गीत/ गजल/ कविता दौंतरी डट कम, भाग २८


कबिता -मेरो अपिल पाठकलाई

आचार्य प्रभा
मेरो अर्थमा सबै कुरा सहि नहुन सक्छन
यदी उसो हो भने पनि,
म पक्कै नकारात्मक सोँचहरु त
बाँड्न चाहन्न,
तर ---हुन सक्छन
भावनाहरु कसैको पनि
बिचार सँग मेल नखान सक्छ
वा ---अर्थको अनर्थ हुन सक्छ
साँचै त्यस्तै तारतम्य मिल्न गएमा
मेरो श्रीजना यदी कसैले
अद्ध्यन गर्छ भने
सबै मेरो बिचार सँग सहमत् हुन जरुरी छैन /
पक्कै पनि 'ऊ'मेरालागी
असल समिक्षक बन्न सक्छ
जस्ले ---मेरो बिचार को कमिलाई
असल भावनाको कसी लगाएर
पुर्णता गरिदिन्छ
अनी ---जस्ले मेरो श्रीजनाको कमीकम्जोरिलाई
औल्याएर सहि न्याय दिन सक्छ
हो त्यस्तै पाठकको पर्खाइमा
मेरा श्रीजनाहरु प्रतिक्षित छन
हो त्यसतै कम्जोरिको ढाड भाँच्ने
समिक्षकको अभावमा मेरा भावनाहरु
अलपत्र छन
त्यसैले म अपिल गर्दछु
म प्रसङ्शाको भोको छुइन
सहि,सत्य गालीको आशामा छु
न कि ---श्रीजनाको अर्थ बुझ्ने प्रयास नगरि
बेअर्थको प्रतिक्रीया पाउने अभिलाषामा /
(अमेरिका )

विलिन व्यक्तिगत स्वतन्त्रता

किरण पौडेल,
कुबेत
हराएछन् प्रजातन्त्र, खोज्न जाने को पो होला
बिलाएछन् स्वतन्त्रता माग्न जाने काँ पो होला
०७,१५,३६,४६ अझ कति कुर्ने होला
धेरै पटक भुंग्रो भईयो अझ कति जल्ने होला
कति मरे, कति परे कसैसंग गिन्ति छैन
शहिदको रगत पानी हुंदा चिन्ता लिने कोहि छैन
शाही शासन, राणाकालीन पंचायती र बहुदलवाद
प्रजातन्त्र जनगणतन्त्र लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको विवाद
यात्रा लामो गर्दा धरी उपलव्धि शुन्य भयो
अन्यौल का जनतालाई कुरा बुझ्न गाह्रो भयो
यिनको चासो दुई छाक खाना एक टुक्रा कपडाको
गर्मी झरी हावा छेक्ने एक सानो झुपडीको
होईन ठूलो आशा यिनको पर्याप्तछन् योगदान
मातृभूमि जोगाउन धेरै नै दिए बलीदान
कहिले उत्तर कहिले दक्षिण सापट माग्ने हाम्रो बानी
संविधान त धेरै बने मर्म बुझ्ने कहिले हो नी
पुत्र नेपालकॊ जन्मी उद्दार गर्ने कैले होला
विलिन भाको स्वतन्त्रता भोग्न पाईने कैले होला

स्वदेश र शुन्य मन

प्रभाजीका स्वदेश गित र शुन्य मन कबिता बिशेष
आचार्य प्रभा , संयुक्त राज्य अमेरीका

''कविता ''-''शुन्य मन ''
यौटा शुन्य मन
मनहरुको शिविरमा पस्यो
अनी ---आफु नितान्त एक्लिएको
अनुभव पोख्यो ,
त र ---ती मनहरुले उस्लाई
अर्थात त्यो शुन्यमन लाई
उनिहरुको शिविरमा स्थान
नदिने घोषणा गरे
किनकी ---त्यो सुन्य मन
मान्छेहरुको छातीबाट
निस्किएको मन थियो
अनी ती मन हरु
जनवारहरुका छातीबाट
निस्किएका मनहरु थिए /
शुन्य मनले प्रश्न गर्‍यो
आखिर ---मलाई किन
तिमीहरुको साथमा राख्दैनौ ?
ती मनहरुले जवाफ दिए
किनकी ---तिमी
मान्छेको छातीभित्रको मन हौ
हामी निरीह पशुहरुका मनहरु हौ /
अब तिमी नै भन ---,
तिमी पनि मान्छेको छातीबाट
निस्कियौ भने झन मान्छेको
दुर्दशा के होला ?
त्यसैले हाम्रो अपिल
तिमी फर्क,जाउ
अनी सिकाउ मान्छेहरुलाई
कोमलता,मनुष्यता र सर्वश्रेश्ठ
प्राणिको कर्तब्य
अनी ---कोशिश गर फेरि
मान्छेको मन लाई पशुहरुको
भन्दा अझ ब्रिहत बनाउन

