Tip Best Nepali Poem Of Chabilal Upadhyaya छविलाल उपाध्यायका केही कबिताहरु

 

Tip Best Nepali Poem Of  Chabilal Upadhyaya  छविलाल उपाध्यायका केही कबिताहरु

Chabilal Upadhyaya Khatiwada is a well-known name in the Assamese literature born in the Indian State of Assam. As a poet by heart and soul, he has imbibed the entire being into the world of poetry as such. It has turned it into a profession that formed the very essence of his life. He is a poet who surmounted all his personal adversities: health issues and others, to go on writing poems. His fidelity to traditional poetic forms and styles, without yielding to the temptation of contemporary trends, earned him an honorable position in the literary world.

    Early Life and Education

    Born on November 3, 1946, in Bishwanath Ghat, Sonitpur, Assam, Chabilal Upadhyaya was exposed to the rich cultural tapestry of Assam from a young age. His early education took place in a modest setting, and he completed his schooling from Ranggarha High School. His love for literature and poetry developed during these formative years, setting the stage for his future literary pursuits.


    Early Life and Education

    Born on November 3, 1946, in Bishwanath Ghat, Sonitpur, Assam, Chabilal Upadhyaya was born amidst the rich culture of Assam. His early education was performed in a modest environment, and he did his schooling from Ranggaraha High School. It is during this time that his love for literature and poetry developed and set a platform for his future literary ventures.

     

    Career and Contributions

    Literature and teaching have been the Staff of Life for Chabilal Upadhyaya. Getting graduated, he plunged headlong into teaching at Ranggarha High School and labored for years together to groom tender minds. He superannuated in 1995, but his love for letters remained unabated. Since retirement, he has devoted his full time to writing and has given the Bengali readers a good amount of writings comprising poems, essays, critiques, and translations.

     

    Kaviniketan, his residence in Dhekiajuli, Assam is as much home as haven for his literary pursuits. And the name itself speaks of the man as a poet, which is the name above all other names that fits him to this day.

     

    Works

    Chabilal Upadhyaya was an exceptionally tall, heavy-bodied and short-tempered writer who wrote and published 32 books of various genres of Nepali literature in India. Although he is basically recognized as a poet, his works include essays, literary criticism, and short stories. Undoubtedly, his poetry remains his most important contribution to Nepali literature in India.

     

    1.         Poetry Collections:

     

    o          Chhavi Kavitasangraha

    o          Kavya Setu

    o          Kalpana Madhuri

    o          Mero Janmabhumi

    o          Pushpavatika

     

    2.         Epic Poems:

     

    o         Devkota

     

    o         Usha Aniruddha

     

    3.         Khandakavya *(Short Epics)*:

     

    o         Pavanduta

     

    o         Astitvabodha

     

    o          Kamarupa

     

    4.        Essays and Criticism:

     

    o         Samjhanaka Lahara

     

    o         Nibandhavali

     

    o         Sahityik Samiksha

     

    o          Uttar Purvanchal Bharatiya Nepali Sahitya Ko Gatividhi (उत्तर पूर्वाञ्चल भारतीय नेपाली साहित्यको गतिविधि)

     

    o          Bhumikai Bhumika (भूमिकै भूमिका)

     

    o          Anubhavka Teeso Paila (अनुभवका तीसौं पाइला)

     

    5.         Plays and Translations:

     

    o          Chandragrupta (चन्द्रगुप्त)

     

    o          Mirikanya (मिरीकन्या)

     

    o          Skandagupta (स्कन्दगुप्त)

     

    o          Mrityunjaya (मृत्युञ्जय)

     

    o          Guruputra (गुरूपुत्र)

     

    o          Kirtan Ghosha (कीर्तनघोषा)

     

    LITERARY STYLE AND INFLUENCE: Chabilal Upadhyaya is a poet well steeped in the classical traditions of Nepali literature. His works are marked by their use of traditional meters, rhyme schemes, and poetic forms; in their usage, he shows great facility and precision. Many poets of his generation turned to free verse and modernist techniques, but Chabilal Upadhyaya continued churning out classics.

     

    His poems are very reflective of his deep philosophical outlook, the theme of existence, spirituality, and humanness. He can evoke deep emotion and brilliant ideas within the confines of traditional forms, proving his mastery over the craft of poetry.

