had a twist in shop.
(We’ll keep the remainder of the adore tale for different period…
unless you desire a entire chapter upon that too!)
The Gandakiputra Legacy
Gandakiputra is not a mainstream celebrity. You succeeded’t find
him upon television much, nor trending upon communal press. But provided you talk to anyone
who marched in the protests, who stood in public squares in Morang or
Biratnagar listening to street poets, they’ll nod and speak:
“Yes, we recall him. He built us feel adventurous.”
on behalf of Gandakiputra, meter possesses always been more than words.
It’s been a arm, a instrument, and a path to stay candid in a untruthful earth.
As he puts it, “Poetry always walks the hard path—and the
landing is value it.”
यात्रामा जब निस्किए सडकमा भेटिए थुप्रै मान्छेहरु | मान्छेहरु कोहि चुपचाप हिडिरहेका कोहि हल्ला गर्दै हिडिरहेका कोहि बुद्धजस्तै शान्त कोहि हिटलरजस्तै क्रुध्द हजारौको भिडमा हजार थरि मान्छेहरु | त्यही भिडमा समताको गीत गाउने एउटा मान्छे भेटे मैले अनुहारमा ज्योति बोकेर गोडामा बिश्वास बोकेर त्यो मान्छे चडीरहेको चेतनाको उज्यालो | उ कति सुन्दर देखिएको अरु मान्छे भन्दा उस्को आवाज कति शक्तिशाली अरुको भन्दा उस्को हाउभाउ उस्को हाँस्ने तरिका सबै एकदमै फरक फरक लाग्छ जसरि चैत्रको घाम र पुर्णिमाको जून | अरु भाग्यलाई गालि गरिरहेको बेला उ काममा बिश्वास गरेर पसिना बगाउदै थियो अरु हात फैलाएर भिख मागिरहेको बेला उ अधिकारका लागि लडी रहेको थियो राम्रो लाग्यो मलाइ अरुको कुरा गर्ने भन्दा आफै केहि गर्ने मान्छे | मैले बाटामा भेटे एउटा राम्रो मान्छे तिमीले एक बिहान मलाइ सम्झाइरहदा म तिम्रो बान्कीमा उसैको बिम्ब देख्तै थिएँ मेरी कवयत्री मलाइ माफ गर म तिमीले जस्तो भाँती पुर्याएर कमसेकम कविता लेख्न जान्दिनँ | |
हेड लाइन र कविताझर्रो शब्दजाल बुनेर चौबन्दिको गित लेख्दैमा भिर ठुलेको भोको पेट र नाङ्गो आङ्ग देख्दैमा मानवताको टाउकोमा शिखण्डी तरवार नचलाउने संदेश बोल्दैमा बाहिर सुकिला देखिएका कालाहरुको कपटी पोल खोल्दैमा तिमि भेला भएर बाँचेको कविताले छुनै सक्दैन झुम्रे साहित्यकार तिमीसंग दरवार छैन त्यसैले पनि कविगोष्ठी समाचारको हेड लाईन हुनै सक्दैन | ब्रुनाइको जंगलमा हराएका छोराहरु सम्झेर रोईरहेका आमाहरुको बिरह आयातित संस्कृतिको पासोमा परेर छटपटाई रहेका मादल र मुर्चुङ्गाको पीडा यो बुद्धको देश यहाँको शान्तिलाई ढुङ्गा नहान यो सगरमाथाको देश यहाँको स्वाभिमान लाइ कमजोर नठान यहि कुरा तिमीले गाउने गित भए तिनको पीडाले यहाँको महल रुनै सक्दैन के का लागि किच किच हो कविजी कविगोष्ठी समाचारको हेड लाइन हुनै सक्दैन | तिमीले नै भन्यौ कविजी पोथी बास्नु