''स्वदेश गीत ''
बैरी नठान आमा मलाई म त तिम्रै सन्तान हुँ नि
छाती तिम्रो पीडाले चर्किए मै मल्हम बन्न सक्छु नि ---
जन्मियौ हामी तिम्रै कोखबाट सन्तान थरी थरी ,
सजायौ सपना मिठो तिमीले हाम्रै भर पर्छु भनी---
तर सकेनौ हामीले सपना सार्थक बनाउन तिम्रो
पश्चतापको आगोमा जलिरैछु म अहिले ---
पराइ नठान आमा मलाई म त बुढेसकालको साहारा हुँ नि
ह्रीदय तिम्रो ब्यथाले जले मै शितल जल छर्न सक्छु नि ---
एौटै हातको पाँच औंला पनि छन बेग्ला बेग्लै नै
सबैको भर नभए पनि काम दिन सक्छ कुनै एकले ---
त्यस्तै ठान आमा मलाई पाँच औंला मध्य एक
थाम्ने प्रयास गर्नेछु म आउने बाधा अड्चन हरेक ---
बैरी नठान

नखोज्नु मलाई

बिजय कुमार श्रेष्ठ, मानकाजी तामांग
(हाल ईराक)
नखोज्नु है मलाई बसन्त ऋतुको हरियालीमा,
म त उजाड मरुभुमिमा हराई सकेछु ।
नसम्झिनु है मलाई कुनै खुशियालीमा,
म त दुःख र आँशुको सागरमा पो डुबि सकेछु ॥
नखोज्नु है मलाई पूर्णिमाको जुनेली रातमा,
म त ५५ डिग्रीको घाममा जल्न पुगेछु ।
नखोज्नु है मलाई हजारौ दुनियाँको भिडमा
म त बालुवै बालुवाको भरुभुमीमा पो पुगी सकेछु ॥ ॥
नखोज्नु है मलाई बिहानीको सुस्तरी पवनमा
म त समुन्द्रि आँधिमा बडारीन पो पुगी सकेछु ।
नखोज्नु है मलाई वरपिपलको छहारीमा,
म त रुखै नभएको मरुभुमीमा पो मडारिन पुगी सकेछु ॥ ॥ ॥
नखोज्नु है मलाई जन्म भुमीको कुना कुनामा,
म त गाउँ घर छाडि समुन्द्र तरि पराई बनि सकेछु ।
नखोज्नु है मलाई पहिलाको गाउँ घरको ठेगानामा,
म त अब परदेशि पो भैसकेछु परदेशि पो भैसकेछु ॥ ॥ ॥ ॥

गजल - कती रछन यहाँ

कती रछन यहाँ छानोमा आगो फुक्नेहरु
माहत्मा भए रे सुने निर्धाको बाटो ढुक्नेहरु
घरको बाघ बन्को स्याल हुइया कि गर्जन
शेर को?टांग मुनी पुच्छर लुकाइ भुक्नेहरु
अर्तिले पाक्यो कान,अर्तिकै भयो हानाहान
सत्य र निष्ठा भन्छन कर्तब्यमा चुक्नेहरु
स्वछ,निर्मल,शान्त आधारको बर्णण भो रे
अर्थ्याउने तिनै थिए पिच्च पिच्च थुक्नेहरु
सापटिमा हल्लिएका हुल्का हुल टाउका
वीर भएछन कसरी? थाङनामा लुक्नेहरु

कबिता- डल्ली,पुड्की जे भए नि आमा भनेकी आमा नै हुन ''