     

    some other most powerful affect inside the works of Upadhyaya is none other than the top notch Nepali poet Laxmi Prasad Devkota. not handiest did Upadhyaya make a deep observe of the lifestyles and works of Devkota, however he also wrote an epic poem entitled Devkota in tribute to him. If this wasn't enough, vital studies on Devkota's two masterpieces Munamadan and Shakuntal Mahakavya have been written through him, proving his admiration for the poet.

     

    Contributions to Literary Criticism

    Contribution by Chabilal Upadhyaya is not limited to poetry alone; he is also recognized as an acclaimed literary critic. His critical writings initiate critical analyses of various textual works, delving into the nuances of form, style, and thematic content. His critical works in this sphere include:

     

    1.         Lilbahadur Chetri and His Brahmaputra Ko Cheuchau - A critical analysis of the works of Lilbahadur Chetri.

     

    2.         Shakuntal Mahakavya: Ek Drishti - A critical study of Shakuntal Mahakavya.

     

    3.         Devkota's Personality and His Munamadan - An analysis into the life and work of Laxmi Prasad Devkota, focusing on his epic poem Munamadan.

     

    4.         Samikshatmak Nibandha - A collection of critical essays on various topics in Nepali literature.

     

    5.         Uttar Purvanchal Bharatiya Nepali Sahitya Ko Gatividhi - A study of the literary activities in the North-Eastern region of India.

     

    6.         Bhumikai Bhumika - A collection of introductory notes and prefaces to various literary works.

     

    7.         Anubhavka Teeso Paila - His most recent critical work, reflecting on the works of contemporary Nepali writers.

     

    For Upadhyaya, the concept of literary criticism is rooted in textual engagement and historical context. Very often, he insists on understanding the intention of the author and the socio-cultural background in which the work has been produced. His critiques carry clarity, depth, and fairness that uphold his respect as a critic-a perfect blend of scholarship with love for literature.

     

    Awards and Recognition

    Over the years, his works have come into light to win numerous wards and accolades. Here are some of the most prestigious ones.

     

    1. Sahitya Akademi Translation Award - Translated Chandragrupta.

    2. Kavi Pushpalal Upadhyay Smriti Puraskar - For his contribution in the field of literature.

     

    3.         Mahakavi Devkota Shatabdi Samman - Kathmandu, for his contribution to Nepali literature.

     

    4.         Madan Smarak Samman - Varanasi, for his literary excellence.

     

    5.         Nirman Prakashan Samman - For overall contributions to literature.

     

    6.         Lifetime Literary Pension - accorded by the Government of Assam for lifetime service to literature.

     

    7.         Dr. Parasmani Pradhan Puraskar - awarded by Nepali Sahitya Adhyayan Samiti, Kalimpong in 2020.

     

    8.         Sahitya Akademi Award - New Delhi, 2021, for his services to literature.

     

    9.         Shivalal Shastri Puraskar - Awarded by Assam Nepali Sahitya Sabha in the Year 2021.

     

    10.       Ganesh Durga International Award - Awarded by Nai Prakashan, Kathmandu - 2022.

     

    11.       Syed Abdul Malik Award - Assam Government, 2022.

     

    12.       Sumitranandan Pant national Award - Uttar Pradesh, 2015.

     

    13.       Suryya Antar Bharati Award - Noida, 2017.

     

    14.       Miramire Kanchanjanga - Sikkim, 2017.

     

    Apart from these, Upadhyaya has been bestowed with many honors and accolades by various literary and cultural institutions of both India and Nepal. Indeed, he has been bestowed with more than 71 certificates of recognition for his contribution to literature. These are works that bear testimony to his influence on Nepali literature and his role in preserving and promoting the classical poetic tradition.

     

    Legacy and Impact

    Chabilal Upadhyaya: the name that comes to the fore for dedication, perseverance, and love for the written word. He has contributed much to Nepali literature, especially Nepali poetry. By his works, he preserved the classical forms of Nepali poetry and kept them alive on the modern Nepali literary horizon.

     

    More through the writings, the influence as a teacher and mentor seems to be passing on, inspiring many students and budding writers. His household of Kaviniketan has been a symbolic outlet for the works he has done during his lifetime in service of the literary arts. It stands as testimony to the power of poetry and the residual of a lifetime given to letters.