हुदैन नामर्द मर्द पाएका हामीले मर्दको हाँसो हाँस्नु हुदैन तिमीले नै यो हल्लइ हल्लाको देश भनेर ठोकुवा गर्यौ तिमीले नै मध्यरात पछी सडकमा मातेको मान्छेको भाषण सुन्यौ तिमीले नै आमाको सपना देख्यौ तिमीले नै देवासुर संग्राम लेख्यौ तिमीले नै जाग न जाग भनेर सुतेका मान्छेलाई उठायौ स्वतन्त्रताको गित भन वा मुक्ति युद्धको साइरन तिम्रै कलमले बजायो हामीलाई थाह छ कायरता व्यक्त गरेर तिम्रो कलम रुनै सक्दैन के गर्छौ ब्युटी कन्टेस्ट वा रात्रिभोज भए अर्कै कुरा कविगोष्ठी समाचारको हेड लाइन हुनै सक्दैन । |
प्रलयमा ज्यूँदो प्रेमआज अचानक हरायो बादलको जङ्गल र प्रकट भयो विहानको तेज लिएर आँगनमा फूलहरुको जुलुश सुस्केराका सबै महाकाव्यमा आगो सल्काएर केवल कविताको मात्र बजायो नविन सारङ्गी र म जीवनको अप्ठ्यारो डिल पन्छाएर सुटुक्क आँए तिम्रो ममताको सँघारमा र रमायो हाम्रो मन आफ्नै धैर्यताको लय समातेर । संघर्षको भेलमा थिएँ म जव जीवन छोपिएको थियो आफ्नै घरले पुरेर त्यसबेला पनि समातेर त्यहि मुहारको सुन्दरता म लडि रहें नहारिकन सबै आग्लाईहरुलाई होचो बनाउँदै विश्वास गर अहिले म धर्तीमा उभिएर गाइरहेको छु इश्वर हराएको गीत ।। |
अन्त्यमा सुसेली हाल्दै झरूँ तिम्रो स्निग्ध्ताको पवित्र फाँटमा गाउँ जङ्गलको आबाज टिपेर गीत फूलको रङ्ग पैचों मागेर चित्र उतारुं तिम्रो आँखाको र शब्दकोष बाट चोरेर सुन्दर शब्दहरु लेखौं तिमीलाई कवितामा | आकाशलाई अलि माथि उचालेर बनाउँ तिम्रो लागि अग्लो घर घामलाई पिठ्युँमा अड्याएर बनाउँ सितल छहारी चट्टान पगालेर बनाउँ तिमि हिड्ने बाटो खोलालाई यतै बोलाएर तिमीलाई छुँदै बग्न भनु आंधीलाई रोकेर आफ्नै छातीले बिस्तारै बहन भानु भनौ हल्लालाई संगीतमा अनुबाद हुन | के के सोचिरहेको थिएँ जुलुसमा हिड्दै गरेको बेला अचानक बन्दुक पड्कियो र छातीमा गाडियो आगोको फूल केहि भन्नै भ्याइन एक्कासी मुखबाट निस्कियो मुर्दाबादको आवाज र शरीर चिसो भयो | |
भोलिको बाटोखै कता कताबाट लखेटिंदै कता कताबाट भाग्दै अन्जान हुण्डरीको चक्रव्युहमा फस्दै आफ्ना आस्थाका भगवान आफ्नै पोल्टामा बोकेर हामी भेला भएका छौं यो भूमिलाई ओत लाग्ने चौतारो बनाएर | हामी आएका छौं आफ्ना आफ्ना पीडाबाट प्रताडित कथा बोकेर कोहि आयौं आफ्नो माया कालीखोलाको पानीभन्दा सङ्लो छोडेर कोहि आयौं बर्न नदिको छातीभित्र अटल बाँचिरहेको ढुंगाजस्तै गरुङ्गो मन लिएर कोहि अरुण र तम्मरलाई आफ्नो दुःखको गीत गाउन दिएर उस्कै लय समातेर रुदैं उक्लिएका हौंला | जहाजका अप्ठ्यारा भर्याङ्गहरु माटोको माया उस्तै थियो उस्तै बास्ना आउँथ्यो होला हावामा मिसिएको पसिनाको सुवास मझेरीमा बज्ने हातका चुरा पँधेरामा गाउने मारुनी गीत गुम्बाको ॐमनी पेमेहुँ उस्तै थिए होलान् साम्ची ,दागाना तेह्रथुम र दैलेखका सेल रोटि र महि पार्ने ठेकी ! हामीले लगाएको सिरको