आचार्य प्रभा
भ्रममा नपरौ कोही
ठुलो देशमा गएर
सानो देशलाई मानसपटलबाट
निकाल्छु भनी
त्यसो ---होइन ,
भौगोलिक स्वरूप सानो भएर के भो ?
आखिर ---'हीरा'सानो भएपनी
प्रज्वलित हुन्छ ,
आफ्नी आमा ''डल्ली '',''पुड्की ''
भएपनी जन्म दिने आमा नै हुन्छिन
आकार भनेको त स्वरूप हो ,
आफ्नोपन र सर्वगुण होइन /
विश्वस्त नहौ कहिल्यै पनि
द्रब्यको मुल्य उचा छ भनी
ठुलो देशमा दु:खले
सानो मन लिएर जब हामी
'डलर','पाउन्ड ',जे नै कमाउछौ
तर ---हामी भित्रको
स्वाभिमान,माया ,स्नेह,सारा
हामीले गुमाइरहेका हुन्छौ /
हो ---हामी रमाउन सक्छौ
अग्ला ,अग्ला गगनचुम्बी महलहरुका
उचाइ देखेर
तर ---हामीले बिर्सिसकेकाहुन्छौ
सगरमाथा ,अन्नपूर्ण ,मकालुका अग्लाइहरु /
हामी गम्किन सक्छौ महलभित्रको
बिलाशितापूर्ण जीवन भोगाइदेखी
तर ---हामी बिस्थापित बन्छौ
आफ्नी आमाको सानो काखको
न्यानोपनको आभासदेखी /
हुन सक्छ ---कहिलेकही
आफ्नो आंगन पनि बिरानो हुन्छ
आफ्नी आमा पनि सौतेनी झै लाग्न सक्छिन
तर --- आफ्नो आँगनलाई पैतालाको
भार मात्र बोकायौ भने /
अनी ---आमाको छातीलाई परेड खेल्ने
मैदान मात्र ठान्यौ भने,
त्यस्तै ---आफ्नी आमालाई सन्तान जन्माउने
मेसिन सरह मात्र सोच्यौ भने ,
सानो काखलाई न्यानोपन दिने
केवल ---स्वार्थी भावना मात्र राख्यौ भने /
त्यसैले ---समग्रमा भन्नु पर्छ ,
आकार,उचाइ ,मुल्य ,आफ्नोपन
जे भने पनि
हाम्रो ''भित्रीमन'' नै स्वाभिमानी हुनु पर्छ
आफ्नो आँगन मै सौन्दर्यको प्रतिक लालीगुरांस
फूलाऊनु पर्दछ ,
आफ्नी आमालाई नै ''हीरा''मा अनुवाद
गर्न सक्नु पर्दछ /
हजारौ सन्ततिको गणनामा परेर लुछाचुडी हैन
एौटै सन्तानको ''प्रतिक'' बनेर
आमाको अधरमा मुस्कान छराउन सक्नु पर्दछ
अनि मात्र सानो देश पनि प्रज्वलित
''हीरा ''बन्न सक्दछ /
आफ्नी आमाको स्वरूप जे जस्तो भए पनि
निसकलंक, निर्मल साईनो बन्न सक्दछ ,
अन्तमा ---देश ,आमा नै हामी सबैको
आफ्नोपन र स्वाभिमान
बन्न सक्दछ /

श्रद्दान्जली स्रष्टा थापालाइ

हस्त गौतम मृदुल
एउटा तारा मुरयॊ शोकाकुल पारी।
पाइदैन दर्शन कठै गयो मायाँ मारी।
स्तब्ध पारीकन भौतिक चोला छोडयौ।
कैले भेट नहने गरी पाइलाहरु मोड्यौं।
अनयासै दुखद खबर धर्तीभरी छायो।
श्रद्दान्जली अर्पणने कस्तो बेला आयो।
एउटा फूल झर्‍यो बोटै सून्य पारी।
पाइदैन दर्शन कठै गयो माया मारी।
दिवंगत आत्मामा मिलोस चीर शान्ती।
बाँचिरहोस ह्रदयमा स्मृतिको कान्ती॥
हजारौका ति ह्रदयमा जिवन्त भै रहे।
श्र्दद्धिय स्रजक तिमी अजर अमर भए।
एउटा दियो निभ्यो अन्धकार छरी।
पाइदैन दर्शन कठै गयो माया मारी।