     

    Chabilal Upadhyaya has been faithful to his poetry despite all the challenges he went through in life, health-wise and literary trends-wise. His works keep on inspiring, educating, and moving readers; thus, he is one of the lovable personalities in the world of Nepali literature.

     

    In end, Chabilal Upadhyaya Khatiwada isn't always just a poet; he's a literary group. His existence and paintings are a celebration of the rich cultural background of Assam and the broader Nepali-speaking network. via his poetry, criticism, and translations, he has left an indelible mark on the literary international, ensuring that his voice will be heard for generations to come back.


    कन्तबिजोक

     हरे! लाग्दै श्रावण् प्रकृति किन टेढो हुन गयो?
    झरी आँधी औधी अधिक डरमर्दो हुन गयो।
    बढी खोला नाला जलमय भयो देश भरिमा 
    बगे झुप्रा झाप्री महल सहितै यो असममा।।
                             (१)
    हरे!के हो यस्तो विपद किन आयो यसरि यो ?
    बगे गाई बाख्रा कति कति बगे मानिस अहो!
    सधैँ वर्षी राख्ने कठिन सितले बाँच्नु छ कठै!
    उदाए अस्ताए रवि शशि उता बादल बिचै।।
                               (२)
    हुँदा वर्षा औधी दिन पनि अँध्यारो हुन गयो
    नजानेको यस्तो झलमल उज्यालो हुनु थियो।
    दशा यस्तै भैगो रनवन डुबी प्राकृत छटा-
    विनष्टै भो जम्मै प्रकृति शुषमाको गति यता।।
                            (३)
    सधैँ रोए जस्तै मलिन मुख देख्छू प्रकृतिको 
    उता देख्छू उस्तै हलनचलको जीवन अहो!
    डुबे सारा गाऊँ नगर घरबारी सबतिरै
    गयो नाली बाली टुलुटुलु निहार्छन् बसि कठै!!
                            (४)
    अहो!बालावृद्धा तरुण वयका त्रासित हुँदै-
    सहारा खोज्दाछन् अतिशय निराशा बनी सबै।
    दुखीदाखी साथै अजगर धनाढ्यै पनि रुँदै 
    सबै एकैनासे शिविरभरि बसेका छन कठै!!
                             (५)
    हरे!के हो यस्तो सबजन बिलौना गरिकन
    निराशेभै रुन्छन् धुरुधुरु बरा! आ‌श्रय लिन।
    बिचल्लीभै हेर्छन् वरिपरि म देख्छू नयनमा
    गुहार्दाछन् छम्मै करुण ध्वनिले नम्रस्वरमा

    आशीर्वादको कामनाले

    ब्रह्मा विष्णु महेश्वरादि प्रभुको पाऊँ सदा आसिक
    लेख्ने छन्द सजाइ काव्य कविता उत्साह पाऊँ नित।
    कालीदास र वेदव्यास ऋषिको पाऊँ महाचुम्बन
    अर्काछन् प्रतिभा कुबेर सरिका श्रीदेवकोटा कन।।
                            (१)
    यस्ता सिद्ध प्रसिद्ध पूर्व गुरुको पाऊँ सदा प्रेरणा-
    भन्ने गर्दछ लेखनी विनयले ऊँचो बनोस् सिर्जना।
    वाग्देवी जननी उदार मनकी पाऊँ सदा दर्शन
    लेख्ने साधनको अभाव नहवस् भन्दोछ मेरोमन।।
                             (२)
    लेखौँ छन्द सजाइ दिव्य मनले पाऊँ सदा प्रेरणा 
    आशा गर्दछु नित्य नै मनमनै साफल्य होस् साधना।
    ऐले पाठकको अभाव छ यहाँ चासो नराख्ने कति?
    होलान् क्वैदिन ता अवश्य पनि याँ चासो लिने सन्तति।।
                             (३)
    खाली हात लिएर जानुछ कहाँ टिक्तैन है देहता
    बाँचुन्जेल गरौँ समाज हितको क्यैछैन लाने उता।
    पाऊँ आसिक हे कृपालु भगवान्! पाऊँम क्यै सादर
    पारौँ सार्थक देहलाइ जगमा भन्दोछ भित्री मन।।
                             (४)
    गौरीपुत्र सदैव आसिक दिउन् निर्विघ्न कर्ता बनी
    चासोहोस् समाजलाइ अबता भन्दोछ यो लेखनी।
    नि:स्वार्थी तनले प्रफुल्ल मनले गर्ने गरौँ सिर्जना 
    पारौँ जीवनलाइ सार्थक प्रभो! मेरोछ यै कामना।।
                             (५)