टोपी मायालुलाई प्रेमले ओढाई दिएको बर्को हाम्रो बाजेले बोकेको च्याब्रुङ हाम्रो आप्पाले आमालाई माया लाउँदा बजाएको डम्फु उस्तै थियो होला गीतको भाका पनि डम्फुलाई माथी चरी हेर चरीलाई नहेर मलाई हेर ! उस्तै तालमा बज्थ्यो देउसीको मादल त्यसरीनै गाउँथे भैलिनीहरु त्यसरी नै रमाउथ्यो बिबाहको सहनाई त्यसरी नै छुट्थ्यो हाँसोको रेलगाडी रत्तेउलीमा रमाउने आमाहरुको | एउटै थियो मुटु भूगोल एउटै थियो काटिदियो सिमानाले र मात्र अलग भएको हौं हामी वीरताको गाथा उस्तै छ खुकुरीको कथा उही छ मात्र फेरिन खोजेका छौं हामी ! यो एक्काइसौं शताब्दीको सङ्घारमा उभिएर के सोच्दैछौं हामी के भोलि हामीले हिड्ने बाटो एउटै होइन र एउटै होइन र भविष्यमा ताप्नुपर्ने अमेरिकाको तातो घाम ! |
फेरिएको मार्क्सवादकमरेड ! अनेकन पीडा खपेर टपरीमा दिशा पिसाब गराएर हामीले मार्क्सवादको ज्ञान हासिल गर्यौं तिमीलाई आदर्श मानेर प्रतिबन्धित कालमा । शासन जनताको हुनेछ हामी किसानका माझमा जानेछौं मजदुरको माझमा हुनेछौं हामी भोका नाङ्गाका बिचमा हुनेछौं हामीलाई घोक्न लगाइएको हामीलाई घोकाइएको महान विचार यही थियो हामी दृढ विश्वासका साथ गाउँ तिर पस्यौं भेट्यौं किसान , मजदुर र भोकाहरुलाई र कसिलो हात मिलाएर भन्यौं शासन जनताको हुनेछ ! समयसङ्गै व्यवस्था फेरियो राता झण्डाहरु गाउँ गाउँमा यसरी फहराए मानौं सब ठिक हुँदैछ तर हाम्रो आदर्श हाम्रो सपना कतै अलमलिएको छ कतै बरालिएको छ अखवारहरु किन लेख्छन् हाम्रो मन भत्कनेगरी समाचार एफ एम रेडियोमा किन आउँछ भ्रस्टाचारको लामो सूचि ! हिजो हामीलाई पढाउने गुरू हिजो हामीलाई मार्क्सबाद चिनाउने महान क्रान्तिकारी नायक आज तस्करको गुप्त बैठकमा दलालहरुको डिनर पार्टीमा नगर बधुको लिपिस्टिक पोतिएको ओठमा या फाइबस्टार होटलको टेवलमा खोजिरहेको छ मुक्तीको गित फेर्नुपर्ने व्यवस्था थियो तर तिमी फेरियौ कमरेड ! र तिमी सम्म पुग्न हिजो साथ दिनेहरुले पनि गाउनु पर्ने भो खुसामदको भजन ! देख्छु कता कता तिमी डराउन थालेका छौ जनतासङ्ग सङ्ग-सङ्गै हिंडेका साथीहरु सङ्ग र धाउन थालेका छौ मन्दिरतिर काट्न थालेका छौ राँगा बोका र हाँस कुखुराहरु बिर्सिएर सर्बहारा जातीको अन्तर्राष्ट्रिय गीत निरन्तर गुनगुनाउ थालेका छौ रेडियोबाट बिहान बिहान बज्ने भक्ती गान , तिम्रो पहिरन फेरिएको छ जसरी फेरिएको छ तिम्रो विचार | कुनै समय पशुपतीनाथले सबैको कल्याण गरून् भन्नेहरु आँफै हराएको यो देशमा तिमी भने गेरु वस्त्र लगाएर कस्तो सत्तामा राज गर्ने सपना देखिरहेका छौ शासन जनताको हुनेछ भनेको होइन र कमरेड ? |