गीत - किन चाडै माया मार्‍यौ

आचार्य प्रभा
किन चाडै माया मार्‍‍यौ  स्वार्थी बनेर
म भने सम्झी बस्छु आफ्नो भनेर ---

निष्ठुरी त होइनौ तिमी के पर्‍यो त्यस्तो
लाको माया बिर्सिदिने भयौ तिमी कस्तो ---

ज्यानै पनि दिन्छु भन्थ्यौ भेट हुँदा जहिल्यै
तिम्रो बाचा बिर्सिन्न म जूनिभरी कहिल्यै ---

किन मलाई भुली दियौ छल गरेर
म भने बाँची रैछु तिम्रै भर परेर ---
(अमेरिका )


नया इतिहांस लेख्न नपाइ

ह्स्त गौतम मृदुल
बिहानी तारा अस्ताइ गयो उज्यालो पनि देख्नै नपाइ।
शहिद्को सप्ना ओझेल परयॊ नयाँ इतिहाँस् लेख्नै नपाइ॥
लोकतन्त्रको जग् हाल्दा हाल्दै आँधीले सबै भत्काइ दियो।
निरंकुस अध्यारोमा जाकेर सधैलाइ नै थच्काइ दियो॥
अन्गिन्ती आशाका फुलहरु फर्कनै नपाइ मुर्न थाले॥
शान्तीको स्वास फेर्नै नपाइ फेरी पनि जन्ता मर्न थाले॥
हक हित अधिकार खोस्यो स्वतन्त्रता कुनै भोग्नै नपाइ।
शहिद्को सप्ना ओझेल परयॊ नयाँ इतिहाँस् लेख्नै नपाइ॥
सतीको श्र्राप परेर होकी कहिलै माथी उठ्न सकेन।
निहित् स्वार्थको परिधि नाघी आफै भित्र जुट्न सकेन॥
उज्यालोको कठोर् प्रतिक्षामा जिन्दगी अब थाकी सक्यो।
सर्वभौमको बिहानीलाइ कालो बादलले ढाकी सक्यो॥
खिचातानी मै अल्झिय नेता अराजकत्ता छेक्नै नपाइ।
शहिद्को सप्ना ओजेलमा परयॊ नयाँ इतिहाँस् लेख्नै नपाइ॥