    मेरो पुष्पवाटिका

    छ पुष्पवाटिका यहाँ अनेक यत्नले गरी
         प्रशस्त आँगनै भरी मरोप्तथेँ सधैँ भरी।
         अत्यन्त नै रमाइलो बिहानको मुहूर्तमा 
         सुगन्धले छ मग्मगी म डुल्दछू सधैँ त्यहाँ।।
                            ‌   (१)
         वरिपरी म हेर्दछू सुरम्यको छ वाटिका 
         झलल्ल झल्ल झल्किने सुस्वर्गझैँ छ सर्वदा।
       पराग खोजदै अहो! दगुर्दछन् नि माहुरी
        सुदूरदेखि धाउने म देख्छू वाटिका भरी।
                               (२)
         बिहानिको बतासले सुगन्ध फैलने अति
         बथानका बथानभै लठारिँदै ति पुत्तली-
         असाध्यकै रमाइलो सुदूरसम्म देखिने
         प्रमोदको छ वाटिका डुलीरहूँ सदा हुने।।
                     ‌        ‌(३)
         झिलीमिली सदैवको विचित्रकै मनोहर 
         अहर्निशै रमाइलो प्रभा-छटा निरन्तर।
         बखानु केगरी सबै मिठास शब्दले भरी
         नसक्नुनै छ यो अहो! भनेर अड्छ     लेखनी।।
                                (४)
         सजाइयो भराइयो न उच्च कल्पना भयो
         जतासुकै बखानभो र निम्नको भयो कि यो?
         न देशकै बयान भो न जातिकै बयान भो
         न अर्थकै प्रलाप भो कि के कसो बखानियो??
                            (५)
        नहोस लौ बगम्फुसे गभीर भावको बनी-
         युवाहरू सबै मिली पढुन् बसेर राम्ररी।
         कनीकुथी सजाइयो विशुद्ध शब्दले भरी
         सुउच्च कल्पना बनोस भन्छ आज लेखनी।।

    आमा

    आमाहुन् धरणी विशाल मनकी सन्तानका कारण
    साह्रैकष्ट गरेर जीवन भरी खट्ने महासागर।
    आमाको महिमा अपार छ अहो! के भन्नु मैले छर?
    गङ्गासागर झैँ विशुद्ध मनले कर्छिन् सदा आदर।।
                           (१)
    आमा हुन्न कदापि दुष्ट मतिकी जस्तै भए तापनि 
    सेवा गर्न सिपालु छन् हरघडी अत्यन्त माया गरी।
    भोको पेट बसी महान तपले सन्तान पाल्ने तिनी
    आमाको म बखान गर्नु कसरी पाइन्न शब्दावली।।
                            (२)
    आमा हुन् शिशुकी अनन्त गुणकी औ विश्वविद्यालयै
    शिक्षा संस्कृतिकी विशारद बनी शिक्षा दिने हुन् उनै।
    आमाको महिमा बखान्न कसले सक्ला र जानीकन
    आमाहुन् घरकी प्रदीप सबकी भन्दोछ मेरो मन।।
                           (३)
    जन्मेलान् बरु दुष्टकुत्र कतिता व्यर्थै कुपुत्रै भई
    गर्लान् धूर्तबनी अनादर खुपै जन्तू सरीनै भ ई।
    लुट्लान् इज्जत नै नराधम बनी लौ मद्यपानै गरी-
    भन्ने गर्दछ लेखनी मनुजको देखेर दृश्यावली।।
                             (४)
    कालीहुन् अतिनै कुरूप पनकी गाँड्यै भए तापनि 
    आमाहुन् ममतामयी सुजननी सौन्दर्यशाली अति-
    भन्ने ज्ञान हओस सर्वजनमा बिन्ती गरी भन्दछु
    आमाहुन् अति श्रेयकी जगतमा भन्ने म चैँ ठान्दछु।।