एउटी आमाको बयान ! म जन्मेकै दिन घरमा जम्मा भएका काकीहरु , सानिमाहरु र फुपुहरुले हास्दै ऐलान गरिदिए अरे अर्काको घर जाने जात अब गाग्री किन्नु पर्छ खड्कुलाको जोहो गर्नु पर्छ आमा भन्नू हुन्थ्यो छोरी तिमी जन्मिएकै दिन तिम्रो बिदाइको कुरा चलेको थियो साल नालबाट छुट्याएर धोइएकी म मेरो शरिरको गर्भे चिसो सुक्न नपाउदै मलाई बेहुलीको रुपमा सिंगारिएको थियो अरे । जब म बोल्न थाले आमाले भन्नू भो धेरै बोल्नु हुन्न छोरी अर्काको घर जाने जात मलाई लाग्यो मेरो नाम थर गोत्र अर्काको घर जाने जात भएछ म , म नभएर मानौ अर्कै केही हुँ देबि बनाएर बोल्न निषेध गरिएको ढुङ्गाको मुर्ती या भित्तामा टागिएको समय बताउने घडी जहाँ पेण्डुलम भएर हल्ली रहन्छ मेरा जिजिबिषा इच्छा र चाहनाहरु पेण्डुलम नै भएर चुपचाप । समय फेरियो भन्छन तर उस्तै छ मेरि हजुर आमा र मेरो कथा । अरुणा लामाले गाएको गित जस्तो बेदनाको सुस्केरा छ छातीमा उनकै स्वर सङ्गै रुन्छ म जस्ता आइमाईको मुटु मेरा रहरहरु , सपनाहरु उन्मुक्त भएर हास्ने कुरा सबै अरुबाटै निर्देशित हुन्छ म हिडेको , हासेको साथीहरु सङ्ग रमाइलो गरेको हरेकको परीक्षा लिइ रहन्छ परबाट एउटा पुरुष सिनेमा घर , कफि सप रेष्टुराँ या चिडियाखाना एक्लै हिड्न बर्जित छ मलाई बर्जित छ एक्लै बसेर खान चिसो बियर या तातो मम । ब्यभिचारको पर्याय अर्धचेत भएको एउटा पुरुष उभिन्छ म हिड्ने बाटोमा उस्ले ठिक भने म ठिक हुन्छु उस्ले गलत भने म गलत हुन्छु मेरो जीवनको न्यायाधिष मेरो जीवनको अदालत मानौ उही हो उसैको फैसलाले मेरो न्याय अन्याय तोकिन्छ म मेरो मनको इजलासमा बयान दिन नपाई पटकपटक पराजित बनाइन्छु अपराध नगरी । रगत बगाएर जन्मदिने म मुटु निचोरेर दुध ख्वाउने म मलाई नै बन्दी बनाउछ छोरो र भन्छ आमा तिमी केही जान्दिनौ आमा तिमी केही बुझ्दिनौ यस्तो लाग्छ मैले नजानेरै जन्माएको उस्लाई मैले नजानेरै हुर्काए उस्लाई किन जान्ने भएका यी लोग्ने मान्छेहरु के आईमाईलाई नजान्ने बनाएको यहि एकधर्को सिन्दुरले हो र ? |
बुधनीको पसलजीबनजस्तै भारि छ टाउकाको ढाकी निधारमा उम्रिएको छ सीम अनुहारमा देखिन्न पीडाका छायाँहरु मानौ बुद्धत्व प्राप्त गरेकी छ उसले ढाकी टाउकोमा लिए पछी | यहि ढाकीमा अटाएको छ चाडबाड आए जस्ता परिबारका खुशीहरु छोराको स्कुल फीस कुनै पार्टीको झण्डा हल्लिएझैं यहीं हल्लदै छ छोरीको घाँघर नदीले सन्नाटा भत्काए जस्तो सुसाई रहने सासुको औषधि र साझँमा बाल्ने टुकीको उज्यालो यहि ढाकीमा सुरक्षित छ | यो ढाकी कुशल पाइलटलेझैं सकुसल अवतरण गर्नु छ बुधहाटमा बिस्कुन फिंजाएझैं फिजाउनु छ सपना एकछिन हराएर आफैंलाइ बेच्नु छ आठ के.जी.भिंडी कुनै विख्यात शाकाहारी डाक्टरलेझैं लौकाको महत्ता दर्साउँदै ग्राहकलाई जिम्मा लगाउनु छ छ जोर लौका सिङ्गो टिक्न र बिक्न नसक्ने राजनीतिक दल जस्तो टुक्रा टुक्रा पारेर बेच्नु छ चारवटा फर्सि | त्यसो त फरासिली हुनु छ ग्राहकका सामु बिर्सनु छ जीवनबाट भाग्न तम्तयार सासु बिर्सनु छ ,नाङ्गो ढाक्न लुक्दै हिडी रहेकी छोरी प्रतेक साझँ रुटिन जस्तो भएर आउने मातिएको लोग्नेको गालि र पीटाई | र मुस्कुराउनु छ बुधनगरकी बुधनीले पसलमा सामान रहुन्जेल | |