देबकोटालाई बिन्ती पत्र

देबकोटाको जन्मदिबस बिती सके पनि यहाँ कोलोराडोमा भने
आईतवार मनाउने भएकोले एउटा कबिता कोरेको छु ,
देबकोटालाई बिन्ती पत्र
आदर्णिय गुरु देबकोटा ,जदौ !
मनभरी देश दु:खी रैछ आराम छु भनु कसरी
छातीभरी माटो रोइ रहेछ आनन्द छु भनु कसरी
बरु ,
कट्कट्टिएको रगतको छिटामा
आंसुको थोपा घोली ,यो पत्र लेखी राछु
अनगिन्ती अनुउत्तरित प्रश्नहरु,
यो पत्रमा सोधि रहेछु
ब्रुजुकहरु उपबुज्रुक भएको ठाउँमा
अन्योल र संत्रास निबारणको ,उपाय मागी रहेछु
आशा छ मलाई न्याय गर्नु हुनेछ
दिल र जातको समायोजना हुन्छ कसरी ?
धन र मनको मिलन हुन्छ कसरी ?
हुलहुल टाउकाहरु बिचरामा बिचलन भ'का हुन कि
गूदी सकिएर रन्थनिएका हुन कि
जातिय भेदको नारामा भुल्लिन्छन टाउकाहरु
राजनीतिमा झुत्त्तिन्छन टाउकाहरु
हुलहरु मोर्चा भए ,हुलहरु संघ भए ,हुलहरु संघठन भए
हुलहरु तराइ भए ,हुलहरु पहाड भए ,हुलहरु शहर भए
हुलहरु जज्लपा भए ,सबेरो भए ,खै के के भए
तर
हुलहरु कहिले नेपाली भएनन किन ?
हुलहरु कहिले नेपाल भएनन किन?
शायद ,
बिचराकै अनिकाल परेको हो कि
सोचकै खडेरी परेको हो कि
बिखल्बन्धमा परेको छु म त
हजुर जस्तो ,
नोकोटिनको सर्कामा बिचारको मुस्लो उडाउन सकेन
चुरोटको बट्टा, भित्ता कतै, कसैले सोच खोप्न सकेन
बरु ,
जिलेटिनको धुँवामा बारुदको कथा लेखे
बुद्धको कांखमा बाँझलाई शरण दे
छटपटाएर शान्ती रुदा
फट्फटाएर परेबा रुदा
टाउका टाउकाहरु शर ताजको सतरंज खेले
किन ?
किन?
घरदेशका नंग्रा परदेशमा पलायन छन
आफ्नै घरगाउका बाटाहरु बिराना छन
सांध सिमानामा पनि चन्द्र सुर्य लत्रिएका छन
बांकी बचेँको सगरमाथाको टोपी पनि
लाजले झुकेर कोशीमा बगेको छ
स्वाभिमानको टाल्नै नसकिने भ्वाग परेको छ
किन ?
सबाल मात्र उठाउने म पनि लांछी छु शायद
यसैले उडी चन्द्र छुने लक्षय लिन सकिन
आफ्नै माटोलाई अन्याय गरी पसिना बेची रहेछु
आफ्नै टोपी लुकाएर आँफैलाई साटिरहेछु
थाहा छैन,भडकिएको हुँ कि भडकाईएको हुँ
आफ्यानऐ भेष भुषा भुलेर उधारोमा बाँचिरहेछु म
तेसैले ,
म जस्ता कायरहरुको बुद्धिको बिर्को खोल्न
भडकिएको टाउकोमा गिदी भर्न
हजुरलाई बिन्ती गर्छु
एक चोटि फेरी आँखा उघारी हेर्नु पर्‍यो
फेरी एउटा अर्को जन्म लिनु पर्‍यो
बरु सकिन्छ भने साथमा
हजारौं दुर्योधन र दुशासनलाई सुधार्न
एउटा बिदुर लिएर आउनु पर्‍यो
हजारौं राबण र कुम्भकर्णलाई बुँझ्याउन
एउटा राम लिएर आउनु पर्‍यो
किनकी ,
यहाँ धेरै रहरहरु बाँझो छ
र धेरै बिबेकको खाँचो छ
फेरी दिल र जातको समायोजन पनि त गर्नु छ
सांग र सिस्नोको आनन्दिको बयान पनि त कोर्नु छ
मन र पनलाई पनि त गाँस्नु छ
तेसैले मेरो बिन्ती ,.
एउटा मुनामदन फेरी कोर्न आउनोस
एउटा नयाँ सोच फेरी फोर्न आउनोस
जहाँ सुनको थैला भन्दा आनन्दी मनको आकार होस्
जहाँ मुर्ती र मन्दिर भन्दा श्रम र शिपको आधार होस
घात र प्रतिघातको हाट भन्दा सदभाबको चाँदर होस्
हजुरको आग्याकारी चेलो
बर्जस्वाँठ

एक टुक्रा

:हस्त गौतम मृदुल
पत्ता फेरिए पनि डाली उही छ।
हात फेरिए पनि ताली उही छ।
ब्याक्ति फेरिए नी चाल उही छ।
अग्रगामी कदमको ताल उही छ।
नेताहरु फेरिए नी गती उही छ।
जनबादी नेत्रित्वको मति उही छ।

इतिहासको जन्म

आचार्य प्रभा
नयाँ इतिहास जन्म दिनेहरु हो
सारा संसारलाई चकित गरी
नयाँ जन्म लिएकाछौ ,
त्यसैले ---जन्मेको सारलाई
सार्थक गर्न तिमीहरुले
नयाँ पालुवाको श्रीजना
गर्नुपर्छ /
नयाँ बिहानिको ढोका
उघार्नु पर्छ
जुन बिहानिको प्रतिक्षामा
सारा मन ,मस्तिष्कहरु
अध्यारोमा काला रातहरु
भोगिरहेका थिए /
अब ---तिमिहरु संसारकै
पाले अनी रक्षक भएर
जन्मेकाछौ
त्यसैले उत्साहित बन
अध्यारो कोठामा उज्यालो छर्न
अनी ---दर्हिलो रक्षक बन्न
अनी मात्र ,
तिम्रो आगमनले प्रतिक्षित मनहरु
प्रफ्फुल्लित हुनेछन /
देखाइ देउ नयाँ इतिहासको
पानाहरुमा स्वर्ण अक्षरहरुले
इतिहास भनेको रङ,जाती,भेद ,
धनी,गरीब को संघर्ष मात्र होइन
समानता र सहजता को पनि
लेखिनु पर्छ /
संसारभरी शान्ती र सद्भभावनाको
दियो बल्नु पर्छ भनेर/
(अमेरिका )
(समर्पित जो ,जो नयाँ इतिहास कोर्न आगमन गरिरहेका छन उनिहरुमा )
रचना ११ -०४ -००८-( ८ बजे साँझ मंगलवार )