    जन्मभूमिप्रति

    साह्रै सुन्दरको विशाल जग यो विख्यात विश्वैभरी
    नाना जातविजातको मिलन भू सम्झन्छु स्वर्गै सरी।
    देवीदेव प्रशस्त छन् वरिपरी जानै नपर्ने कतै
    भक्तालू जनलाइ मुग्ध गरने छन् देव सम्पूर्ण नै।।
                           (१)
    गङ्गाझैँछ पवित्र लोहित यही पुण्यादिको कर्ममा 
    कामाक्षा जननी महाशिवप्रिया गर्छिन् सुरक्षा जहाँ।
    साराविश्व समेटने गुण छ हो धर्मादिको क्षेत्रमा 
    यस्तो उत्तमको महामहिमको पाइन्न सन्सारमा।।
                           (२)
    पाहाडी जलस्रोत छन् रहरिला हेरीरहूँ झैँ हुने
    छङ्छङ् छङ् गरि शब्दताल ध्वनिले सङ्गीतझैँ गुञ्जिने।
    साह्रै शोभितका वनाञ्चल कतै सौन्दर्यको खानिनै
    विश्वै धाउँछ हेर्नलाइ रमिता ऐश्वर्य मानीकनै।।
                             (३)
    अग्लो उत्तरको हिमाल चुलिको आभा सदा झल्किने 
    झुल्केघाम बिहानका समयमा अत्यन्तनै टल्किने।
    पूर्वी भारतको अपूर्व महिमा सौन्दर्यको सागर 
    श्रद्धाभक्ति जगाउँदो छ मनमा जन्मी बढेको थल।।
                             (४)
    नानाजात विजातका पशु उता पन्छीहरू छन् भरी
    नानारङ्ग विरङ्गका झिलिमिली लीला अनेकौँ  गरी-
    डुल्छन् नित्य प्रभात साँझ पखमा क्रीडा रचाईकनंंंंंंंंंं
    त्यस्तो सुन्दरको अपूर्व जग यो पाइन्छ काहाँ भन??
                              (५)
    नानान् देश विदेशका मनुजको लाग्दोछ धारो सधैँ 
    शोभा सुन्दरले विमुग्ध हुनगै गर्दै प्रशंसा खुपै-
    फर्किन्छन् निज देशमा खुसी हुँदै सन्तोक धारण् गरी
    यस्तो प्राकृतको अपूर्व जगको व्यख्या गरौँ केगरी??
                            (६)
    आसामी जननी उदार मनकी औधी मनोहारिणी
    मेरो लेखन कार्यका प्रगतिमा वाधा नभै क्यैगरी ।
    लेखौँ छन्द भरेर काव्य कविता भन्दोछु रातोदिन 
    पाऊँ आसिक क्यै सुकर्मतिर नै लागोस मेरो मन।।

    छन्द भनेको के हो?

    लेखौँ लेख्न लगाउँ छन्द कविता घोकौँ सदा चाखले
    पाउन् ज्ञान सुधा समान सबले बाँचोस यो श्रेयले।
    नेपाली लयको मिठास सुरिलो सुन्दै हुने मोहित 
    साँच्चै मुग्ध हुने प्रसन्न मनभै सङ्गीतझैँ शोभित।।
                          (१)
    केमाछैन र छन्द लौ भनसबै सर्वत्र छन्दै त छ
    बोल्नू खानु र पैह्रनै विविधमा शोभा र सौन्दर्य छ।
    वासन्ती विहगावली सगरमा आनन्द उल्लासले-
    पाक्यो काफल भन्दछन् लयभरी अत्यन्त आकर्षले।। 
                            (२)
    कालो चञ्चल कोइली रुखबसी कोहो कि कोहो भनी-
    मीठोसोर भरेर छन्द लयमा गायी सुरीलो ध्वनि।
    आफ्नोकण्ठ कला सुनाइ जगमा त्यै छन्दको रागमा 
    शोभा वृद्धि गराउने अधिकनै सङ्गीतकै सारमा।।
                            (३)
    छन्दै छन्दछ विश्वको सृजनमा धर्ती र आकाशमा
    प्रात:कालिनको र साँझ पखको रङ्गीन सौन्दर्यमा।
    नौलोवर्ण झलक्क झल्किरहने सर्वत्र सन्सारमै
    यै हो छन्दकला विधान विधिको सौन्दर्य रातो दिनै।।
                              (४)
    यस्तो सृष्टिगरौँ सुछन्द कविता चर्चा चलोस् विश्वमा
    नेपाली प्रतिभा सुवासित बनी वास्ना चलोस् सर्वदा।
    जानोस् विश्व समाजले तब भने छन्दादिको मर्म क्यै
    लेखौँ छन्दभरी विशुद्धपनले अस्तित्व राख्ने सधैँ।।
                          (५)
    मीठो सोरलगाइ वाचन हुँदा सङ्गीतझैँ गुञ्जिने 
    यस्तो यो लय,तालको सरसिलो सुन्दा विमुग्धै हुने।
    पुर्खाको अवदान यो अबभने छाडौँ कसोरी भन ?
    लागौँ विज्ञ समाज छन्द तिरनै भन्दोछ मेरोमन।।
                              (६)
    चासोछैन कदापि छन्दतिरको लेखोस पो के गरी
     साह्रैकष्ट छ शब्दज्ञान बिनुको आओस् कसोरी अनि!
    अल्छेभो जनता परिश्रम भने गर्दै नगर्ने भयो
    यस्तोमा कसरी सुकाव्य-कविता निर्माण गर्ला र त्यो?
                            (७)
    भ्यागूता जलमा बसेर लयमा मिलेर घन्काउँदा
    त्यस्तै झ्याउँकिरी मिलेर लयमा गाएर झन्काउँदा-
    झ्याम्टा ढोल मृदङ्ग ताल बिनुको अत्यन्त माधुर्यको
    क्या राम्रो सुरिलो मिठास पनको स्वर्गीय आनन्दको।