उपहार तिम्रो नाममातिम्रो नाममा केही पठाउन सकिन मैले र एउटा कविता पठाएको छु त्यसलाई पढेर तिमीले मेरो सपनाको तस्विर बनाउनु | सुन्छु तिमीले कपालमा सिउरिन मानिनौ रे फूलहरू मैले आगो साक्षी राखेर तिमीलाई उपहार दिएको घाम पनि खस्यो रे तिम्रो सिउँदोबाट तिम्रो अनुहारको आभा तिमीलाई छोडेर आजभोली नाच्छ रे शिरीषका हाँगाहरुमा काँच खस्दा आएको तिखो आवाज जस्तो तिम्रो हाँसो आफ्नो ओठबाट झिकेर खोलामा बगाइदियौ रे तिमीले त्यही हाँसो बोकेर खोला अचेल बग्छ रे गैरिखेतको बिचैबिच उँधोतिर | किन मन परेन तिमीलाई ? म हिंडेपछि फूलहरु रङ्गहरू र चराझैँ कावा खाँदै उड्ने उमङ्गहरु कि तिम्रो चाहनाको गीत खस्यो कतै कि तिम्रो मनको मीत बस्यो कतै दिग्भ्रमित म यो घाम बोकेर आउँ भन्थे ताराहरु टिपेर ल्याउँ भन्थे | माफ गर ठ्याम्मै बुझिन मैले तिम्रो कुरा र तिम्रो नाममा केहि पठाउन सकिन पठाएको छु एउटा कविता त्यसलाई पढेर तिमीले मेरो सपनाको तस्बिर बनाउनु | |
आफूसङ्ग एक्लै हेर्दैन कसैले आफू तिर र मिलाउनु पर्दैन आफूले लगाएको लुगा कोर्नु पर्दैन कपाल काट्नु पर्दैन बेछाटसङ्ग उम्रीएर अनुहार छोप्न लागेको दाह्री जसरी खाएपनी फरक परेन खाना एक्लै भएपछी गर्न पाइने रहेछ मनमा लागेको कुरा । स्वाङ्ग पारेर बोल्नु परेन औपचारिक हुनु परेन कसैको चियोचर्चोको बहस र तर्कको प्रशसा या गालीको सिकार हुन परेन एक्लो भएपछी न मायालुको गाली न रिसाएको घुर्की मायालु नै नभएपछी न कविता न प्रेम पत्र , एक्लो भएपछी प्रेमपनी एक्लो हुने रहेछ । एक्लै आनन्दले बजाएर पात पिपलले पनि गाएकै छ गित एक्लै घामको प्रकाशले चम्किएकै छ धर्ती एक्लै बग्छ खोला एक्लै हुन्छ समुन्द्र र पनि गाइन्छ तिनकै गित ध्यानमा बुद्ध एक्लै थिए एक्लै थिइन मदर टेरेसा एक्लै थिइन पारिजात र पनि लेखियो उनकै गाथा । म एक्लो एक्लै हिड्ने अठोट गर्दैछु एक्लो बाटोमा ! एक्लो भएपछी हेर्नू परेन कसैको बाटो र खर्चनु परेन ब्यर्थमा मुल्यवान समय ! |
दतिवन Washerman’s Plant (Achyranthes aspera अपामार्ग): Benefits, Uses, and Medicinal Properties
Kooth (Saussurea Lappa) – कूठ Benefits, Uses, and Medicinal Properties of Costus Root
काने झार Commeline Benghalensis (Kane Jhaar) – Medicinal Uses, Benefits, and Overview
गिँदरी Premna Serratifolia L. (Gindari): Benefits, Medicinal Uses, and Importance
पाञ्चान Ougeinia oojeinensis (Paanchan): तिनिश Medicinal Uses, Benefits, and Ecological Importance
बोके टिमुर Zanthoxylum Armatum (Boke Timur) Benefits, Uses, and Medicinal Properties
ठूलो नीम Thulo Neem: महारूख Medicinal Benefits, Uses, and Natural Remedies
सिउँडी Siudi (Euphorbia Neriifolia) Uses, Benefits, Side Effects, and Medicinal Properties