कबिता- सपना

बिजय कुमार श्रेष्ठ
(हाल ईराक)

हजारौं सपनाहरुको मेल
हाम्रो आर्दश
मैले उनेको सपना
बगैचाहरुमा छरेको सपना
त्यसै टुकि्रंदैन आमा
यस सपनासंग गाथा छ
तिमै्र आंशु रगत र पसिना छ
तिम्रै लाम्टो चुसेर ठड्याएको सपना
तिम्रो आशा र भरोसाकेन्द्र
यो सपना महान क्रान्ति सपना हो
रगतको सपना निलो शान्तिसंग सौदा गर्दैन
क्रान्तिकारी आर्दश ठुले बडेसंग सम्झौता गर्दैन
हो आमा सपनाले कहिलेकािहं कोल्टे फेर्छ
सिधा र सपाट सपना
अहं यो त कल्पना मात्र हो
यो त घुम्ती मोड हुंदै लक्ष्यमा पुग्छ
ज्युंदै छ सपना
यो चित्कारहरुको सपना
यो भरियाहरुको सपना
चौतारीभित्र बस्दा
न्याउलिहरुले दिएको सपना
हो आमा
हाम्रो बचनबद्धता खुकुलो छैन
कति त सपना मर्यो भनेर आत्तिन्छन अनि मातिन्छन
यो सुन्दर सपनाबिरोधी
कुनै भोजमा मस्त होलान
मात्र रुप फेरिएको हो
सपना कहां फेरिन्छ र
मुल्य मान्यता कहां टुकि्रन्छ र
चाउरी अनुहारले दिएको आशिक
टुहुराहरुको सपना
यो त संधै फुलिरहन्छ
हो आमा मैले गमलाहरुमा सजाइरहेकी छु
मलजल पनि त गरिरहेकी छु
यो सपना निभ्दैन
हुरी बताससंग म लडिरहेकी छु

सधै उकाली चड्छु

दिलिप योन्जन
झर्न माया पाउछु भन्दा
एक्लो हुन पुगे।
सबको माया पाउछु भन्दा
एक्लो हुन पुगे।
आफ्नै माया पराई भयो
कस्लाई भनु मैले
सधै साथ पाउछु भन्दा
एक्लो भए ऐले।
कस्लाई साथ मागु मैले
सबै उस्तै लाग्छ
जती हाँस्नु खोज्दा पनि
आफ्नै आँसु बग्छ।
बाँचु मरु दोधारमा परे
आफ्नैले लाउदा दोष
बिर्सु भनि नसा पिउदा
लाग्यो आफैलाई दसा।
हासु भन्दा रुनु पर्ने
कस्तो दैब लाग्यो
सबको माँझ हासो भए
कस्को आँखा लाग्यो।
जोरी पारी हाँस्दा खेल्दा
आफुलाई हुन्छ पिडा
सम्झि ल्याउदा अतित्का पल
हुन्छ मुटु चिरा।
जति चोट दिए पनि
लाग्छ उस्कै माया
जाहा बसे नि निस्ठुरीको
जस्तै लाग्छ छाया।
बिलाई जाने याद भए
बाच्थे हासी खुसी
बैगुनिलाइ सुख सान्ति मिलोस
गए पनि भुली।
Austin, USA

न्हू दँया भिन्तुना!!