    कवि अनि कविता

     कवि कर्म कठोर छ सम्झ यहाँ 
        सबलाइ रिझाउन सक्नु कहाँ।
        कवि निर्दय हुन्न कदापि बुझ
        कविता तिरनै लहसिन्छन् नित।।
                         (१)
        नरजीवन सार्थक पार्न भनी-
        दिन राति परिश्रम गर्छ अनि।
        कविको महिमा यतिमात्र कहाँ?
        जनलाइ हिँडाउँछ सत्पथमा।।
                        (२)
        कवि नम्र भईकन लेख्छ सधैँ
        जन जागृत गर्नुछ भन्छ खुपै।
        धन वैभवको न छ मोह कतै
        रचना तिरनै मनदिन्छ सधैँ।।
                           (३)
        अब आउत हे कविते! भवमा
        अति उज्ज्वल पार्नु छ नाम यहाँ।
        कविका कविता अति उत्तमका
        पढ बालक वृद्ध युवा वनिता।।
                           (४) 
        धन वैभवको न छ मोह कतै 
        कवि कर्मतिरै लहसिन्छ सधैँ।
        तनले मनले हृदयन्तरले
        अति उच्च विचार पवित्र हरे!!
                         (५)
        अति कोमलकान्त र सुन्दरका
        लय तोटकमा रचियो छरिता
        रस पानगरी पढहै कविता
        बन सार्थक मानव नम्र सदा।।
                          (६)
        अबचैँ नरहोस् शठता जगमा 
        बन मानव धार्मिक सज्जनका।
        बन शिक्षित उच्च कलाकृतिका
        यसमै छ सुमानवको महिमा।।