काठेकार, फर्कफल, काठआँवली, Averrhoe acida :
Kaaulo, काउलो, कोह, नाकेम, नेपाली अर्जुन, Kaulo Arjuna, Machilus dutbiei
Kaalo Punarnawaa, कालो पुनर्नवा, Black Patagon
Seti Kareli, सेती करेली, तितेकरेली राम्री, तिताकरेल, Bitter Gourd
Thulo Pahelo Kapaas, ठूलो पहेँलो कपास बिरुवा, Cotton Yellow, Gossypiun birsutam
Kapas, कपास, सूत्रपुष्प, Cotton, Gossypiun herbaceum
Thulo Karkalo, ठूलो कर्कलो, मानकन्द, माने Gaint Taro, Alocaria species
Alocaria speciesThulo Karkaloठूलो कर्कलोमानकन्दमाने Gaint Taro
Katahar, कटहर, Artocarpus beterophyllus
Bans Bata Baneko Kaagaj, बाँसबाट बनेको कागज, Paper From Bamboo
Nepali Speaking Practice through Books in Hindi and English
Master Hindi Speaking Through Indian Schools: Practical Phrases with Nepali and English Translations
Master Hindi Speaking with Indian Railways: Practical Phrases with Nepali and English Translations
Learn Nepali with Mobile Phone Conversations including Hindi and English Translations
Master Hindi Speaking: Practice Through Movie information with Nepali and English Translations
Famous poem Of Upendra Subba उपेन्द्र सुब्बाका केही कबिताहरु
Some Top poem of Pandit Udayananda Aryal पं. उदयानन्द अर्ज्यालका केही कबिताहरु
Some Top Poem Of Ishwar Ballav, ईश्वरवल्लभका केही चर्चित कबिताहरु
Some Best Poem of Indira Prasai इन्दिरा प्रसाईका केही कबिताहरु
Some Best Poem Of Aahuti आहुतिका केही कबिताहरु
Some Beautiful Poem Of Momila मोमिलाका केही उत्कृष्ट कबिताहरु
Top Ten Poems Of R M Dangol आर. एम. डङ्गोल का केही कबिताहरु
Some Beautiful Poem Of Ashesh Malla अशेष मल्लका केही कबिताहरु
Some Best Poem Of Ambar Gurung अम्बर गुरुङका केही कबिताहरु
Top Ten Poems Of Amar Giri अमर गिरीका १० कबिताहरु
Some Best Poem Of Kedarman vyathit केदारमान व्यथितका केही कबिताहरु
Chhapakkai Phula PHulyo Nepali Song By Singers Kiran Gajmer, Melina Rai
Kunai Batoa Timi Yeklai -BY singers Itu Jojiju, Ram Bhakta Jojiju
Maaya Raichha Ra By singer Kali Prasad Baskota, Sadeekshya Kattel
Manoj Raj Songs Lyrics "Kaliyug Ma Nasha" "Aaja Bholi" "Yasto Euta Katha Raichha"
Nepali Lyrics Of Unko Priti Pahile Ho Ki By Singer : Prabin Bedwal, Rachana Rimal
Nira Singer : Kali Prasad Baskota
Rabin Sharma Top songs lyrics and chords collection
Sanjeev Singh All Hits songs lyrics and chords collection
Top three Song Lyrics Of Sukmit Gurung "Pal Pal Timrai" "O Mero Priyatam" "Chiso Batas Le"