शत्रु, पत्रु कसैको पनि हार नहोस्,
जताततै जितै जितको तिहार होस्,
धेरै बर्ष भयो खडेरिले खित्का हांसेको,
मनको बागमा बाह्रमासे बहार आओस,
अबिरल अश्रुधराले कोशी अन्तै बग्यो,
बिन्ती छ दैब फेरी अर्को दैबी प्रहार नहोस्।
यही छ भावना यही छ कामना,
नेपालीजनमा न्हू दँया भिन्तुना।
लालचको पिरामिड

आचार्य प्रभा
लालचको पिरामिड अग्लिदै
गैरहेछ शायद ,
कही अभिमानको,कही कुर्सिको
कही सत्ताको ,
त्यसैले होला अचेल
मान्छे ,मान्छेबिच नै
अंानवताको होड्बाजी चली रहेछ
अहंकार र अभिमानको पहाड अग्लाई
अरुलाई उछिन्ने क्रममा
मान्छे हावाको बेग झै दौडिरहेछ
त्यसैले त मान्छे ,
आफ्नो सत्त्यताको आँखा चिम्लेर
नेत्रहिन झै अभिनय गरिरहेछ
केवल प्राप्तिको दाउमा
आफुलाई बन्धकी राख्न सम्म अघी सरिरहेछ
मात्र---स्वरूप मानवको भिरेर
अंानविय ब्यवहाँरमा आफुलाई धकेल्दै
मान्छे हुनुको अहंकारमा
फोस्रो सपना देखिरहेछ
''मान्छे''''मानवको''उपनामबाट
आफुलाई बहिस्कृत गरिरहेछ /

(अमेरिका )


कविता - मन

शेखर ढुङ्गेल
मन
इच्छा अनि अनिच्छाका
सागरमा
बादलमुनिको तुवाँलोले ढाकेका
रहरहरु ओछ्याउँदै
सुस्ताइरहेको छ विक्षिप्त यो मन
उकाली-ओरालीको गोरेटोमा
अनपेक्षित झरी खेप्दा
मनको धाँजा फाटेका छन्
नौलो विहानीको आशा बोकी
पि_िल्सएको घाउ सुकाउँदै
नंग्राहरु घिसार्दै छ यो मन
जँघार यो जिन्दगीको
खहरेहरुमा
असीमित लाप्पा खेल्दै
गति र अगतिको कसीमा
निचोिरंदै
कदम-कदममा रापको
खरानी बनी
आज कतै
भांैतारिएको छ यो मन
मेरो देश
मेरो देश मेरो आत्मा
जहाँ म जाउष सधैं हुन्छ साथमा
शीतलताको विशाल हिमाल मेरै देशमा
कोमलताको उर्वर तराई मेरै देशमा
सभ्यताको पहिलो किरण उदायो मेरै देशमा
कर्मयोगीको तपोभूमि मेरै देशमा
नदी र झरनाको मधुर संगम मेरै देशमा
शान्तिदूत र आतिथ्यशिल्पी जन्मे मेरै देशमा
देवकोटा र भानुभक्तले सृजना कोर्न
सिकाएको मेरो देश
सँस्कृति र मुस्कानको अति धनी मेरो देश
जति टाढा पुगे पनि त्यति नै जजिक मातृप्रेम
जहाँ म जाउष छायाँ बनी साथै हुन्छ मेरो देश
मेरो आत्मा मेरो देश
जहाँ म जाउष साथै हुन्छ मेरो देश