    भाषा डुब्नबाट बचाउँ

    भाषा भासिनगो विशुद्ध पनको ध्यानै नराख्ता कति?
    हिन्दी उर्दु र फारसी विविधका भाषा अनेकौँ पसी।
    नेपाली अनुहार बिग्रिन गयो चिन्नै नसक्ने गरी 
    आफ्ना शब्द छँदाछँदै पनि हरे! औधी भयो दुर्गति।।
                           (१)
    हाम्रो शब्दभण्डार विश्वभरिमा ठूलोछ भन्दै कति-
    छाँट्छौँ भाषण गर्वले अनि उता लेख्छौँ नसोची रती।
    नेपाली हुनमा छ गौरव भने लेखौँ सुधारी अब 
    भाषा नै जब बिग्रियो यदि भने अस्तित्व केमाछ र?
                           (२)
    भाषा सँस्कृतिका सुसेवक भनी देखाउँछौँ धाक ता
    शिक्षामा पनि छौँ धुरन्धर भनी बक्छौँ सभा मञ्चमा 
    लेख्छौँ शब्द जुटाइ विश्वभरिकै भाषा बिगारी कति
    के होला पछि सोच भित्रि मनले देखिन्न राम्रो स्थिति।।
                            (३)
    साह्रै तुच्छ भएर काँध अरुका चढ्दै नचढ्ने अब
    यस्तैचाल गरी भविष्य नबुझी लेखे हुनेछौँ तल।
    भाषाको महिमा बुझेर अधिकै लेख्ने गरौँ शुद्धले
    यस्तो गर्नसके भविष्य दिनमा चिन्ला कि संसारले।।
                            (४)
    श्रष्टा श्रेष्ठ भनेर विश्वजनले चिन्दै नचिन्ने हरे!
    योद्धावीर भनेर पो बरु उता चिन्दोछ संसारले।
    आफूलाइ चिनाउनू छ भवमा उत्कृष्ट निर्माणले
    भाषाको अनुहार विकृत नभै निर्माणका कर्मले।।
                           (५)
    जागौँ सर्वसमाज नै अबभने त्यागेर निन्द्रा जति 
    भाषाको महिमा बुझेर जनमा फर्कोस राम्रो मति।
    लेखौँ लेख्नलगाउँ आफ्नो पनको भाषा नबिग्रोस् रती
    निष्ठावान भएर कर्मगरदा हुन्थ्यो कि क्यै उन्नति?
                           (६)
    भाषा क्लिष्ट नपारि शुद्ध गतिलो निर्माण गर्ने गरौँ
    आफ्नैशब्द जुटाइ बुझ्न सजिलो पार्नेतिरै ध्यान द्यौँ।
    वृद्धा बालक बालिका रहरले रौसेर पढ्लान् तब
    यस्तोगर्न सके अवश्य पनि ता बढ्ने छ है गौरव।।
                             (७)
    भाषा सँस्कृतिको अभाव रहँदा बाच्तैन जातीयता 
    भाषा सँस्कृतिको प्रभुत्व हुनुमा बन्ने छ है श्रेष्ठता।
    भाषा सँस्कृतिको विकासतिर नै लागौँसबै सज्जन 
    भाषाको अविराम सेवक बनी साफल्य होस् जीवन।।

    जीवन रहस्य 

      प्यारा बालक सुन सानु कविता 
         तिमीहरू बन छिटा छरिता।
         जीवन रहस्यको भन्छु कहानी 
          मनमा राख झर्को नमानी।।
                         (१)
          तिमीहरू माथि ठूलो आशा -
          गरिबसेका छन् बूढा पाका।
          सफल जीवन छ उत्तम कर्ममा 
          परिश्रम गर्नुछ मानव धर्ममा।।
                          (२)
          मेरा प्यारा देशका बालक
           बन सधैँ चतुर चलाख।
           तिमीहरूमा छ ठूलो शकि
           देशको गर श्रद्धा र भक्ति।।
                          (३)
          राम्रा काममा हात लगाउ
          दु:खी गरिपको गर सघाउ।
          आजका छौ साना बालक
          भोलि हुनेछौ राष्ट्रका नायक।।
                            (४)
          अल्छी गर्ने छाडिद्यौ बानी
           अल्छीले गर्छ ठूलो हानि।
           कर्म गर्दा हुन्न है सानो
           नराम्रो ठाउँमा जाँदै नजानु।।