किन दौडी रहेछौ ब्यर्थैमा

purushottam subedi
तिम्रो पेट भरिए पछी पनि शायद अरु सामल जम्मा गर्नु छ होला ।
राम्रै गुजारा हुँदा हुँदै पनि अग्लो तला चाहियको छ शायद तिमीलाई ।
चिन्ता तिमीलाई तिम्रै घरको मात्रै छ अरु जाउन सब भांडमा ।
बिपरित बिचार त बैरी नै ठान्छौ के तिम्रै बिचार सब ठीक हो त ?
तिम्रो गाडीका टायर बदल्न बिती सक्यो -नया घरको जग बसाउन बालुआ गिटी खसाउन बिती
सक्यो । नेतालाई भन्सुन गरी छोरो अमेरिका युरोप पठाउन बिती सक्यो ।
पार्टिमा ध्यान नदिय पोस्ट धरापमा पर्ने डर पनि उत्तिकै छ तिमीलाई ।
आखिर मानवताको रुप पनि बिर्सेंउ तिमी धनको लालचमा ? तिमी धनी हुँदा
देश कता तिर जादै छ के थाहा छ तिमी लाई ? बिना शुत्रको राज्य हाँक्न
खोज्ने तिमी अब बल्ल चाल् पायौ आफ्नै घर भात्केको ? धेरै धन कमायर
मोज गर्छु भन्ने शोच हो तिम्रो आखिर तिम्रै छोरी बुहारी अपहरित हुन पुगे
कुनै जवाफ छ तिम्रो ? जुन बेला पनि ईर्स्यामा दिन गयको छ तिम्रो ।
अनुशासन को पाठ पढाउन छोडेका छेनौ अरुहरु लाई । आखिर तिमी
शान्ती को अनुभुती गरेकै छौ तैपनी । गिन्तिमा ९९ आँफै हुन खोज्छौ
अन्त्यमा आँफैलाई गिन्ती गर्न भुलेउ १०० पुग्न १ कम भयो ।मिठो त खुब चाहिने तिम्रो
जिब्रो लाई तर सादा पानी उमाल्ने ढंग छैन तिम्रै । आखिर कसरी चलाऊछौ त तिम्रो यो घर
? घरमा धैंसो उत्पादन गर्ने आईडिया छैन काजल को उद्योग खोल्ने तिमी कती दक्क्ष छौ
आफ्नो देशमा ? बरु दुनियाँ लाई केही दिन सिक । आखिर तिमी एक्लई आयका हौ र जादा पनि
एक्लई हो । किन दौडी रहेछौ ब्यर्थैमा ?


कविताभित्र संसार अटेको हुन्छ

आचार्य प्रभा
(अमेरिका )
यौटा स्वछ पाना र कलमको
समागममा जन्मेको म कविता
म भित्र अक्षरहरुको खेती गरिन्छन
अनी ---समग्रमा म
भावनात्मक लहर बन्छु
त्यस लहर भित्र
ह्रृदय छुने भावना हुन्छ ,
कसैको चित्कार हुन्छ ,
पीडा हुन्छ ,बिश्व शान्तिको नारा हुन्छ /
प्रक्रीतिको सौन्द्रय बर्णन हुन्छ ,
आमाको ममत्व हुन्छ
नारीको बेदना हुन्छ
यथार्थमा ,
संसार अटेको हुन्छ /
म कवि हृदयको क्रन्दन हुन्छु
अनी हुन्छु, मनुष्यत्वको प्रतीक
राजनितीको पर्खालले पनि
मलाई छेक्न सक्दैन /
शत्रुताको भयले पनि मलाई
पलायन गर्न सक्दैन /
त्यसैले ---कबिता
गाइनेको गीत हुन सक्दछ ,
मैच्याङको डम्फु हुन सक्दछ ,
सोरठिको भाका हुन सक्दछ ,
धाननाचको ''पालाम ''हुन सक्दछ ,
दोहरिको ''लय''हुन सक्दछ
आखिर ---जे नै भए पनि
कबिता सहिद्को गाथा हुन सक्दछ ,
अस्मिता बेचिएकी चेलीको
चित्कार हुन सक्दछ ,
कबिता हर मर्मको आव्हान हुन सक्दछ ,
स्वच्छ भावनाको प्रस्फुटन हुन सक्दछ,
खाली पाना र कलमको अप्नत्वको
चिन्ह हुन सक्दछ ,
श्रीजनाको अमीट उदगार हुन सक्दछ ,
निस्वार्थ आत्माको देश प्रेमको
सकारात्मक् भावना हुन सक्दछ /


गजल - मनको पाखो बाझो

मनको पाखो बाँझो हुँदा तिमी तर्की दियौ
डुबानमा छु आज भोली फेरी दर्की दियौ
आबरणमा अबतरण दोष आफ्नै हो कि
नौनी जस्तो लागथ्यो छाती भरी चर्की दियौ
हतारमा के थियो भोक थियो कि भोग
फुको फाँको यस्तै निल्न खोज्दा सर्की दियौ
आस्थाको सहयात्रा सहज थिएन क्यारे
यात्रामा एक्लै पारी बिच बाटो फर्की दियौ
मनको दैलो मैलो भयो दिल अन्धो कस्तो
अनुरागमा दाग थेन फेरी झर्की दियौ