    म 

    म छुद्र जीव नै भएँ न श्रेष्ठ कर्म नै गरेँ
       स्वदेशका निमित्तमा समर्पितै न ता भएँ।
       विलासमै फँसीरहेँ मदान्धमै हिडेँ सधैँ 
       गरीपको सघाउमा न खर्चनै गरेँ कतै।।
                           (१)
       लुटेँधुतेँ गरीपकै कठोर गर्जना गरी 
       उदार भावचैँ ममा थिएन नै कसैगरी।
       कुबुद्धिमै हिडेँ सधैँ अनेक धूर्तका सित 
       भलादमी भएँभनी म गर्दथेँ नि गौरव।।
                           (२)
       अचम्मकै रहेछु लौ थिएन ज्ञान बुद्धि क्यै 
       पराइको सुसम्पदा हत्याउने गरेँ सधैँ।
       भविष्यको न सोचथ्यो न धर्म मार्गमै हिडेँ 
       ठुला बडा मनुष्यको न अर्ति बुद्धिनै लिएँ।।
                           (३)
       घमण्डमै हिडेँ सधैँ अजम्मरी सरी बनी 
       कुबुद्धिको अभावले थिएन ज्ञान त्यो घरी।
       नगण्यकै भएँछु है समाजका अघिल्तिर 
       परेछु भूलमा मता मलाइ ज्ञान भो अब औं।।
                           (४)
       म अन्धकारमै थिएँ अबोध ज्ञान शून्यको 
       खुँखार जन्तुझैँ थिएँ शरीरचैँ मनुष्यको।
       स्वभावमा उजण्डको सुकर्ममा विध्वंसको 
       कुमन्त्रणा गरीहिडेँ सदैवनै बिछट्टको।।
                            (५)
       अमूल्यको शरीर यो कुकर्ममै रमी रह्यो 
       मनुष्य देहको यहाँ न केहि मोलको भयो।
       बनौँ म भक्त देशको विचार भो सुधारको
       उदाउँदै छ चेतना बनौँ म लौ महानको।।
                            (६)
       विशुद्धको बनोस है सदैव भित्रि अन्तर
       मनुष्य नै बनून् सबै सुभद्रका निरन्तर।
       मनुष्य श्रेष्ठ देह यो बनोस क्यैत कामको
       यहीछ कामना प्रभो! बनौ म लौ महानको।।

    Reference

    Hindi To Nepali Dictionary Words Starting From बो

    100 Common Nepali Slang Words with Hindi Translation: A Fun Guide to Understanding Nepali Conversations

    Bridging Cultures: Daily Use Hindi Sentences in Parties with Nepali Meaning

    Daily Hindi Sentences for Kids with Nepali Translations: A Simple Guide

    Daily Office Sentences: Essential Hindi-Nepali Translations for Everyday Use

    Daily Use Hindi Sentences for Parents with Nepali Meanings: A Guide for Everyday Conversations

    Daily Use Hindi Sentences for Students with Nepali Meaning

    Essential Daily Sentences for Market Conversations: Hindi to Nepali and Vice-Versa

    find word you want

    https://easyayurveds.com/ayurvedic-medicine-for-common-cold/

    https://easyayurveds.com/ayurvedic-medicine-for-weight-loss/

    https://easyayurveds.com/ayurvedic-medicine-for-weight-gain/

    https://easyayurveds.com/ayurvedic-medicine-for-cholesterol/

    https://easyayurveds.com/ayurvedic-medicine-for-cough/

    https://easyayurveds.com/ayurvedic-treatment-for-back-pain/

    50 Medicinal Plants of Nepal Highly Liked by Chinese People

    Medicinal Plants Of Nepal ! Genetics, Classification, Preservation, and Applications

    35 Essential Medicinal Plants for Your Garden! Growing Health: Cultivating Wellness

    100 Rare Medicinal Plants of Karnali Nepal! Impossible to Find Other place.

    Top 25 Medicinal Plants For Boosting Memory and Treating Alzheimer

    Top 15 Expensive Medicinal Plants of Nepal! Numerous Among Them Are Uncommon Globally

    Medicinal Plants Of Gorkha Nepal! Top 55 Herbs Used in Traditional Medication

    Bartika Eam Rai Top Songs Lyrics & Chords

    Nepali Song Lyrics And Chords of Prabesh Kumar Shreshta

    Oshin Karki's Nepali Songs Lyrics And Chords

    All Songs Lyrics Of Wangden Sherpa

    Sajjan Raj Baidhya Top Songs Lyrics And Chords सज्जन राज बैध्यका गीतहरु

    Aani Chhoyeng Drolma Top 10 Songs Lyrics And Chords

    Top 10 Ankita Pun Songs with Lyrics and Chords

    Strum Along: Top 24 Sushant KC Songs with Lyrics and Chords

    Biggest Collection Of Nepali Songs Lyrics and Chords! All Song in One Site

    Top Poem Of Madhabh Prashad Ghimire राष्ट्रकवी माधव प्रशाद घिमिरेका कबिताहरु

    10 Famous Nepali Poem Of Mahakabi Laxmi Prashad Devkota

    Exploring the Literary Legacy: Bhanubhakta Acharya and His Top Ten Poems In Nepali

    11 Types of Poetry with Beautiful Short Nepali Poem

    Ten Nepali Poems with English Translations for Poetry Enthusiasts Worldwide

    The History of Nepali Poem And Famous Poets of Nepal